رودرویی قوای سه گانه: جدال اجتناب ناپذیر

به باور آقای زيباکلام، «علت اختلاف و کدورتی که بين آنهاست، برمی گردد به لحن، گرايش و رويکردی که آقای احمدی نژاد از زمانی که رئيس جمهور شده در پيش گرفته است.» عکس از ایسنا

رئيس قوه قضائيه، شايد تازه ترين مقام ايران باشد که اظهارات اخيرش در مورد لزوم مبارزه با فساد اقتصادی از نگاه برخی رسانه ها، انتقاد از برنامه ها و سياست های محمود احمدی نژاد، رئيس جمهوری ايران، تلقی شده است.


انتقادهای اخير محمود هاشمی شاهرودی، رئيس قوه قضائيه، از نگاه بسياری از رسانه های درون ايران، پاسخ به حملات شديد آقای احمدی نژاد به مخالفانش ارزيابی شده است؛ حملاتی لفظی که رئيس جمهوری ايران، هفته قبل در شهر قم داشت.

در آن سخنرانی، محمود احمدی نژاد رقبای سياسی خود را به تشکيل مافيای سياسی و فساد اقتصادی در ايران متهم کرد و همچون بسياری از سخنرانی های مشابه وعده داد با اين «گروه مافيايی»، برخورد شديد خواهد کرد.


به گفته برخی صاحبنظران اکنون محمود هاشمی شاهرودی، رئيس قوه قضائيه، در مقام پاسخ دهی غير مستقيم به احمدی نژاد برآمده و سخنان او را «بزرگ نمايی» و «شعارزدگی» ناميده است.


آيت الله شاهرودی گفته است، «ناکارآمدی سيستم اجرايی و اداری کشور و عدم شفافيت در امور، زمينه ساز بسياری از رانت خواری ها و مفاسد اقتصادی می شود» و ضروری است که سيستم اداری اصلاح و به سمت شفافيت و حذف واسطه ها پيش رود.

رئيس قوه قضائيه همچنين از آن چه «استفاده ابزاری و شعاری» از مسئله مبارزه با مفاسد اقتصادی ناميده، انتقاد کرده است و خواستار مبارزه قاطع و بدون هياهوی کاذب با مفاسد اقتصادی شده است.

وی درادامه اظهاراتش می گويد، مبارزه با مفاسد اقتصادی را نبايد بهانه ای برای مقابله با اين گروه و آن گروه کرد. ضمن آن که مبارزه با مفاسد، تنها مبارزه با اشخاص نيست و اين نوع مبارزه، سطحی نگری است.


انتشار سخنان منتقدانه آيت الله شاهرودی، در برخی روزنامه های چاپ تهران در شرايطی است که مطابق قانون اساسی جمهوری اسلامی ايران «اصل تفکيک قوا»، که رؤسای قوه مقننه، مجريه و قضائيه را از دخالت در امور يکديگر برحذر می دارد، اصلی بنيادين در نظام جمهوری اسلامی محسوب می شود.

با اين حال، چرا رئيس قوه قضائيه که به اين اصل آگاه است، انتقاداتی را بيان می کند که به گفته کارشناسان، به وضوح سياست های محمود احمدی نژاد را هدف می گيرد؟


صادق زيبا کلام، استاد دانشگاه درتهران، در اين باره در گفتگو با راديو فردا می گويد: «آيت الله شاهرودی به هيچ عنوان نه خود را رقيبی برای احمدی نژاد می بيند و نه محمود احمدی نژاد را برای خود رقيبی می داند. مسئله تفکيک قوا نيز اصلی پذيرفته شده در نظام جمهوری اسلامی ايران است. اما اظهار نظر با دخالت، دو امر کاملاً متفاوت است.»


به باور آقای زيباکلام، «علت اختلاف و کدورتی که بين آنهاست، برمی گردد به لحن، گرايش و رويکردی که آقای احمدی نژاد از زمانی که رئيس جمهور شده در پيش گرفته است.»


آقای زيبا کلام می گويد: «در مورد مسئله عدالت اجتماعی، آقای احمدی نژاد اين را عنوان می کند که در مملکت مافيای اقتصادی، گروه ها و شبکه های پنهان اقتصادی و مفسدين اقتصادی وجود دارند و اين ها هستند که باعث شکاف طبقاتی، کمبودها و تورم شده اند، ولی به سياست های خودش هرگز اشاره نمی کند.»


آقای زيباکلام می افزايد: «بنابراين فردای روزی که احمدی نژاد سخنرانی می کند، مطبوعات وابسته و طرفدار حکومت مانند روزنامه کيهان، اطلاعات، ايران و رسالت می نويسند که ای قوه قضائيه! تو چرا نمی گيری، نمی زنی، نمی بندی، چرا بيکار نشستی و مماشات می کنی؟ و برای بسياری اين فکر به وجود می آيد که ريشه تمام مشکلات اقتصادی در عدم برخورد قاطع و انقلابی قوه قضائيه است.»


اظهارات انتقادی آيت الله شاهرودی، رئيس قوه قضائيه ايران، درمورد عملکرد محمود احمدی نژاد، چند روز بعد از آن است که جدال لفظی رئيس جمهوری با غلامعلی حدادعادل، رئيس قوه مقننه جمهوری اسلامی در سطح برخی خبرگزاری ها و رسانه های ايران، منتشر شد.


جدال بر سر اين است که کدام يک بايد مصوبه های مجلس را برای اجرا، ابلاغ می کرده است.


منتقدان آقای احمدی نژاد که در يک سال اخير گستره آنها چهره های محافظه کار را هم دربر می گيرد، معتقدند که رئيس جمهوری ايران علاوه بر پنهان کردن اشتباهات و بی برنامگی های اقتصادی اش در سه سال اخير، نه تنها انتقادی نپذيرفته است، بلکه با اظهارات تحريک آميزخود عليه کشورهای غربی يا موضع گيری های نادرست در مورد پرونده هسته ای جمهوری اسلامی، وضعيت اقتصادی ايران را هر روز با مانعی کلان مواجه کرده است.


صادق زيبا کلام در تهران می گويد: «آقای احمدی نژاد و طرفدارانش، هرگز اين سؤال بسيار ساده را پاسخ نداده اند که چرا تمام مفسدان، مافيای اقتصادی و آقازاده ها در ايران جمع شده اند؟ چرا درکشورهای ديگر اين پديده وجود ندارد؟ در حالی که آگاهان می دانند که معضل اقتصاد ايران در اقتصاد فاسد و تنبل دولتی ايران است، اقتصادی که فاقد هر گونه کارايی است. اگر رانت خواری، آقا زاده ها و مافيا وجود دارد، در حقيقت اين ها عامل وضعيت بد اقتصادی نيستند، بلکه معلول شرايط غلط و نامطلوب اقتصادی ايران هستند.»


سخنان اخير آيت الله هاشمی شاهرودی، در حالی ايراد شده که وی تاکنون در مواردی معدود، در مسائل سياسی دخالت کرده است.


اما در شرايطی که در خود قوه قضائيه، نهادها و چهره هايی هستند که به گفته برخی کارشناسان سياسی و حقوقی ايران زير نظر آيت الله شاهرودی عمل نمی کنند و يا همچون دادستانی که با اظهارات رئيس قوه قضائيه هم سويی ندارد، چرا محمود هاشمی شاهرودی از نهادی انتقاد کرده است که هيچ ارتباطی سازمانی با او ندارد؟


صادق زيبا کلام می گويد، نمی توان با پذيرش اين انتقادها و ضعف های قوه قضائيه، به نفع برنامه های محمود احمدی نژاد موضع گرفت.


به باور آقای زيباکلام «در اين که بسياری از بازداشت ها، دستگيری ها، بستن روزنامه ها و مسائلی که در حوزه سياسی اتفاق می افتد عوامل ديگری دارند که درون قوه قضائيه از آيت الله شاهرودی، تبعيت و حرف شنوی ندارند و يا از بيرون از قوه قضائيه اعمال نفوذ می کنند، ترديدی نيست.»

صادق زيباکلام می افزايد: «متأسفانه فساد در قوه قضائيه به صورت اپيدمی درآمده است. بسياری از قضات را می توان خريد و مشخص است که در آرايی که برای بعضی پرونده ها صادر می شود، تبانی هايی صورت گرفته است. اما اين که در قوه قضائيه، فساد و ناکارآمدی و مشکلات وجود دارد، نبايد باعث شود که صحبت های آقای احمدی نژاد را صحه بگذاريم مبنی بر اين که اگر وضع اقتصادی ايران خراب است، اگر شکاف طبقاتی ايران روز به روز عميق تر می شود، اگر علی رغم درآمدهای هنگفت دولت که در سال ۸۶ بالغ بر ۷۰ ميليارد دلار شده بود، خط فقر در جامعه گسترش می يابد و تورم ملت را بيچاره کرده است، تمام اين مشکلات را به عوامل موهومی به اسم باند های اقتصادی و قدرت نسبت دهيم.»


«علت موضع گيری آيت الله شاهرودی در قبال رئيس جمهور اين است که رئيس جمهور آشکارا و يا غير مستقيم، قوه قضائيه را مسئول می داند. يعنی اگر قوه قضائيه بگيرد و ببندد و مفسدان اقتصادی مانند شهرام جزايری را اعدام کند، وضع اقتصادی خوب می شود. به همين دليل آقای شاهرودی و مسئولين قوه قضائيه مجبورند پاسخ دهند.»


تداوم انتقادها به ويژه از سياست های اقتصادی محمود احمدی نژاد، در حالی است که با اعلام نتايج دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی، بسياری از تحليل گران معتقدند رئيس جمهور ايران در بيش از يک سالی که تا پايان دوران زمامداری اش باقيست، بيش از پيش با موانعی روبرو خواهد شد که از جانب همين مجلس در انحصار محافظه کاران به وجود خواهد آمد.


اختلافات داخلی محمود احمدی نژاد با گروه های رقيبش بر سر مسائلی چون اقتصاد، فرهنگ يا مديريت جامعه، فارغ از اختلافاتی است که گروه های مختلف درون نظام جمهوری اسلامی، بر سر نحوه پيشبرد پرونده هسته ای ايران با آقای احمدی نژاد دارند؛ پرونده ای که رئيس جمهوری ايران معتقد است در رويارويی با جامعه جهانی بر سر آن، به هر قيمت ممکن نبايد کوتاه بيايد.


آقای احمدی نژاد در روزهای اخير، وزير امور اقتصاد و دارايی خود را از کار برکنار کرده است و بنا به گزارش ها در روزهای آتی با وزير کشور در کابينه اش نيز خداحافظی می کند.


او تا کنون شماری از اعضای کابينه را به دليل آن چه «کم کاری يا عدم هماهنگی» ناميده از کار برکنار کرده است.