توجه و توسل طالبان به ابزارهای مدرن در جنگ تبلیغاتی

منبع‌الجهاد یکی از گروه‌های مرتبط با طالبان است که کار تولید فیلم و عکس برای آن را بر عهده دارد

طالبان که در دوران حکومت خود عکس، ویدئو، فیلم و اینترنت را در افغانستان ممنوع کرده بودند اکنون از تمام این روش‌ها برای تبلیغات و عضوگیری از میان نیروهای جدید استفاده می‌کنند.

عبدالستار میوندی، سردبیر و مدیر مسئوال «الاماره»، وب‌سایت رسمی طالبان، اخیرا در مصاحبه‌ای گفت: «امروزه بدون استفاده از رسانه‌های مدرن نمی‌توان در جنگ پیروز شد. رسانه‌ها قلب مردم را هدف می‌گیرند و اگر قلب دشمن شکست بخورد، ما در جنگ پیروز خواهیم شد.»

گسترش فعالیت‌ طالبان در عرصه رسانه‌های مدرن تا حدی بوده است که این گروه کمیته‌ای تخصصی را برای تولید محصولات و هدایت فعالیت‌های رسانه‌ای خود تشکیل داده است.

به گفته عبدالستار میوندی، این گروه یک استودیوی تولید ویدئو و سایر محصولات رسانه‌ای به نام «الشهامه» تشکیل داده است. محصولات این استودیو از طریق وب‌سایت طالبان و با استفاده از شبکه تلفن‌های موبایل و حتی فیس‌بوک و یوتیوب برای مخاطبان توزیع می‌شود.

به گفته بسیاری از کار‌شناسان رسانه‌، در افغانستان هدف طالبان از این موج گسترده فعالیت‌های رسانه‌ای تاثیرگذاری بر افکار عمومی در خود افغانستان و حتی در خارج از مرزهای این کشور است. طالبان از طریق وب‌سایت رسمی خود به نام «الاماره» و همین طور وب‌سایت «الشهامه» برای عرضه و توزیع محصولات تبلیغاتی خود استفاده می‌کنند.

مطالب وب‌سایت «الاماره» به زبان‌های انگلیسی، پشتو، فارسی دری، اردو و عربی منتشر می‌شود و بخش اعظم مطالب و گزارش‌های آن مخالفت و انتقاد از پروژه‌هایی است که با کمک و هزینه کشورهای غربی در افغانستان اجرا می‌شوند.

معمولا در این مطالب ادعا می‌شود که پروژه‌های اجتماعی و توسعه اقتصادی مثل ساختن مدارس، بیمارستان یا جاده نواقص فراوانی دارد و به‌نوعی هدر دادن پول است. طالبان این طرح‌ها را به عنوان نماد وعده‌های دروغین غرب به ملت افغانستان مورد انتقاد قرار می‌دهند.

بخش دیگری از ویدئو‌ها و گزارش‌های موجود در وب‌سایت‌های طالبان مربوط به حملات مسلحانه این گروه و بمب‌گذاریهای انتحاری است که توسط افراد این گروه انجام می‌شود و همیشه با آیاتی از قرآن همراه است. در این ویدئو‌ها آخرین لحظات زندگی و خداحافظی این افراد که معمولا پسران جوانی هستند ضبط شده و حتی در مواردی لحظات وقوع حمله نیز فیلم‌برداری شده است.

در ویدئوهای دیگر حمله به واحدهای ارتش افغانستان و نیروهای بین‌المللی حاضر در این کشور ضبط شده است و در برخی از آن‌ها حتی لحظات به اسارت درآوردن نیروهای دشمن و بریدن سر مقامات و افسران ارشد نمایش داده می‌شود.

کار‌شناسان رسانه‌ها و اینترنت معتقدند که یکی از اهداف اصلی طالبان در انتشار این گونه ویدئو‌ها جلب حمایت افراد و گروهای اسلام‌گرا و خشونت‌طلب در خارج از افغانستان و حتی دریافت حمایت مالی و تدارکاتی است. به همین خاطر دستگاه تبلیغاتی طالبان از وب‌سایت‌هایی مثل فیس‌بوک یا یوتیوب به شکل بسیار فعالی استفاده می‌کند.

البته نمی‌توان با دقت تعیین کرد که مطالب منتشر شده روی فیس‌بوک نتیجه فعالیت مستقیم طالبان است یا این که افراد و گروه‌های هوادار طالبان به ابتکار خود از امکانات این وب‌سایت استفاده می‌کنند. برای مثال، یک صفحه به نام «امارت اسلامی افغانستان» روی وب‌سایت فیس‌بوک در طول هفته اخیر حدود هزار و ششصد بازدیدکننده و طرفدار داشته است.

این صفحه مشخص روی وب‌سایت فیس‌بوک اکثر مطالب وب‌سایت‌های رسمی طالبان را بازپخش کرده و بازدیدکنندگان را به کمک و حمایت از گروه طالبان تشویق می‌کند.

عبدالستار میوندی، مدیر مسئول وب‌سایت رسمی طالبان «الاماره»، در بخش دیگری از مصاحبه خود می‌گوید اخبار و گزارش‌هایی که روی این وب‌سایت منتشر می‌شود سپس به صورت پیامک‌های کوتاه درآمده و برای گروهی از مشترکان و طرفداران ثابت گروه ارسال می‌شود. این افراد هر یک ارتباطات خاص خود را دارند و همین پیامک‌ها را از طریق تلفن موبایل برای افراد مرتبط با خود ارسال می‌کنند.

در مورد میزان موفقیت روش‌های تبلیغاتی گروه طالبان و استفاده آن‌ها از ابزارهای رسانه‌ای مدرن به سختی می‌توان قضاوت کرد. ولی اکثر کسانی که ویدئوهای مربوط به حملات مسلحانه یا بمب‌گذاری‌های انتحاری توسط گروه طالبان را دیده‌اند می‌گویند از دیدن صحنه‌های خشونت‌باری نظیر بریدن سر افراد احساس انزجار می‌کنند.

ممکن است طالبان در زمینه‌های دیگر موفقیت‌هایی به دست آورند، ولی مسلما ترویج خشونت‌طلبی حتی با استفاده از ابزارهای مدرن رسانه‌ای برای جلب حمایت افکار عمومی نتیجه نخواهد داد.