سد سیوند؛ «برگ سياه ديگری در پرونده تجاوز به ميراث فرهنگی ايران»

در صورت آب گیری سد سیوند، آثار باستانی ایران در خطر نابودی قرار می گیرند.

اعلام آب گيری سد سيوند در دشت پاسارگاد از سوی وزير نيروی جمهوری اسلامی ايران، موجب اعتراض برخی از باستان شناسان داخلی و خارجی شده است.

دکتر پرويز ورجاوند، باستان شناس و محقق ايرانی عقيده دارد که برای انجام کارهای دقيق کارشناسی حداقل به يک سال وقت نياز است و در اين باره بايد از کارشناسان آگاه و با تجربه استفاده کرد. وی همچنین در مصاحبه ای با رادیو فردا آب گيری سد سيوند را «برگ سياه ديگری در پرونده تجاوز به ميراث فرهنگی ايران» توصيف می کند.

اين باستان شناس باسابقه در مصاحبه با راديو فردا می گويد: «اگر آب گيری سد سيوند را آغاز کنند، درياچه ای که در حدود ۳۰۰ کيلومتر طول آن خواهد بود به وجود خواهد آمد. در آن صورت تمام آثاری که از هزاره پنجم قبل از ميلاد تا دوران اسلامی باقيمانده از بين خواهد رفت. در اين منطقه در يک مسير حدود ۱۴ کيلومتری می توانيد آثار و حرکت جوامع مختلفی را ببينيد که در در طول ۷ هزار سال در اين سرزمين زندگی می کردند.»

به گفته کمیته بین المللی نجات پاسارگاد، «راه شاهی» از نخستین مکانهایی است که در تنگه بلاغی به زیر آب خواهد رفت.

از سه سال پيش که اجرای پروژه ساخت سد سيوند آغاز شد، توضيحاتی از اين دست بارها از سوی محققان مختلف منتشر شده است. حتی کميته ای نيز با نام «کميته نجات دشت پاسارگاد»، تنها برای جلوگيری از اجرای اين پروژه در مدت يک سال اخير، فعاليت های گسترده ای را سامان اد.


حال سوال اين است که چرا به رغم هشدارهای فراوان و تلاش گسترده محققان ايرانی برای جلوگيری از نابودی آثار باستانی اين منطقه، دولت ايران کماکان بر اجرای اين پروژه پافشاری می کند؟

آقای ورجاوند در اين باره معتقد است که با به قدرت رسيدن محمود احمدی نژاد، بسياری از کارشناسان باسابقه در سازمان ميراث فرهنگی بازنشسته شده اند و جای خود را به کسانی داده اند که «هيچ اطلاعی از مفهوم ميراث باستانی کشور» ندارند.

پرويز ورجاوند می گويد: «ظاهرا در سميناری با حضور اين افراد تصميم گرفته شده که می توان سد را آبگيری کرد. اگر آقايان خرد لازم را به خرج می دادند وبا اختلاف حداقل يکسال سميناری برگزار می کردند که افراد صاحب نظر در آنجا اظهار نظر می کردند، شايد می توانستند اظهار نظر معقولی بکنند.»


کاوشهای نمیه کاره و رها شده در تنگه بلاغی (عکس از کمیته نجات پاسارگاد)

برگزاری سمينار مورد اشاره دکتر ورجاوند نيز، با اعتراض جمع بزرگی از کارشناسان ميراث فرهنگی همراه بود؛ اعترض هايی که هيچ کدام به نتيجه نرسيد.


همزمان کميته بين المللی «نجات پاسارگاد» نيز با صدور بيانيه ای با ضمن اعتراض با آبگيری سد سيوند، از جوانان ايرانی مقيم بريتانيا خواسته است که برای بيان اعتراض خود، در تجمعی در مقابل موزه بريتانيا در لندن جمع شوند.

در اين بيانيه، تلاش دولت جمهوری اسلامی ايران برای به زير آب بردن تنگه بلاغی، «آغاز دور تازه مبارزه ای» خوانده شده که با به نوشته اين بيانيه «فرهنگ ستيزی ها و ويرانگری بشری» در جريان است.

در بيانيه کميته «نجات پاسارگاد» آمده است: «اين کميته همچنان اعلام می کند که مسئوليت هر خطری که متوجه هر تکه از آثار ملی و بشری ايران زمين شود، به طور مستقيم به دولت و کل حاکميت کنونی ايران برمی گردد. بی شک همه کسانی که در اين فاجعه عظيم ملی و بشری شرکت کنند، نه تنها زمانی بايد از نظر حقوقی جوابگوی اعمالشان باشند بلکه نام آن ها نيز برای هميشه در کنار ننگين ترين نام های تاريخ ايران در حافظه ملت ما ثبت خواهد شد .»

به گفته وزير نيروی دولت جمهوری اسلامی ايران، آبگيری سد سيوند، همزمان با آغاز جشن های ده روز سالگرد پيروزی انقلاب ايران، از روز دوازدهم بهمن ماه آغاز خواهد شد.