«مرگ تدریجی گونه‌های باارزش حیوانی در باغ‌وحش‌های ایران»

گونه‌های مختلف حیوانی در بیش از نیمی از باغ‌وحش‌های «فاقد مجوز»٬ «غیراستاندارد» و «دورافتاده» شهرهای مختلف ایران در «مرگ تدریجی» به‌سر می‌برند و در کشور مرکزی استاندارد برای نگهداری حیوانات آسیب دیده وجود ندارد.

خبرگزاری مهر روز یک‌شنبه ۱۱ بهمن ماه گزارشی منتشر کرده که در آن برخی فعالان حیات وحش از وضعیت وخیم حیوانات در برخی باغ‌وحش‌های ایران سخن گفته و از «مرگ تدریجی» آنها خبر داده‌اند.

این فعالان حیات وحش از فقدان یک «مرکز استاندارد» برای نگهداری حیوانات آسیب دیده انتقاد و بر ضرورت ایجاد چنین مرکزی تاکید کرده‌اند.

این خواسته با آنکه با موافقت اولیه مقام‌های مسئول نیز مواجه شده٬ اما تاکنون عملیاتی نشده است.

شادی مدرس٬ یکی از فعالان حیات وحش از اینکه در نبود یک مرکز نگهداری مجهز٬ گونه‌های آسیب دیده «بدون در نظر گرفتن شرایط لازم» رها می‌شوند اظهار تأسف کرده و گفته برخی از این گونه‌ها به باغ‌وحش‌هایی منتقل می‌شوند که با «استانداردهای جهانی فرسنگ‌ها فاصله دارند.»

علیرضا سجادی، عضو جامعه جهانی دامپزشکان هم از ضرورت راه‌اندازی چنین مرکزی سخن گفته و افزوده در حال حاضر «گونه‌های با ارزش در ۷۰ باغ وحش کشور که نیمی از آنها حتی مجوز سازمان حفاظت محیط زیست را دریافت نکرده‌اند در مناطقی دورافتاده با مرگ تدریجی دست و پنجه نرم می‌کنند.»

سجادی افزوده این باغ‌وحش‌ها «آنقدر دورافتاده {هستند} که پای کمتر فعال زیست محیطی برای عکاسی به این اسارت‌گاه‌ها باز شده است.»

وی همچنین اضافه کرده «سازمان حفاظت محیط زیست هم از ضبط حیوانات این باغ وحش‌ها که دستورالعمل مربوط به نگهداری از حیات وحش را زیر پا گذاشته‌اند عاجز است و نمی‌تواند از حق خود برای برخورد با صاحبان متخلف این مراکز استفاده کند.»

مسئولان شهرداری تهران هم در این گزارش گفته‌اند در صورت وجود سرمایه‌گذار، مانعی برای اختصاص فضا به ایجاد مرکز نگهداری حیات وحش استاندارد وجود ندارند.

سازمان محیط زیست نیز اعلام کرده‌اند طرح‌های پیشنهادی برای ایجاد چنین مرکزی بررسی خواهد شد و در صورت مطابقت با استانداردها و دستورالعمل‌های سازمان با آن‌ها موافقت می‌شود.

موضوع راه‌اندازی یک مرکز استاندارد و مجهز به منظور نگهداری حیوانات آسیب دیده در شرایطی مورد توجه گروهی از فعالان حیات وحش و رسانه‌ها در ایران قرار گرفته که آنها همچنان به وضعیت نگهداری حیوانات در برخی باغ‌وحش‌ها در کشور معترض هستند.

طی سال‌های اخیر این رسانه‌ها و فعالان گزارش‌ها و تصاویر مختلفی از وضعیت نامناسب حیوانات در برخی باغ‌وحش‌ها منتشر کرده‌اند که بازتاب‌های گسترده‌ای به همراه داشته است.

۲۶ دی ماه سال ۱۳۸۹ انتشار گزارشی مبنی بر کشته شدن ۱۴ شیر در باغ وحش تهران به خاطر ابتلا به بیماری «مشمشه» به موضوعی جنجالی در بخشی از جامعه ایران تبدیل شد.

در دی ماه همان‌سال نیز گزارشی مبنی بر مرگ یک ببر روسی در باغ وحش تهران منتشر شد که سازمان حفاظت از محیط زیست با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد دامپزشکی نظارت کافی بر روی سلامت غذای این ببر نداشته است.

اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۳ نیز انتشار شرایط نگهداری اسفناک حیوانات در باغ وحش بابلسر برای چندمین بار در سال‌های اخیر جنجال‌برانگیز شد٬ به طوری که مسئولان محیط زیست اعلام کردند این باغ وحش را تعطیل خواهند کرد.

مرداد ماه همان سال نیز خبرگزاری فارس در گزارشی از شرایط نگهداری حیوانات در باغ‌وحش بابلسر نوشت این حیوانات شرایط «بسیار نامناسبی» دارند «به طوری که در یک گشت روزانه از این باغ وحش شیرهایی را می‌بینید که علف می‌خورند و غازهایی که غالباً گِل‌خوار شده‌اند.»

این خبرگزاری نوشته بود «در کشور ما شرایط نگهداری از حیوانات در باغ وحش‌ها به گونه‌ای است که وقتی افراد به این مراکز مراجعه می‌کنند بعد از بازدید به دلیل شرایط بد نگهداری حیوانات افسوس می‌خورند.»