آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی، روز یک‌شنبه، بار دیگر اعلام کرد همچنان به راهکارهایی که در آخرین نماز جمعه خود در سال گذشته مطرح کرد پای‌بند است و در مواضعش تغییری ایجاد نشده است.
در آن نماز جمعه در تابستان سال ۱۳۸۸، آقای هاشمی رفسنجانی با انتقاد از دستگاه قضایی، شورای نگهبان، نیروهای امنیتی و صدا و سیما، این راهکار‌ها را ارائه کرد: پای‌بندی همگان به قانون، دلجویی از آسیب‌دیدگان رویدادهای پس از انتخابات، ایجاد فضای بحث و گفت‌وگو برای جلب اعتماد، آزادی زندانیان سیاسی و آزادی رسانه‌ها و مطبوعات.
رضا فانی یزدی: آقای هاشمی آن قدر آگاه هستند که اگر کوچک‌ترین عقب‌نشینی از مواضعی که در نماز جمعه داشتند بکنند، حتما تعادل به ضرر ایشان و رهبران جنبش سبز به هم خواهد خورد و موج جدیدی از حملات علیه آنها آغاز خواهد گردید.
به این دلیل است که آقای هاشمی رفسنجانی مواضع خودشان را دوباره تکرار می‌کنند و همچنان بر این مواضع استوار ایستاده‌اند.
به نظر می‌رسد که با توجه به حملات شدیدی که علیه آقای کروبی و خاتمی طی دو هفته گذشته و پس از دیدار ایشان با نمایندگان مجلس شورای اسلامی صورت گرفته است، حملات جدیدتری هم علیه آقای هاشمی آغاز شده است.
ایشان و رهبران جنبش سبز به این نتیجه رسیده‌اند که نباید عقب‌نشینی کرد، چرا که فشار سازمان‌یافته به طور جدی برای محاکمه رهبران جنبش سبز در جریان است و کوچک‌ترین عقب‌نشینی از طرف آنها این امکان را فراهم خواهد کرد که رقیب پایش را جلو بگذارد و یک گام دیگر در جهت سرکوبی بردارد.
آقای خامنه‌ای تا به حال با جریان تندرو طرفدار آقای احمدی‌نژاد در مسئله محاکمه سران جنبش سبز همراهی نکرده است. تا زمانی که آقای هاشمی رفسنجانی به خاطر جایگاهی که دارد بر مواضعش پافشاری نماید، آنها نمی‌توانند حملات‌شان را از این که هست تند‌تر کنند.
او می‌گوید که این اتهامات همیشه بوده و امروز هم از سوی گروهی متوجه خانواده‌اش شده که اهداف‌شان مشخص است و بعد هم اضافه می‌کند که این‌ها گروهی هستند که حاضر به تمکین در مقابل قانون نیستند و نخواهند بود.
به نظر می‌رسد که آقای هاشمی رفسنجانی هم یک مقایسه کرده است در رابطه با این جریان تندرو کنونی با جریانات ضدانقلابی و هم این که خودش را در ماوراء جریانات قرار داده و خودش را در موضع قانون و طرف مقابل را در موضع قانون‌شکنی و اقدامات ضدقانونی می‌بیند.
این موضعی است که همواره از سوی آقای هاشمی رفسنجانی مطرح بوده است که خودش را همیشه در موضع میانه و اعتدال و معیار مواضع قانونی جمهوری اسلامی می‌داند.
بخش جالب سخنان آقای هاشمی رفسنجانی آنجاست که درباره رهبر جمهوری اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای، صحبت می‌کند و می‌گوید که رهبری از وضع جامعه مطلع است و گزارش‌ها و نامه‌های فراوانی هم از سوی افراد وگروه‌های مختلف بعضا متضاد به دست‌شان می‌رسد که قضاوت کردن در این مورد را سخت می‌کند.
به نظر می‌رسد چند نکته در این بخش از سخنان آقای هاشمی رفسنجانی وجود دارد. یکی این که رهبری هنوز هم جانب معینی را نگرفته است با توجه به گزارشات متضادی که به دست‌شان می‌رسد.
دوم این که رهبری را ماوراء جناحی معرفی می‌کند و تلاش می‌کند بگوید که رهبری در هیچ جناحی قرار نگرفته و برایش قضاوت کردن مشکل است.
همه این‌ها تلاشی است برای این که رهبری را از آن گرایش تندرو جدا کند. این توهم به اعتقاد من آسیبش برای جنبش سبز بیشتر از منفعت آن است.
این در حالی است که رهبری، یعنی آقای خامنه‌ای، خودشان بخشی از حرکت ضد جنبش سبز هستند و چه بسا ایشان آرشیتکت اصلی حرکت ضد اصلاحات بوده و همچنان نیز هستند.
در آن نماز جمعه در تابستان سال ۱۳۸۸، آقای هاشمی رفسنجانی با انتقاد از دستگاه قضایی، شورای نگهبان، نیروهای امنیتی و صدا و سیما، این راهکار‌ها را ارائه کرد: پای‌بندی همگان به قانون، دلجویی از آسیب‌دیدگان رویدادهای پس از انتخابات، ایجاد فضای بحث و گفت‌وگو برای جلب اعتماد، آزادی زندانیان سیاسی و آزادی رسانه‌ها و مطبوعات.
- رادیوفردا در گفت‌وگو با رضا فانی یزدی، تحلیل‌گر مسائل سیاسی ایران، ساکن آمریکا، از او پرسیده است که چشم‌انداز تازه‌ای در توازن قوا بین جناح‌های سیاسی در ایران پدید آمده است؟
رضا فانی یزدی: آقای هاشمی آن قدر آگاه هستند که اگر کوچک‌ترین عقب‌نشینی از مواضعی که در نماز جمعه داشتند بکنند، حتما تعادل به ضرر ایشان و رهبران جنبش سبز به هم خواهد خورد و موج جدیدی از حملات علیه آنها آغاز خواهد گردید.
به این دلیل است که آقای هاشمی رفسنجانی مواضع خودشان را دوباره تکرار می‌کنند و همچنان بر این مواضع استوار ایستاده‌اند.
- یعنی باور شما این است که ایشان به نوعی دارند اقدام پیش‌گیرانه می‌کنند در صحنه سیاست داخلی ایران؟
به نظر می‌رسد که با توجه به حملات شدیدی که علیه آقای کروبی و خاتمی طی دو هفته گذشته و پس از دیدار ایشان با نمایندگان مجلس شورای اسلامی صورت گرفته است، حملات جدیدتری هم علیه آقای هاشمی آغاز شده است.
ایشان و رهبران جنبش سبز به این نتیجه رسیده‌اند که نباید عقب‌نشینی کرد، چرا که فشار سازمان‌یافته به طور جدی برای محاکمه رهبران جنبش سبز در جریان است و کوچک‌ترین عقب‌نشینی از طرف آنها این امکان را فراهم خواهد کرد که رقیب پایش را جلو بگذارد و یک گام دیگر در جهت سرکوبی بردارد.
- یعنی جناح مقابل در شرایطی نیست که بتواند فشار‌ها را افزایش دهد؟
آقای خامنه‌ای تا به حال با جریان تندرو طرفدار آقای احمدی‌نژاد در مسئله محاکمه سران جنبش سبز همراهی نکرده است. تا زمانی که آقای هاشمی رفسنجانی به خاطر جایگاهی که دارد بر مواضعش پافشاری نماید، آنها نمی‌توانند حملات‌شان را از این که هست تند‌تر کنند.
- در صحبت‌های آقای هاشمی نوعی حمله به جناح آقای احمدی‌نژاد هم دیده می‌شود. و آن وقتی است که ایشان علیه اتهامات وارد شده علیه خانواده‌اش صحبت می‌کند.
او می‌گوید که این اتهامات همیشه بوده و امروز هم از سوی گروهی متوجه خانواده‌اش شده که اهداف‌شان مشخص است و بعد هم اضافه می‌کند که این‌ها گروهی هستند که حاضر به تمکین در مقابل قانون نیستند و نخواهند بود.
به نظر می‌رسد که آقای هاشمی رفسنجانی هم یک مقایسه کرده است در رابطه با این جریان تندرو کنونی با جریانات ضدانقلابی و هم این که خودش را در ماوراء جریانات قرار داده و خودش را در موضع قانون و طرف مقابل را در موضع قانون‌شکنی و اقدامات ضدقانونی می‌بیند.
این موضعی است که همواره از سوی آقای هاشمی رفسنجانی مطرح بوده است که خودش را همیشه در موضع میانه و اعتدال و معیار مواضع قانونی جمهوری اسلامی می‌داند.
بخش جالب سخنان آقای هاشمی رفسنجانی آنجاست که درباره رهبر جمهوری اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای، صحبت می‌کند و می‌گوید که رهبری از وضع جامعه مطلع است و گزارش‌ها و نامه‌های فراوانی هم از سوی افراد وگروه‌های مختلف بعضا متضاد به دست‌شان می‌رسد که قضاوت کردن در این مورد را سخت می‌کند.
- من این پرسش برایم پیش آمده است که آقای هاشمی رفسنجانی با طرح این نکته چه خواسته بگوید؟ این که رهبری قدرت تصمیم‌گیری ندارد. آدم دهن‌بینی است؟ یا رهبری می‌خواهد همه جناح‌های داخلی ایران را به نوعی راضی نگه دارد؟ چرا می‌گوید که قضاوت کردن در این مورد آسان نیست؟
به نظر می‌رسد چند نکته در این بخش از سخنان آقای هاشمی رفسنجانی وجود دارد. یکی این که رهبری هنوز هم جانب معینی را نگرفته است با توجه به گزارشات متضادی که به دست‌شان می‌رسد.
دوم این که رهبری را ماوراء جناحی معرفی می‌کند و تلاش می‌کند بگوید که رهبری در هیچ جناحی قرار نگرفته و برایش قضاوت کردن مشکل است.
همه این‌ها تلاشی است برای این که رهبری را از آن گرایش تندرو جدا کند. این توهم به اعتقاد من آسیبش برای جنبش سبز بیشتر از منفعت آن است.
این در حالی است که رهبری، یعنی آقای خامنه‌ای، خودشان بخشی از حرکت ضد جنبش سبز هستند و چه بسا ایشان آرشیتکت اصلی حرکت ضد اصلاحات بوده و همچنان نیز هستند.