حضور غایبانه آی وی‌وی، هنرمند ناراضی چینی، در لندن

آی وی‌وی، هنرمند ناراضی چینی، در موزه تیت لندن

لندن بار دیگر میزبان نمایشگاهی است از آثار آی وی‌وی، هنرمند ناراضی چینی و خالق چیدمان‌های بدیع، یک ماه و اندی پس از ناپدید شدن او.

نمایشگاه قبلی آی وی‌وی در موزه تیت مدرن لندن که به گزارش برگزارکنندگان با استقبال بیش از یک میلیون هنردوست روبه‌رو شد، سبب شد اشیا و آثار هنری دیگر او یک بار دیگر از چین به لندن آورده شوند. برای نمایش از روز ۲۳ اردیبهشت تا ۲۵ تیر.



شهران طبری از رادیوفردا سری زده است به این نمایشگاه در لندن:

نمایشگاهی بدون حضور و حتی بدون هیچ خبری از خالقش. آی وی‌وی در سوم ماه آوریل یعنی بیش از ۴۰ روز پیش دستگیر شد و مقامات چینی تاکنون هیچ اطلاعی از سرنوشت او و علت دستگیری‌اش نداده‌اند.

او پیشتر وقتی برای گشایش نمایشگاه دیگری از آثارش در لندن بود به رسانه‌ها گفته بود: «چین باید جامعه‌ای به مراتب آزادتر و دموکراتیک‌تر شود. این را همه می‌دانند و زمان آن خواهد رسید. فقط باید جرقه‌ای مسیر این تغییر را روشن کند.»

آی وی‌وی را یکی از شاخص‌ترین چهره‌های هنری قرن بیستم می‌دانند. آنیش کاپور، هنرمند سرشناس دیگری، که مانند آقای آی هنرش ادراکی و تجسمی است و در حال حاضر نمایشگاه تازه‌ای از آثارش در پاریس گشوده شده، یکی از کارهایش را به آی وی‌وی تقدیم کرده است. او می‌گوید دولت چین باید در مورد دستگیری او پاسخ‌گو باشد:

آنیش کاپور: فکر می‌کنم به عنوان جامعه هنرمندان ما باید متحد باشیم و از هم حمایت کنیم. هنرمندان کارهای عجیب و غریب زیاد می‌کنند، اما به ندرت ممکن است خطرناک باشند.

نمایشگاه جدید آثار آی وی‌وی همزمان در دو نمایشگاه در لندن گشوده شد. یکی در حیاط سامرست هاوس در کنار کینگز کالج دانشگاه لندن و دیگری در نمایشگاه لیسون در شمال غربی این شهر.

در حیاط سامرست هاوس مجموعه‌ای از مجسمه‌های او که «سرهای زودیاک» نام دارد چیده شده. زودیاک نام ماه‌های چینی است که با ماه‌های ایرانی منطبق است و در فرهنگ کهن چین بسیار پرمعناست.

در نمایشگاه لیسون مجموعه‌ای متنوع‌تر از آثار او را می‌بینیم. گریگ هیل، تنظیم‌کننده هنری این نمایشگاه، به رادیوفردا می‌گوید:

هدف اصلی این نمایشگاه آن بود که بخش‌های متنوع‌تری از کارهای آی وی‌وی را که ظرف شش تا هفت سال گذشته خلق کرده به نمایش بگذاریم. برای این منظور ما از ماه دسامبر شروع کردیم به کار کردن با او.

پس از نمایش اثر مهمش در نمایشگاه تیت مدرن متشکل از دریایی از تخم آفتاب‌گردان‌های سرامیک، و میلیون‌ها نفر به دیدنش رفتند، تقاضا برای دیدن نمایشگاه‌های دیگر او بالا گرفت.

در برابر کوزه‌ها یا گلدان‌های سرامیک او ایستاده‌ایم که قسمت بالا و دهانه آن را به رنگ‌های مختلف درآورده. از کریگ هیل می‌پرسم:

عکس آی وی‌وی در دست یکی از حامیانش


مفهوم این اثر را چه می‌دانید و آیا این کوزه‌ها واقعا دو هزار سال قدمت دارند؟

کریگ هیل: بله این گلدان‌ها متعلق به عصر باستان و دوران سلطنت هون‌ها است. آی وی‌وی متخصص کارهای سرامیک است و سرامیک کهن چین را به خوبی می‌شناسد. برخی این کار او را تخریب میراث کهن و خرابکارانه می‌دانند. اما به نظر من این اثر نوعی وحدت بسیار مهرآمیز بین گذشته و آینده را نشان می‌دهد. هیچ یک را به دور نیانداخته و هر دو را لازم و ملزوم هم می‌داند. به گمان من این اثر می‌گوید ما از گذشته می‌آموزیم، در عین حال که می‌خواهیم گذشته را با حال انطباق دهیم.

در برابر کار دیگری از آی وی‌وی می‌ایستیم. چهار شی‌ء مستطیل‌شکل بزرگ که در نگاه اول مانند کمد‌های بلند چوبی به نظر می‌آید که در میان آنها حفره بزرگی به شکل دایره کنده شده. از کریگ هیل می‌خواهم درباره این اثر بگوید:

من خیلی خوشحالم که توانستیم این کار او را به این نمایشگاه بیاوریم. این اثر که «کمدهای ماه» نام دارد، بلوک‌های بزرگ یکپارچه از چوب سخت چینی است و توسط صنعتگرانی ماهر ساخته شده که آی وی‌وی مرتب با آنها کار می‌کند. همین طور که می‌بینید در قسمت جلو و پشت آنها سوراخ‌های بزرگ دایره‌شکلی حفر شده که به نظر می‌رسد همه در وسط قرار دارند. اما در اصل هر یک کمی دورتر از مرکز هستند. به طوری که وقتی از میان آنها نگاه می‌کنیم، همین طور که می‌بینید، هلال‌هایی به شکل هلال ماه دیده می‌شود. هر بار که زاویه‌دید را تغییر می‌دهید هلال شکل تازه‌ای می‌گیرد. مثل شب‌های متوالی که به ماه نگاه می‌کنید و هر شب هلال ماه کمی با شب پیش فرق کرده. این کمدها علی‌رغم این که بسیار بزرگ و یکدست هستند در عین حال خیلی ظریف و شاعرانه‌اند با خطوطی کنایه‌آمیز همراه با بازیگوشی.

می‌گویم همین ظرایف است که هنر آی وی‌وی را چندبعدی می‌کند. اما برخی هنر او را سیاسی می‌دانند و جنبه چندبعدی آن را نادیده می‌گیرند.

کریگ هیل: سیاست برای آی وی‌وی و بسیاری از هنرمندان مهم کنونی بخشی از تجارب انسانی ماست. سیاست، اقتصاد، مسائل مالی، مسائل اجتماعی مجموعه زندگی و تجارب ما را تشکیل می‌دهد. آی وی‌وی خود را سیاسی نمی‌داند، اما از تاثیر سیاست بر زندگی روزمره غافل نیست. او شاهد تحولاتی است که یک سر آن به سیاست مربوط می‌شود و آن را در آثار خود نشان می‌دهد. مثلا به این دسته از درهای مرمر که در حیاط نمایشگاه چیده‌ایم نگاه کنید. این درها که از مرمر چینی ساخته شده و مجسمه‌های رنسانس را به خاطر می‌آورد نشان‌دهنده ساختمان‌های قدیمی چین است که خراب شده‌اند تا بر روی آنها آپارتمان‌های جدید بسازند. به این ترتیب این درها نمایانگر جامعه‌ای است که به سرعت در حال تغییر است و به ما می‌گوید یک دقیقه تامل کنید و به آن چه می‌گذرد بیندیشید.

در نمایشگاه لیسون که دو ساختمان بزرگ با دیوارهای بلند سفیدرنگ و حیاط خلوت کوچکی است در مجموع ۹ چیدمان و دو کار ویدئویی از آی وی‌وی به نمایش گذاشته شده. این نمایشگاه در لندن در ۱۳ ماه مه افتتاح شد و تا ۱۶ ژوئیه از بازیدکنندگان استقبال می‌کند.