- رادیوفردا: صندوق بینالمللی پول دو روز پیش گزارشی منتشر کرد درباره چشمانداز اقتصادی خاورمیانه و آسیای مرکزی. در مجموع به نظر میرسد که کارشناسان صندوق در مورد وضعیت اقتصادی این منطقه طی سال جاری و سال آینده نسبتا خوشبین هستند. آیا این خوشبینی شامل ایران هم میشود؟
فریدون خاوند: گزارش تازه صندوق بینالمللی پول شامل منطقهای میشود مرکب از خاورمیانه، آسیای مرکزی، قفقاز، آفریقای شمالی و پاکستان، در مجموع سی کشوری که شماری از کارشناسان روابط بینالملل به آن میگویند «خاورمیانه بزرگ».
ایران، در این گزارش، در گروهی قرار میگیرد در بردارنده ۱۲ کشور صادرکننده نفت در خاورمیانه و آفریقای شمالی و ما هم در اینجا از همین طبقهبندی استفاده میکنیم.
همان طور که گفتید، گزارش در مجموع به وضعیت منطقه در سالهای ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ خوشبین است. ولی وقتی جدولها را نگاه میکنیم، میبینیم شاخصهای اقتصاد کلان ایران، در مقایسه با یازده کشور همگروهش، صادرکنندههای نفت در خاورمیانه و آفریقای شمالی، به هیچ وجه مناسب نیست. صندوق بینالمللی پول نرخ رشد ایران را در سال جاری ۱.۶ درصد پیشبینی میکند که پایینترین نرخ رشد است در میان دوازده کشور و در سال ۲۰۱۲ هم نرخ رشد ایران به پیشبینی همان سازمان میرسد به سه درصد که باز در میان کشورهای مورد نظر از همه کمتر است.
از لحاظ نرخ تورم هم ایران، در میان همان دوازده کشور، امسال بعد از سودان و یمن بالاترین نرخ تورم را دارد و سال آینده هم، در میان کشورهای همگروهش، رکورددار تورم خواهد بود.
- محمود بهمنی، رئیس کل بانک مرکزی، به تازگی حجم ذخایر ارزی ایران را صد میلیارد دلار ارزیابی کرد. آیا این رقم در گزارش صندوق بینالمللی پول مورد تایید قرار گرفته است؟
صندوق در گزارش خودش حجم ذخایر ارزی ایران را در سال ۲۰۰۹ هفتاد و پنج میلیارد دلار ذکر میکند و میگوید که این ذخایر در سال جاری میرسد به هشتاد و نه میلیارد.
با توجه به رونق بازار نفت، داشتن هفتاد و پنج یا هشتاد میلیارد دلار ذخایر ارزی برای ایران چندان افتخارآمیز نیست. در همان گزارش حجم ذخایر ارزی الجزایر در سال ۲۰۰۹ صد و چهل و نه میلیارد دلار ذکر شده که درست دو برابر ایران است.
به علاوه همان گزارش نشان میدهد که ایران حدود هشتاد میلیارد دلار کالا و خدمات در سال وارد میکند و بنابراین کل ذخایر ارزی ایران معادل یک سال واردات کشور است.
- در گزارش تازه صندوق بینالمللی پول، چه دادههای تازهای دیده میشود درباره تولید و صادرات نفت ایران؟
این گزارش تایید میکند که تولید نفت ایران در حال افول است، چون که از ۴.۱ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۰۷ میلادی رسیده است به ۳.۷ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۰۹. گزارش صندوق نشان میدهد که این افول مقطعی نیست و در سال ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ همچنان پیرامون ۳.۷ میلیون بشکه در روز درجا خواهد زد.
نتیجه این در جا زدن کاهش صادرات روزانه نفت ایران است که از ۲.۵ میلیون بشکه در ۲۰۰۷ رسیده است به ۲.۱ میلیون بشکه در ۲۰۰۹، همتراز امارات. به پیشبینی صندوق، صادرات نفت ایران در سال آینده میلادی به دو میلیون بشکه در روز محدود میشود، حال آن که امارات و عراق با ۲.۲ میلیون بشکه از ایران جلو میافتند. اگر پیشبینی صندوق بینالمللی پول به تحقق بپیوندد، ایران بعد از عربستان، امارات و عراق چهارمین صادرکننده اوپک خواهد شد.