ده سال پیش، بسیاری از تحلیل‌گران نفتی بر این تصور بودند که نرخ ۱۰ دلار برای هر بشکه نفت نرخی متعارف است.
درست شش ماه پیش، بهای نفت به حدود ۱۵۰ دلار در هر بشکه رسید و حتی برخی نیز اظهار نظر کردند که بهای ۲۰۰ دلار هم برای هر بشکه چندان دور از ذهن نیست.
اکنون که بهای نفت با سقوطی بی‌سابقه به بشکه‌ای ۵۰ دلار رسیده است، تحلیل‌گران در تلاش‌اند تا افزایش یا کاهش قیمت نفت در آینده را پیش‌بینی کنند.
سقوط بی‌سابقه و ناگهانی بهای نفت اقتصاد کشورهای وابسته به درآمدهای نفتی را با بحرانی جدّی مواجه کرده است.
همین امر باعث شد که کشورهای تولید‌کننده نفت در اجلاس روز سه‌شنبه خود در الجزایر تصمیم بگیرند دو میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه از تولید روزانه‌شان بکاهند.
در چنین شرایطی، اکنون کارشناسان نفتی در پی یافتن متغیرهای تازه برای پیش‌بینی بهای نفت در آینده هستند؛ چرا که ظاهرا محاسبات کلاسیک و شناخته‌شده عرضه و تقاضا در این بازار دیگر به تنهایی جوابگو نیست.
داگلاس مَک‌اینتایر، تحلیل‌گر ارشد داده‌های انرژی که به دولت آمریکا در این زمینه مشاوره می‌دهد، می‌گوید: «از آنجا که نفت کالایی جهانی است، تلاش ما آ ن است که عوامل تأثیرگذار بر عرضه و تقاضای نفت در سطح جهانی را شناسایی کنیم. اما مشکل آن است که تعداد این عوامل بسیار زیاد است.»
متغیرهای مستقلی مانند آب و هوا، نوسان‌های غیرمنتظره در بازارهای مالی و اعتباری، جنگ‌های داخلی، بحران‌های ژئوپولیتیک و غیره برخی از این عوامل به شمار می‌آیند.
در این میان، کشورهای تولید کننده نیز سعی داشته‌اند، با کاهش عرضه، بر قیمت‌ها تأثیرگذار باشند.
رابرت اِبِل، مشاور ارشد انرژی و امنیت ملی در مرکز مطالعات بین‌المللی و راهبردی در واشینگتن، دلیل این مداخله در بازار را چنین توضیح می‌دهد: «کشورهایی مانند ایران و ونزوئلا برای تأمین بودجه خود خواهان افزایش قیمت نفت هستند. وابستگی شدید این کشورها به قیمت بالای نفت باعث شده است که کاهش شدید قیمت، آنان را به سمت کاهش تولید سوق دهد تا بتوانند با افزایش قیمت بودجه خود را تأمین کنند.»
سقوط بی‌سابقه و ناگهانی بهای نفت اقتصاد کشورهای وابسته به درآمدهای نفتی را با بحرانی جدّی مواجه کرده است.
اکنون کشورهای عضو اوپک تصمیم گرفته‌اند دو میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه دیگر از تولید روزانه خود کم کنند؛ به این امید که بهای نفت به بشکه‌ای ۷۵ دلار برسد، قیمتی که ملک عبدالله، پادشاه عربستان، آن را قیمتی عادلانه می‌خواند.
اما تحلیل‌گرانی مانند مَک‌اینتایر بر این باورند دارند که مداخله کشورهای صادرکننده تأثیر بسیار محدودی در بازار دارد: «من فکر می‌کنم اثرگذاری تولید‌کنندگان عمده نفت، مانند عربستان سعودی، بر قیمت‌ها بسیار کمتر از آنی است که بسیاری تصور می‌کنند؛ چون بازار جهانی نفت به اندازه‌ای وسعت پیدا کرده که هیچ تضمینی برای برآورده شدن انتظار این کشورها در مورد افزایش قیمت وجود ندارد».
تحلیل‌گران می‌گویند بحران مالی جهانی عامل اصلی اُفت شدید قیمت‌ها بوده است و تا زمانی که این بحران بر بازارهای جهانی حاکم باشد، تقاضا برای نفت افزایش پیدا نخواهد کرد و از این رو در کوتاه‌مدت افزایش چشمگیری در قیمت‌ها قابل پیش‌بینی نیست.