در آستانه انتخابات مجلس خبرگان، اکبرهاشمی رفسنجانی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام و از روحانیون عالی رتبه جمهوری اسلامی، در سخنرانی خود در شهرری مدعی شد که آيت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی بعد از درگذشت آيت الله خمينی و پيش از تصدی مقام رهبری در جمهوری اسلامی ايران، با انتخاب يک نفر به عنوان «ولی فقيه» مخالف بوده است.
به گفته آقای رفسنجانی، آيت الله علی خامنه ای، رهبر فعلی جمهوری اسلامی در جريان مذاکرات خبرگان رهبری برای انتخاب جانشين آقای خمينی، و تا پيش از آن که خود به عنوان ولی فقيه نامزد شود، به صراحت گفته بود که «بنده ولايت فرد را قبول ندارم.»
به گزارش خبرگزاری ايلنا، وی گفت که پس از درگذشت آيت الله خمينی، مجلس خبرگان تصميم گرفته بود تا جمهوری اسلامی را با تشکيل شورای رهبری اداره کند.
«من هم مخالف بودم»
اين روحانی عالی رتبه، ضمن اشاره به مخالفت آیت الله خامنه ای، در ادامه تاکيد کرده که خودش نيز از مخالفان انتخاب «يک فرد» به عنوان «ولی فقيه» و جانشين آيت الله خمينی بوده است.
آقای رفسنجانی با اشاره به بازنگری قانون اساسی در سال ۶۸ و تعيين رهبری پس از درگذشت آيت الله خمينی، گفته است: «در زمان بازنگری قانون اساسی بحثهای عجيب و غريبی مطرح شد؛ دشمنان نيز پس از رحلت امام به دنبال ضربه زدن به انقلاب بودند که مجلس خبرگان در همان زمان عظمت و ارزش خود را نشان داد. آن زمان هنوز پيکر امام دفن نشده بود که آقايان در مجلس خبرگان رهبری، به سرعت تصميمگيری کردند و بهترين تصميم را گرفتند.»
مشروح مذاکرات مجلس خبرگان رهبری در سال ۶۸ برای تعيين ولیفقيه از جمله استنادهای آقای هاشمی است، چرا که به گفته او «در همان موقع بحث بر سر اين بود که ولايت فقيه بر عهده يک فرد باشد يا يک شورا. طبق اصول قانون اساسی برای ما مشکل بود که يک فرد را برای اين امر مهم انتخاب کنيم يا يک شورا را. در آن زمان ما حتی اعضای شورای رهبری را هم مشخص کرديم که بر اساس آن، آيتالله مشکينی، مقام رهبری و آيتالله موسوی اردبيلی سه عضو اين شورا بودند.»
بنا به گفته وی، سرانجام اختلاف در ميان اعضای مجلس خبرگان درباره سرنوشت پست «ولايت فقيه» و «رهبری جمهوری اسلامی» به رای گيری ختم شده و در اين رای گيری «۴۵ نفر به رهبری فرد و بيش از بيست نفر نيز به شورای رهبری رأی دادند.بنابراين قرار شد که يک فرد به عنوان ولیفقيه انتخاب شود.»
آقای رفسنجانی در ادامه گفته که در همين مذاکرات و پس از آن که قرار شده يک فرد به جای شورای سه نفره تعيين شده، جانشين آيت الله خمينی شود، «عدهای آيتالله گلپايگانی و عدهای آيتالله خامنهای را مطرح کردند، اما در نهايت آيتالله خامنهای با کسب دو سوم آراء رهبر انقلاب اسلامی شده است.»
البته آقای رفسنجانی پيش از اين نيز بارها درباره بخت آيت الله گلپايگانی برای تصدی عالی ترين پست جمهوری اسلامی يعنی «رهبری» سخن گفته بود.
«اصلا بحث ولايت فقيه مطرح نبود»
هاشمی رفسنجانی که خود در نخستین ماههای فروپاشی نظام پادشاهی ایران از اعضای شورای انقلاب بوده، و در شمار بنيانگذاران جمهوری اسلامی است، در سخنرانی روز چهارشنبه خود با اشاره به نقش تاريخی روحانيان در ايران، گفت که تا پيش از انقلاب «مساله ولايت، نيابت و مسووليت روحانيت شکل ساختاری به خود نگرفته بود و علما به تشخيص خود عمل میکردند، اما پس از پيروزی انقلاب اسلامی، ساختاری برای مهمترين مساله نظام اسلامی که همان ولايت است، تأسيس شد.»
او که در مجلس خبرگان قانون اساسی و شورای بازنگری در اين قانون در سال ۱۳۶۸ خورشيدی نيز عضويت داشته، نظر برخی از انقلابيون را درباره مطرح نبودن «ولايت فقيه» تا ماه ها پس از پيروزی انقلاب تاييد کرد.
خبرگزاری آفتاب نیز به نقل از آقای رفسنجانی نوشته است: «در ابتدای پيروزی انقلاب حتی در پيشنويس قانون اساسی بحث تأسيس ساختاری برای ولايت فقيه مطرح نبود، و در شورای انقلاب نيز اين مساله به ذهن ما و امام نيز خطور نکرد، حتی مراجع هم معترض آن نشدند.»
آقای رفسنجانی بدون اشاره به چگونگی پيدايش پست ولايت فقيه در نظام سياسی جمهوری اسلامی ايران، سابقه طرح چنين موضوعی را به موافقت آيت الله خمينی پس از تشکيل مجلس خبرگان قانون اساسی و مذاکرات اين مجلس محدود دانسته است.
به گفته او بعد از مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی، «بحث ولايت فقيه در قانون اساسی مطرح شد»، اما اين را نيز تاييد کرده که با مطرح شدن لزوم پيدايش پست «ولايت فقيه» در مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی «خيلیها با تأسيس ساختاری برای ولايت فقيه مخالفت کرده و استعفا دادند و حتی عدهای نيز انتخابات را تحريم کردند.»
رويکرد تازه
اکبر هاشمی رفسنجانی در حالی بار ديگر با يادآوری تحولات تاريخی جمهوری اسلامی، نظر رسانه ها را به خود جلب کرده است که چندی پيش نيز با انتشار متن کامل نامه آيت الله خمينی درباره پذيرش قطعنامه شورای امنيت سازمان ملل متحد و پايان جنگ، جنجال بزرگی به پا کرده بود.
به گفته برخی صاحب نظران، اظهارنظرهای اخير آقای هاشمی در واقع بخشی از فعاليت هايی است که وی بعد از شکست در انتخابات رياست جمهوری، وعده آن را داده بود.
در آخرين دور انتخابات رياست جمهوری، اکبر هاشمی رفسنجانی به سختی از رقيب خود در دور دوم انتخابات شکست خورد و بعد از به قدرت رسيدن محمود احمدی نژاد، گفت که از اين به بعد با رويکردهايی تازه، فعاليت های سياسی خود را گسترش خواهد داد.
به گفته آقای رفسنجانی، آيت الله علی خامنه ای، رهبر فعلی جمهوری اسلامی در جريان مذاکرات خبرگان رهبری برای انتخاب جانشين آقای خمينی، و تا پيش از آن که خود به عنوان ولی فقيه نامزد شود، به صراحت گفته بود که «بنده ولايت فرد را قبول ندارم.»
به گزارش خبرگزاری ايلنا، وی گفت که پس از درگذشت آيت الله خمينی، مجلس خبرگان تصميم گرفته بود تا جمهوری اسلامی را با تشکيل شورای رهبری اداره کند.
«من هم مخالف بودم»
اين روحانی عالی رتبه، ضمن اشاره به مخالفت آیت الله خامنه ای، در ادامه تاکيد کرده که خودش نيز از مخالفان انتخاب «يک فرد» به عنوان «ولی فقيه» و جانشين آيت الله خمينی بوده است.
آقای رفسنجانی با اشاره به بازنگری قانون اساسی در سال ۶۸ و تعيين رهبری پس از درگذشت آيت الله خمينی، گفته است: «در زمان بازنگری قانون اساسی بحثهای عجيب و غريبی مطرح شد؛ دشمنان نيز پس از رحلت امام به دنبال ضربه زدن به انقلاب بودند که مجلس خبرگان در همان زمان عظمت و ارزش خود را نشان داد. آن زمان هنوز پيکر امام دفن نشده بود که آقايان در مجلس خبرگان رهبری، به سرعت تصميمگيری کردند و بهترين تصميم را گرفتند.»
مشروح مذاکرات مجلس خبرگان رهبری در سال ۶۸ برای تعيين ولیفقيه از جمله استنادهای آقای هاشمی است، چرا که به گفته او «در همان موقع بحث بر سر اين بود که ولايت فقيه بر عهده يک فرد باشد يا يک شورا. طبق اصول قانون اساسی برای ما مشکل بود که يک فرد را برای اين امر مهم انتخاب کنيم يا يک شورا را. در آن زمان ما حتی اعضای شورای رهبری را هم مشخص کرديم که بر اساس آن، آيتالله مشکينی، مقام رهبری و آيتالله موسوی اردبيلی سه عضو اين شورا بودند.»
بنا به گفته وی، سرانجام اختلاف در ميان اعضای مجلس خبرگان درباره سرنوشت پست «ولايت فقيه» و «رهبری جمهوری اسلامی» به رای گيری ختم شده و در اين رای گيری «۴۵ نفر به رهبری فرد و بيش از بيست نفر نيز به شورای رهبری رأی دادند.بنابراين قرار شد که يک فرد به عنوان ولیفقيه انتخاب شود.»
آقای رفسنجانی در ادامه گفته که در همين مذاکرات و پس از آن که قرار شده يک فرد به جای شورای سه نفره تعيين شده، جانشين آيت الله خمينی شود، «عدهای آيتالله گلپايگانی و عدهای آيتالله خامنهای را مطرح کردند، اما در نهايت آيتالله خامنهای با کسب دو سوم آراء رهبر انقلاب اسلامی شده است.»
البته آقای رفسنجانی پيش از اين نيز بارها درباره بخت آيت الله گلپايگانی برای تصدی عالی ترين پست جمهوری اسلامی يعنی «رهبری» سخن گفته بود.
«اصلا بحث ولايت فقيه مطرح نبود»
هاشمی رفسنجانی که خود در نخستین ماههای فروپاشی نظام پادشاهی ایران از اعضای شورای انقلاب بوده، و در شمار بنيانگذاران جمهوری اسلامی است، در سخنرانی روز چهارشنبه خود با اشاره به نقش تاريخی روحانيان در ايران، گفت که تا پيش از انقلاب «مساله ولايت، نيابت و مسووليت روحانيت شکل ساختاری به خود نگرفته بود و علما به تشخيص خود عمل میکردند، اما پس از پيروزی انقلاب اسلامی، ساختاری برای مهمترين مساله نظام اسلامی که همان ولايت است، تأسيس شد.»
او که در مجلس خبرگان قانون اساسی و شورای بازنگری در اين قانون در سال ۱۳۶۸ خورشيدی نيز عضويت داشته، نظر برخی از انقلابيون را درباره مطرح نبودن «ولايت فقيه» تا ماه ها پس از پيروزی انقلاب تاييد کرد.
خبرگزاری آفتاب نیز به نقل از آقای رفسنجانی نوشته است: «در ابتدای پيروزی انقلاب حتی در پيشنويس قانون اساسی بحث تأسيس ساختاری برای ولايت فقيه مطرح نبود، و در شورای انقلاب نيز اين مساله به ذهن ما و امام نيز خطور نکرد، حتی مراجع هم معترض آن نشدند.»
آقای رفسنجانی بدون اشاره به چگونگی پيدايش پست ولايت فقيه در نظام سياسی جمهوری اسلامی ايران، سابقه طرح چنين موضوعی را به موافقت آيت الله خمينی پس از تشکيل مجلس خبرگان قانون اساسی و مذاکرات اين مجلس محدود دانسته است.
به گفته او بعد از مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی، «بحث ولايت فقيه در قانون اساسی مطرح شد»، اما اين را نيز تاييد کرده که با مطرح شدن لزوم پيدايش پست «ولايت فقيه» در مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی «خيلیها با تأسيس ساختاری برای ولايت فقيه مخالفت کرده و استعفا دادند و حتی عدهای نيز انتخابات را تحريم کردند.»
رويکرد تازه
اکبر هاشمی رفسنجانی در حالی بار ديگر با يادآوری تحولات تاريخی جمهوری اسلامی، نظر رسانه ها را به خود جلب کرده است که چندی پيش نيز با انتشار متن کامل نامه آيت الله خمينی درباره پذيرش قطعنامه شورای امنيت سازمان ملل متحد و پايان جنگ، جنجال بزرگی به پا کرده بود.
به گفته برخی صاحب نظران، اظهارنظرهای اخير آقای هاشمی در واقع بخشی از فعاليت هايی است که وی بعد از شکست در انتخابات رياست جمهوری، وعده آن را داده بود.
در آخرين دور انتخابات رياست جمهوری، اکبر هاشمی رفسنجانی به سختی از رقيب خود در دور دوم انتخابات شکست خورد و بعد از به قدرت رسيدن محمود احمدی نژاد، گفت که از اين به بعد با رويکردهايی تازه، فعاليت های سياسی خود را گسترش خواهد داد.