یک روز بعد از اعلام کاهش قیمت گاز صادراتی روسیه به ترکیه، در پی امضای قرارداد احداث خط لوله گازی «جریان جنوبی» با ترکیه، تانیر ییلدیز، وزیر انرژی ترکیه، اعلام کرد که از ایران خواسته شده است قیمت گاز صادراتی به ترکیه را کاهش دهد.
خط لوله جدید «جریان جنوبی» با مشارکت شرکت‌های گازپروم روسیه (۶۰ درصد)، انی ایتالیا (۲۰ درصد، ای‌دی‌اف فرانسه و وینترشال آلمان (هر یک ۱۵ درصد)، از آب‌های تحت مالکیت ترکیه در دریای سیاه خواهد گذشت.
قرارداد عملیاتی ساخت این خط لوله، میان کشورهای مشتری گاز روسیه، یعنی بلغارستان، صربستان، مجارستان و یونان قبلا امضا شده است. در پی اجازه رسمی ترکیه به روسیه برای احداث این خط لوله، روسیه اعلام کرد که قیمت گاز صادراتی به ترکیه را کاهش می‌دهد.
افتتاح این خط لوله در سال ۲۰۱۵ در نظر گرفته شده و سالانه ۶۳ میلیارد متر مکعب گاز روسیه را به اروپا منتقل خواهد کرد.
روسیه علاوه بر کاهش قیمت گاز متعهد شده است که میزان گاز صادراتی به ترکیه را در سال ۲۰۱۲ به میزان ۲ میلیارد متر مکعب افزایش دهد.
هم اکنون کشور ترکیه سالانه ۲۶ میلیارد متر مکعب گاز از روسیه، ۲ میلیارد از آذربایجان و ۸ میلیارد از ایران و به مقدار اندکی گاز مایع، ان‌ان‌جی، ز نیجریه و الجزایر وارد می‌کند.
طبق قرارداد ۲۵ ساله تهران-آنکارا که در سال ۱۹۹۶ منعقد شد، ایران سالانه باید ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز به ترکیه صادر کند. هم اکنون ظرفیت خط لوله ایران-ترکیه ۳۶ میلیون متر مکعب گاز در روز است که با تکمیل خط لوله سراسری سوم و چهارم، این ظرفیت می‌تواند به ۹۰ میلیون متر مکعب در روز برسد.
طبق گزارش‌ها، ایران در ۶ ماهه اول سال جاری با افزایش ۱۲ درصدی، صادرات گاز خود به ترکیه را به ۲۴ میلیون متر مکعب در روز رسانده است (۸.۵ میلیارد متر مکعب در سال). ترکیه ۴۳ درصد از نیاز نفت خام خود را نیز از ایران وارد می‌کند و طبق گفته مقامات ایرانی صادرات نفت ایران به ترکیه از مرز ۱۸۰ هزار بشکه در روز گذشته است.
تخفیف قیمت گاز روسیه به ترکیه در حالی است که سال گذشته در چندین حادثه انفجار خط لوله ایران-ترکیه و توقف موقت صادرات گاز، کشور روسیه برای جلوگیری از هر گونه مشکل کمبود گاز ترکیه، فی‌الفور جای گاز ایران را با افزایش صادرات خود به این کشور پر کرد.
ترکیه هم اکنون از سه مسیر، از طریق خط لوله موسوم به «جریان آبی» از زیر دریای سیاه و از دو خط دیگر از مرزهای غربی خود از روسیه گاز وارد می‌کند.
ولادیمر پوتین، نخست وزیر روسیه، در دیدار ۲۸ دسامبر خود با تانیر ییلدیز با تمجید از تصمیم ترکیه برای امضای قرارداد ترانزیت گازی جریان جنوبی، از آمادگی مسکو برای افزایش همکاری‌ها در بخش انرژی با آنکارا خبر داد. مطبوعات ترکیه با اعلام خبر کاهش قیمت گاز صادراتی روسیه به این کشور ارزیابی کرده‌اند که ترکیه یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار از کاهش قیمت وارداتی گاز از روسیه سود خواهد برد.
هنوز مقامات ایران رسما و علنا واکنشی به درخواست ترکیه مبنی بر کاهش قیمت صادراتی گاز، نشان نداده‌اند.
ترکیه تنها مسیر صادرات گاز ایران است (به استثنای معاوضه سالانه ۳۰۰ میلیون متر مکعب گاز با آذربایجان برای نخجوان و فروش ۲۵۰ میلیون متر مکعبی گاز به ارمنستان).
پاکستان: انتظار داریم ایران قیمت گاز را کاهش دهد
مسیر دیگری که ایران درصدد است که گاز خود را صادر کند، خط لوله موسوم به «صلح» است که بعد از چندین سال گفت‌وگوی بی‌نتیجه، سرانجام کشور هند از این پروژه به‌کلی امتناع کرد و پاکستان نیز به عنوان دومین مشتری گاز ایران از خط لوله صلح، هنوز میان گاز ترکمنستان و ایران سیاست تردید و چانه‌زنی را دنبال می‌کند.
اخیرا پایگاه خبری پاکستان تریبون گزارش داد که عاصم حسین، وزیر نفت و منابع طبیعی پاکستان، اعلام کرده است که این کشور خواستار کاهش ۱۰ درصدی قیمت صادراتی گاز ایران به این کشور است.
وزیر نفت پاکستان گفته است که این کشور در سال ۲۰۱۳ و یک سال قبل از اجرایی شدن پروژه خط لوله گاز ایران – پاکستان (صلح) در دسامبر ۲۰۱۴، در مورد قیمت گاز وارداتی از ایران تحت این پروژه مجددا مذاکره خواهد کرد.
به گزارش منابع پاکستانی، اگر پاکستان موفق شود قیمت گاز ایران را ۱۰ درصد کاهش دهد، قادر خواهد بود که در ۲۵ سال آینده ۱۰۰ میلیارد دلار صرفه‌جویی کند.
این در حالی است که ترکمنستان بعنوان رقیب ایران در بازار گاز پاکستان، قیمت پیشنهادی خود را پایین‌تر از ایران تعیین کرده است. اخیرا مذاکرات پیرامون خط لوله «ترکمنستان- افغانستان- پاکستان- هند» برای صادرات گاز ترکمنستان به این کشور‌ها با حمایت سیاسی آمریکا و اقتصادی بانک توسعه آسیا به نتایج ملموسی رسیده و سران کشورهای عضو اعلام کرده‌اند که به زودی قرارداد احداث این خط لوله امضا خواهد شد. کشورهای مذکور حتی تا قیمت گاز صادراتی به توافق رسیده‌اند.
پاکستان می‌گوید که قیمت نهایی شده بین تهران و اسلام‌آباد را ۱۰ درصد کاهش داده و به سطح قیمت پیشنهاد شده از سوی ترکمنستان تحت پروژه خط لوله تاپی (ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند) خواهد رساند.
عاصم حسین با تشریح قیمت گازی که قرار است از ترکمنستان وارد شود گفت: دو سال قبل قیمت واردات روزانه ۷۵۰ میلیون فوت مکعب گاز ایران ۷۸ درصد قیمت نفت نهایی شد. ترکمنستان نیز همچنین قیمت گاز صادراتی خود را در مرز ۵۰ درصد قیمت نفت برنت پیشنهاد کرده است.
اگرچه طبق برآورد اداره اطلاعات انرژی آمریکا گاز مازاد بر مصرف ایران چیزی حدود ۲ میلیارد متر مکعب در سال است، با این همه ایران چشم‌انتظار بازگشایی زودهنگام چندین فاز پارس جنوبی از جمله فازهای ۱۲، ۱۵ و ۱۶ در سال آینده است و به عنوان دومین دارنده ذخایر بزرگ گازی جهان (بیش از ۳۴ تریلیون متر مکعب گاز درجا) که خط لوله هفتم گازی را تا مرز ۶۰ کیلومتری پاکستان احداث کرده و در حال توسعه خط لوله سوم و چهارم برای افزایش صادرات به ترکیه است، هنوز معلوم نیست که چگونه در مقابل تخفیف گازی رقبای روس و ترکمن خود بتواند گوی رقابت را در بازارهای منطقه‌ای گاز برباید.
خط لوله جدید «جریان جنوبی» با مشارکت شرکت‌های گازپروم روسیه (۶۰ درصد)، انی ایتالیا (۲۰ درصد، ای‌دی‌اف فرانسه و وینترشال آلمان (هر یک ۱۵ درصد)، از آب‌های تحت مالکیت ترکیه در دریای سیاه خواهد گذشت.
قرارداد عملیاتی ساخت این خط لوله، میان کشورهای مشتری گاز روسیه، یعنی بلغارستان، صربستان، مجارستان و یونان قبلا امضا شده است. در پی اجازه رسمی ترکیه به روسیه برای احداث این خط لوله، روسیه اعلام کرد که قیمت گاز صادراتی به ترکیه را کاهش می‌دهد.
افتتاح این خط لوله در سال ۲۰۱۵ در نظر گرفته شده و سالانه ۶۳ میلیارد متر مکعب گاز روسیه را به اروپا منتقل خواهد کرد.
روسیه علاوه بر کاهش قیمت گاز متعهد شده است که میزان گاز صادراتی به ترکیه را در سال ۲۰۱۲ به میزان ۲ میلیارد متر مکعب افزایش دهد.
هم اکنون کشور ترکیه سالانه ۲۶ میلیارد متر مکعب گاز از روسیه، ۲ میلیارد از آذربایجان و ۸ میلیارد از ایران و به مقدار اندکی گاز مایع، ان‌ان‌جی، ز نیجریه و الجزایر وارد می‌کند.
طبق قرارداد ۲۵ ساله تهران-آنکارا که در سال ۱۹۹۶ منعقد شد، ایران سالانه باید ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز به ترکیه صادر کند. هم اکنون ظرفیت خط لوله ایران-ترکیه ۳۶ میلیون متر مکعب گاز در روز است که با تکمیل خط لوله سراسری سوم و چهارم، این ظرفیت می‌تواند به ۹۰ میلیون متر مکعب در روز برسد.
طبق گزارش‌ها، ایران در ۶ ماهه اول سال جاری با افزایش ۱۲ درصدی، صادرات گاز خود به ترکیه را به ۲۴ میلیون متر مکعب در روز رسانده است (۸.۵ میلیارد متر مکعب در سال). ترکیه ۴۳ درصد از نیاز نفت خام خود را نیز از ایران وارد می‌کند و طبق گفته مقامات ایرانی صادرات نفت ایران به ترکیه از مرز ۱۸۰ هزار بشکه در روز گذشته است.
تخفیف قیمت گاز روسیه به ترکیه در حالی است که سال گذشته در چندین حادثه انفجار خط لوله ایران-ترکیه و توقف موقت صادرات گاز، کشور روسیه برای جلوگیری از هر گونه مشکل کمبود گاز ترکیه، فی‌الفور جای گاز ایران را با افزایش صادرات خود به این کشور پر کرد.
ترکیه هم اکنون از سه مسیر، از طریق خط لوله موسوم به «جریان آبی» از زیر دریای سیاه و از دو خط دیگر از مرزهای غربی خود از روسیه گاز وارد می‌کند.
ولادیمر پوتین، نخست وزیر روسیه، در دیدار ۲۸ دسامبر خود با تانیر ییلدیز با تمجید از تصمیم ترکیه برای امضای قرارداد ترانزیت گازی جریان جنوبی، از آمادگی مسکو برای افزایش همکاری‌ها در بخش انرژی با آنکارا خبر داد. مطبوعات ترکیه با اعلام خبر کاهش قیمت گاز صادراتی روسیه به این کشور ارزیابی کرده‌اند که ترکیه یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار از کاهش قیمت وارداتی گاز از روسیه سود خواهد برد.
هنوز مقامات ایران رسما و علنا واکنشی به درخواست ترکیه مبنی بر کاهش قیمت صادراتی گاز، نشان نداده‌اند.
ترکیه تنها مسیر صادرات گاز ایران است (به استثنای معاوضه سالانه ۳۰۰ میلیون متر مکعب گاز با آذربایجان برای نخجوان و فروش ۲۵۰ میلیون متر مکعبی گاز به ارمنستان).
پاکستان: انتظار داریم ایران قیمت گاز را کاهش دهد
مسیر دیگری که ایران درصدد است که گاز خود را صادر کند، خط لوله موسوم به «صلح» است که بعد از چندین سال گفت‌وگوی بی‌نتیجه، سرانجام کشور هند از این پروژه به‌کلی امتناع کرد و پاکستان نیز به عنوان دومین مشتری گاز ایران از خط لوله صلح، هنوز میان گاز ترکمنستان و ایران سیاست تردید و چانه‌زنی را دنبال می‌کند.
اخیرا پایگاه خبری پاکستان تریبون گزارش داد که عاصم حسین، وزیر نفت و منابع طبیعی پاکستان، اعلام کرده است که این کشور خواستار کاهش ۱۰ درصدی قیمت صادراتی گاز ایران به این کشور است.
وزیر نفت پاکستان گفته است که این کشور در سال ۲۰۱۳ و یک سال قبل از اجرایی شدن پروژه خط لوله گاز ایران – پاکستان (صلح) در دسامبر ۲۰۱۴، در مورد قیمت گاز وارداتی از ایران تحت این پروژه مجددا مذاکره خواهد کرد.
به گزارش منابع پاکستانی، اگر پاکستان موفق شود قیمت گاز ایران را ۱۰ درصد کاهش دهد، قادر خواهد بود که در ۲۵ سال آینده ۱۰۰ میلیارد دلار صرفه‌جویی کند.
این در حالی است که ترکمنستان بعنوان رقیب ایران در بازار گاز پاکستان، قیمت پیشنهادی خود را پایین‌تر از ایران تعیین کرده است. اخیرا مذاکرات پیرامون خط لوله «ترکمنستان- افغانستان- پاکستان- هند» برای صادرات گاز ترکمنستان به این کشور‌ها با حمایت سیاسی آمریکا و اقتصادی بانک توسعه آسیا به نتایج ملموسی رسیده و سران کشورهای عضو اعلام کرده‌اند که به زودی قرارداد احداث این خط لوله امضا خواهد شد. کشورهای مذکور حتی تا قیمت گاز صادراتی به توافق رسیده‌اند.
پاکستان می‌گوید که قیمت نهایی شده بین تهران و اسلام‌آباد را ۱۰ درصد کاهش داده و به سطح قیمت پیشنهاد شده از سوی ترکمنستان تحت پروژه خط لوله تاپی (ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند) خواهد رساند.
عاصم حسین با تشریح قیمت گازی که قرار است از ترکمنستان وارد شود گفت: دو سال قبل قیمت واردات روزانه ۷۵۰ میلیون فوت مکعب گاز ایران ۷۸ درصد قیمت نفت نهایی شد. ترکمنستان نیز همچنین قیمت گاز صادراتی خود را در مرز ۵۰ درصد قیمت نفت برنت پیشنهاد کرده است.
اگرچه طبق برآورد اداره اطلاعات انرژی آمریکا گاز مازاد بر مصرف ایران چیزی حدود ۲ میلیارد متر مکعب در سال است، با این همه ایران چشم‌انتظار بازگشایی زودهنگام چندین فاز پارس جنوبی از جمله فازهای ۱۲، ۱۵ و ۱۶ در سال آینده است و به عنوان دومین دارنده ذخایر بزرگ گازی جهان (بیش از ۳۴ تریلیون متر مکعب گاز درجا) که خط لوله هفتم گازی را تا مرز ۶۰ کیلومتری پاکستان احداث کرده و در حال توسعه خط لوله سوم و چهارم برای افزایش صادرات به ترکیه است، هنوز معلوم نیست که چگونه در مقابل تخفیف گازی رقبای روس و ترکمن خود بتواند گوی رقابت را در بازارهای منطقه‌ای گاز برباید.