به درخواست ايران، روز دوشنبه جزئيات همکاری های اخير ايران با آژانس بين المللی انرژی اتمی– IAEA – در وب سايت اين سازمان منتشر شد که نشان می دهد ايران با تسهيل بازرسی ها از تاسيسات غنی سازی اورانیوم موافقت کرده است.
در اين متن که توسط نمايندگی دائم ايران در آژانس بين المللی انرژی اتمی تهيه شده، آمده است که ايران موافقت کرده است برای تامين شرايط بازديد از تاسيسات غنی سازی اورانيوم در نظنز، با آژانس همکاری کند.
به نوشته اين سند، ايران همچنين با درخواست آژانس برای بازديد از رآکتور آب سنگين اراک موافقت کرده است و نخستين بازديد نيز «با موفقيت» در روز سی ام ژوئيه انجام شده است.
موافقت با افزايش پنج بازرس ويژه سازمان انرژی هسته ای و همچنين صدور ويزای يک ساله برای ۱۴ تن از کارکنان سازمان انرژی هسته ای، بخش ديگری از توافق های انجام شده است که در نشست ۱۲ ژوئيه بين ايران و آژانس به دست آمده است.
در بخش ديگری از سند به موضوعات قديمی تر اشاره شده است و آمده است که در روز ۲۳ ژوئيه، آژانس برای به پايان رساندن پرونده «مساله پولوتونيوم»، سوالاتی را با ايران در ميان گذاشته است و با « همکاری ايران و پاسخ هايی که در اختيار آژانس قرار داده، اين مساله حل شده است.»
در سند اخير تاکيد شده که بسته شدن پرونده فعاليت های ايران در زمينه پلوتونيوم، به زودی رسما از سوی آژانس به ايران اعلام خواهد شد.
گزارش البرادعی
محمد علی سلطانيه، نماينده ايران در آژانس که روز دوشنبه در وين، متن اخير را در اختيار محمد البرادعی قرار داد، به خبرگزاری فارس گفت: « آقای البرادعی ضمن ابراز خرسندی از توافقات به عمل آمده و اظهار اميدواری در اجرای مفاد آن اطمينان داد که اين گام مثبت جمهوری اسلامی ايران را به نحو مقتضی در گزارش خود منعکس کند.»
بر اساس آخرين قطعنامه ای که در شورای امنيت سازمان ملل صادر شده، از ايران خواسته شده که برنامه غنی سازی اورانيوم را متوقف کند و از محمد البرادعی خواسته شده که جزئيات اجرا يا عدم اجرای اين قطعنامه را در گزارشی به شورا اعلام کند.
آقای سلطانيه گفت که گزارش رييس آژانس بين المللی انرژی هسته ای به زودی منتشر خواهد شد.
به گفته نماينده ايران در آژانس، نشست شورای حکام اين سازمان روز ۱۰ سپتامبر برگزار خواهد شد و «بلافاصله پس از آن، کنفرانس سالانه آژانس با حضور هيات های عالی رتبه در سطح وزرا و روسای سازمان های انرژی اتمی کشورهای دنيا تشکيل می شود.»
برخی ناظران می گويند که ايران برای جلوگيری از صدور سومين قطعنامه تحريم ايران در شورای امنيت، تلاش گسترده ای را آغاز کرده است.
«ايران فرصت داشت»
خبرگزاری آسوشيتدپرس، به نقل از يک ديپلمات ناشناس در سازمان بين المللی انرژی هسته ای نوشته است: «ايران چندين ماه فرصت داشت تا در پاسخ به نگرانی جامعه جهانی، ثابت کند که برای پاسخ دادن به اننقادها، واقعا تمايل دارد.»
در هفته اخير به رغم انتشار خبرهايی از توافق های ايران و آژانس برای رفع ابهامات باقی مانده درباره پرونده هسته ای ايران، مقام های آمريکايی به ويژه گريگوری شولتی، نماينده اين کشور در آژانس، به اين توافق ها، واکنشی مثبت نشان نداده اند.
ديپلماتی که نامش فاش نشده نيز روز سه شنبه به خبرگزاری آسوشيتدپرس گفت: «حتی اگر پاسخ های ايران ثابت کند که فعاليت های گذشته ايران هيچ ارتباطی با ساخت سلاح هسته ای نداشته، اين موضوع بخش مشکل ماجرا را حل نمی کند: اينکه آيا هم اکنون برنامه ساخت سلاح هسته ای در ايران وجود دارد يا نه؟»
ايران و آژانس در کمتر از يک هفته قبل، بر سر يک جدول زمانبندی برای همکاری کامل ايران و آژانس به توافق رسيدند و ايران قرار است در اين مدت به ابهامات باقی مانده درباره برنامه هسته ای خود پاسخ دهد.
ايران با رد اظهاراتی که عليه برنامه هسته ايش وجود دارد می گويد که تنها با هدف توليد برق به دنبال غنی سازی اورانيوم است تا با آن بتواند سوخت مورد نياز نيروگاه بوشهر را توليد کند. هنوز زمان راه اندازی اين نيروگاه روشن نيست.