محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران تصمیم روسیه مبنی بر خروج بخشی از نیروهای این کشور از سوریه را نشانه‌ای مثبت ارزیابی کرده است.
ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه روز دوشنبه در خبری غیرمنتظره اعلام کرد بخشی از نیروهای این کشور در سوریه را خارج خواهد کرد. از آن زمان تاکنون تعدادی از جنگنده‌های روسی به مسکو بازگشته‌اند.
جلیل روشندل، استاد علوم سیاسی:« حضور در سوریه در کوتاه‌مدت موفقیتی برای روسیه بوده و تا حدودی اهدافش بدست آمده است. بویژه که روسیه توانسته در ماه‌های آخر اولویت قضیه اوکراین را از درگیری‌های بین‌المللی خود خارج کنند.»
جلیل روشندل، تحلیلگر و استاد علوم سیاسی در آمریکا معتقد است روسیه هیچ‌گاه اهداف تعیین‌شده‌ای برای حضورش در سوریه تعریف نکرده است و می‌گوید:« به نظر می‌رسد روسیه نمی‌خواسته این مداخله را به نوعی از جنگی که در افغانستان تجربه کرده بودند، تبدیل کند. بویژه اگر روز قبل از تصمیم پوتین را در نظر بگیرید، یک میگ ۲۱ سوری توسط یک موشک قابل حمل بدست مخالفان سرنگون شد. این دقیقا شروع قضیه‌ای بود که روسیه در افغانستان داشت. از طرف دیگر در کوتاه‌مدت بازی برد برای روسیه بوده و تا حدودی اهدافش بدست آمده است. بویژه که روسیه توانسته در ماه‌های آخر اولویت قضیه اوکراین را از درگیری‌های بین‌المللی خود خارج کنند.»
Your browser doesn’t support HTML5
گزارش رادیویی درباره واکنش ایران و اسراییل به خروج بخشی از نیروهای روسیه از سوریه
اما ندیم شهادی، مدیر مرکز فیرز در آمریکا و تحلیلگر موسسه چتم هاوس، نظر دیگری دارد و می‌گوید:« آنطور که من ماجرا را می‌بینم، استراتژی ایران و روسیه در سوریه در هماهنگی کامل با یکدیگر است. هردو از بشار اسد و رژیم او حمایت می‌کنند و هردو کشور در مبارزه با مخالفان به او کمک کرده‌اند. بنابراین اینکه هردو هماهنگ باشند، مرا متعجب نمی‌کند.»
ندیم شهادی، تحلیلگر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در چتم‌هاوس:« فکر می‌کنم مساله اصلی کاری نیست که پوتین انجام می‌دهد. بلکه نبود استراتژی آمریکا در سوریه است. پوتین امور را در آنجا در دست دارد و تصمیم هم می‌گیرد.»
آقای شهادی در ادامه می‌گوید:« الان خیلی زود است که قضاوت کنیم خروج بخشی از نیروهای روسیه از سوریه چه تاثیری خواهد داشت. گفت‌وگوهای صلح ژنو تازه آغاز شده و این تصمیم می‌تواند مانور باشد. باید ببینیم چقدر جدی است. به‌نظر می‌رسد روسیه و ایران بدون دخالت آمریکا وضعیت را در سوریه تحت کنترل خود دارند.»
محمدجواد ظریف که در استرالیا بسر می‌برد روز سه‌شنبه گفت خروج بخشی از نیروهای روسیه از سوریه نشان‌دهنده این است که آنها نیازی ندیده‌اند که نگه‌داشتن نیروهایشان برای حفظ آتش‌بس ضروری است.
ندیم شهادی، تحلیلگر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در چتم‌هاوس درباره این واکنش ایران می‌گوید:« فکر می‌کنم مساله اصلی کاری نیست که پوتین انجام می‌دهد. بلکه نبود استراتژی آمریکا در سوریه است. پوتین امور را در آنجا در دست دارد و تصمیم هم می‌گیرد. او کسی است که همه کارت‌ها را در سوریه و در منطقه در دست دارد و با این کارت‌ها بازی می‌کند و تا اینجا همه اینها بدلیل غیبت آمریکا در سوریه و منطقه است.»
خلبانان روسی که به‌تازگی از سوریه بازگشته‌اند
مخالفان بشار اسد می‌گویند هنوز نشانه‌ای از اینکه خروج نیروهای روسی به‌طور عملی صورت گرفته، در دست نیست.
خبرگزاری آسوشیتدپرس می‌گوید برآورد می‌شود که حدود سه تا ۶ هزار نیروی روسیه از سوریه خارج شوند. روسیه هیچ‌گاه تعداد دقیق نیروهای خود در سوریه را اعلام نکرده و همیشه این تعداد در هاله‌ای از ابهام قرار داشته است.
وزیر خارجه ایران گفته این مساله نشانه مثبتی است و ایران منتظر می‌ماند تا نتیجه را ببیند.
مذاکرات صلح سوریه
دولت سوریه و اپوزیسیون آن که توسط کشورهای غربی حمایت می‌شوند در ژنو مذاکرات صلحی با میانجیگری سازمان ملل برگزار می‌کنند. ایران و روسیه در پنج سال گذشته و از زمان آغاز درگیری‌ها از دولت بشار اسد حمایت کرده‌اند.
جان کری، وزیر خارجه آمریکا روز سه‌شنبه گفت هفته آینده به مسکو سفر می‌کند و با ولادیمیر پوتین و سرگئی لاوروف، رییس‌جمهوری و وزیر خارجه روسیه درباره صلح در سوریه و خروج بخشی از نیروهای روسی از آن کشور مذاکره خواهد کرد.
علی صدرزاده، تحلیلگر مسایل جهان عرب ساکن آلمان معتقد است تصمیم رییس‌جمهوری روسیه از نظر روانی بر بازیگران داخلی سوریه تاثیر زیادی دارد و می‌گوید:« اهمیت روانی بسیار زیادی دارد. به مذاکرات صلح خیلی مربوط است چون هم پوتین و روسیه همراه با آمریکا خواستار ادامه آتش‌بس هستند. خواهان آن هستند که پس از این آرامشی که امکان داره آتش‌بس بوجود بیاورد، بتوانند راه‌حلی سیاسی پیدا کنند. اینکه راه‌حل سیاسی چه خواهد بود و چه کسانی در آن شرکت خواهند کرد مساله‌ای جداگانه است. به نفع روسیه، آمریکا و به نفع اروپا هست که وضعیت آرام شود. احتمال دارد در آن صورت تعداد پناهندگان و آواره‌ها از سوریه کمتر شود. خبر خروج بخشی از نیروهای روسیه می‌تواند بر آرامش در سوریه تاثیر بگذارد.»
در همین‌حال علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران روز چهارشنبه در گفت‌وگو با خبرگزاری صدا و سیما اما گفت خروج روسیه از سوریه بر اساس هماهنگی و از برنامه‌های از پیش تعیین‌شده بوده و غیرمنتظره نبوده است.
آقای شمخانی همچنین گفت مقابله با تروریسم متوقف نشده و پیشروی ارتش سوریه در مناطقی که گروه‌های تروریستی امنیت مردم را تهدید می‌کنند، با کمک‌های مستشاری ایران و روسیه استمرار خواهد داشت.
دولت سوریه به‌طور عمومی همه گروه‌های مخالف خود را تروریست خطاب می‌کند. ایران و روسیه هم می‌گویند به خواست دولت مرکزی آن کشور علیه گروه‌های تروریستی وارد جنگ شده‌اند. سازمان ملل می‌گوید گروه خلافت اسلامی و جبهه النصره را گروه‌های تروریستی می‌داند و آتش‌بس شامل آنها نمی‌شود.
نگرانی اسرائیل از قدرت‌گرفتن ایران و حزب‌الله لبنان
خبرگزاری رویترز گزارش داده که رون ریولین، رییس‌جمهوری اسرائیل که برای دیدار با مقام‌های روسی در مسکو بسر می‌برد، در دیدار با همتای روس خود از مسکو خواهد خواست اطمینان حاصل کند که خروج بخشی از نیروهای این کشور از سوریه موجب قدرت‌مند شدن ایران و حزب‌الله لبنان نشود.
مئیر جاودانفر، استاد دانشگاه هرتزلیا: « این نگرانی در اسرائیل وجود دارد که با خروج نیروهای روسیه از سوریه، ایران دوباره تعداد نیروهایش را در سوریه افزایش بدهد.»
معاون سفیر روسیه در اسرائیل هم گفته کشورش اطمینان حاصل خواهد کرد به‌دنبال این تصمیم منافع ملی اسرائیل به خطر نیفتد.
مئیر جاودانفر، استاد دانشگاه هرتزلیا در اسرائیل درباره نگرانی اسرائیل از قدرت‌گرفتن ایران و حزب‌الله لبنان می‌گوید:« این نگرانی در اسرائیل وجود دارد که با خروج نیروهای روسیه از سوریه، ایران دوباره تعداد نیروهایش را در سوریه افزایش بدهد. این نیروها که تقریبا تمام آنها متعلق به سپاه پاسداران بودند، برای اسرائیل یک تهدید محسوب می‌شوند. این نگرانی وجود دارد که این نیروها نه تنها بیشتر شوند بلکه بخاطر غیبت روسیه در سوریه آنها بخواهند اسرائیل را در مرز بین سوریه و اسرائیل به چالش بکشند. یک نگرانی دیگر این است که مساله انتقال اسلحه از ایران به حزب الله از طریق سوریه دوباره افزایش پیدا کند. نباید فراموش کنیم که خیلی از این فعالیت‌ها از طریق فرودگاه دمشق در سوریه انجام می‌شد.»
باراک اوباما، رییس‌جمهوری آمریکا در تماسی تلفنی با همتای روس خود ابراز امیدواری کرده که این کار در روند برقراری صلح تاثیر بگذارد.
استفان د میستورا، نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه درباره خروج بخشی از نیروهای روسیه از سوریه گفته که این تحول مهمی است و امیدوار است تاثیر مثبتی بر روند مذاکرات صلح بگذارد.
نخستین حمله هوایی روسیه علیه مخالفان دولت اسد در خاک سوریه، حدود شش ماه پیش آغاز شد.