آمریکا در پی تحریم‌های شدید و پردامنه علیه ایران

محمود احمدی‌نژاد در نیویورک اعلام کرد که ایران از تحریم‌های بیشتر «استقبال می‌کند».

روزنامه نیویورک تایمز روز دوشنبه با اشاره به تازه‌ترین اظهار نظرهای مقامات آمریکا خبر داد که دولت این کشور در آستانه مذاکرات اول اکتبر، پنج‌شنبه، با ایران در جستجوی راه‌های موثرتر برای اعمال فشار بر ایران است.

در گزارش این روزنامه آمریکایی موانع موجود در راه ایجاد ائتلاف پایدار علیه ایران و اختلاف نظرها بر سر کارآمدی انواع تحریم‌ها نیز مورد بررسی قرار گرفته است.

نیویورک تایمز از قول مقامات آمریکایی گزارش می‌دهد که مجموعه تحریم‌های احتمالی شامل اعمال فشار اقتصادی شدیدتر بر موسسات مالی و بانک‌ها و قطع جریان سرمایه‌گذاری در صنایع نفت و گاز ایران خواهد بود. همزمان دولت آمریکا می‌کوشد که کشورهای بیشتری را به سیاست تحریم جلب کند تا در صورت عدم موافقت روسیه یا چین در شورای امنیت سیاست اعمال فشار بر ایران فلج نشود.

به نوشته نیویورک تایمز، دو محور اصلی سیاست آمریکا اعمال فشار بر ایران برای بازگشت به مذاکره و همزمان جلب حمایت روسیه و چین برای سیاست اعمال فشار بر ایران است، دو هدفی که به نظر می‌آید با یکدیگر چندان سازگار نیستند.

از قرار سیاست منع صادارت بنزین و گازوئیل به ایران ممکن است از حمایت لازم برخوردار نشود، چرا که متحدان اروپایی آمریکا معتقدند این نوع تحریم به مردم عادی ایران فشار زیادی خواهد آورد و ممکن است افکار عمومی را علیه غرب تحریک کرده و در نهایت به نفع دولت ایران تمام شود.

نیویورک تایمز معتقد است که سیاست آمریکا برای جلب تعداد بیشتری از کشورها به تحریم ایران از هفته پیش که احداث یک مرکز هسته‌ای دیگر در ایران برملا شد تقویت شده است. حتی اسرائیل که مدت‌هاست بر بی‌ثمر بودن سیاست تحریم تاکید می‌کرد اکنون تمایل بیشتری به سیاست دولت آمریکا نشان می‌دهد.

هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا، در تازه‌ترین مصاحبه خود ضمن اذعان به این نکته که پیدا کردن راه‌های موثر برای اعمال فشار به ایران کار ساده‌ای نیست تاکید کرد که مثل نمونه کره شمالی دولت آمریکا دریافته است که با تشکیل یک ائتلاف وسیع می‌توان سیاست‌های تنبیهی موثری را به کار بست.

نیویورک تایمز یادآوری می‌کند که تنظیم سیاست تنبیهی موثر در مورد ایران کار ساده‌ای نخواهد بود. تامس پیکرینگ، یکی از معاونان سابق وزارت خارجه آمریکا، که در گفت‌وگوهای غیررسمی با مقامات ایران شرکت داشته به نیویورک تایمز می‌گوید: «اعمال یک‌باره تحریم هرچند که ایران واقعا مستحق آن باشد بعید است به حل این بحران کمک چندانی بکند.»

مقامات آمریکا به خوبی از دشواری‌های مربوط به جلب روسیه و چین به اعمال تحریم‌های شدیدتر علیه ایران مطلع‌اند.

حکومت جمهوری اسلامی سه دهه با تحریم‌های خارجی روبه‌رو بوده است و این برای آنها نکته تازه‌ای نیست. در عین حال پس از بحران سیاسی اخیر در ایران و شکل‌گیری جنبش اعتراضی وضع تحریم‌هایی که موجب وخامت اوضاع اقتصادی مردم عادی شود ممکن است از قدرت این جنبش کاسته و به نفع حکومت تمام شود.

نیویورک تایمز از قول حاضران در میهمانی شام هفته پیش محمود احمدی‌نژاد در نیویورک می‌نویسد که رئیس جمهور ایران گفت دولت وی از اعمال تحریم‌های جدید استقبال می‌کند، چون این تحریم‌ها باعث تقویت خودکفایی ایران خواهد شد.

ری تکیه، کارشناس امور ایران در شورای روابط خارجی آمریکا، به نیویورک تایمز می‌گوید: «شرط موفقیت تحریم‌ها اعمال چندجانبه آن و وجود یک نوع همبستگی بین‌المللی برای اعمال آنها در مدت زمان طولانی است.»

به اعتقاد این کارشناس، تحریم به تنهایی بعید است رفتار حکومت ایران را تغییر دهد. وی اشاره می‌کند که دولت ایران در کاربرد مانورهای تاکتیکی بسیار زیرکانه عمل می‌کند و بعید نیست که در مذاکرات اول اکتبر پیشنهاد دیدار بازرسان خارجی از مرکز اتمی جدید در حومه شهر قم را مطرح کند. چنین روش‌هایی ممکن است در ائتلاف بین‌المللی شکاف ایجاد کند.

نیویورک تایمز معضل بعدی بر سر راه تحریم ایران را مناسبات اقتصادی و سیاسی چین و روسیه با ایران می‌داند. چین به منابع انرژی ایران نیاز دارد و در این عرصه سرمایه‌گذاری‌های وسیعی کرده است. روسیه همسایه ایران است و از میان قدرت‌های بزرگ جهان نزدیک‌ترین روابط را با این کشور دارد و در گذشته همواره کوشیده است از شدت تحریم و مجازات‌ها علیه ایران بکاهد.

در پایان این مطلب نیویورک تایمز به تحریم سفر مقامات دولتی و عدم صدور ویزا برای مقامات ایران به عنوان یک حربه رایج در اعمال مجازات‌های بین‌المللی اشاره می‌کند. ولی به اعتقاد این روزنامه با در نظر گرفتن ترکیب رهبران و مقامات فعلی دولت ایران بعید است هیچ یک از آنها از این نوع محدودیت‌ها تحت فشار قرار بگیرند، چون اکثر آنها از نسل مدیران و نظامیان پرورش یافته در دوران حکومت اسلامی هستند. این وضعیت امکان مانور غرب برای اعمال مجازات بر ایران را محدودتر می‌کند.