کمتر کسی می توانست پیش بینی کند که خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا (برگزیت) می تواند به نفع کشورهای عرب تمام شود.
اگر اعضای اتحادیه اروپا از تصمیم لندن برای خروج از این اتحادیه ناخرسندند ولی می توان شواهد محکمی یافت که شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس از این رویداد اینک باید خرسند باشد.
ترزا می نخست وزیری که رهبری بریتانیا را در دست گرفته تا مقدمات خروج کشورش از اتحادیه را جامه عمل بپوشاند، به خوبی واقف است که پشت کردن کشورش به اتحادیه اروپا کم هزینه برای لندن نخواهد بود. از اینرو، جستجو برای جایگزینی دیگر که حاضر به سرمایه گذاری در بریتانیا و خرید تجهیزات نظامی و تکنولوژیک از این کشور باشد، او را واداشت تا به رغم تمامی اعتراضاتی که نسبت به فروش تسلیحات و جنگ افزاری‌های بریتانیایی به کشورهای عرب در بریتانیا بالا گرفته، برای نخستین باز از زمان تاسیس شورای همکاری خلیج فارس، در اجلاس سران این شورا که در ۷ دسامبر در منامه برگزار گردید، شرکت کند.
خانم می خود به خوبی واقف است که چنین تصمیمی در داخل بریتانیا بی‌هزینه نخواهد بود چرا که چندین نهاد و سازمان پرقدرت غیر دولتی در بریتانیا خواستار خودداری کشورشان از فروش سلاح به این کشورها شده اند. این سازمان‌های غیر دولتی معتقدند که کشورهای عرب خلیج فارس به دلیل نقض آشکار حقوق بشر به ویژه به دلیل حملات عربستان به مناطق مسکونی در یمن، باید از خرید تسلیحات پیشرفته بریتانیا محروم گردند.
ابراز علاقه ترزا می نسبت به توسعه مناسبات نظامی با شورای همکاری خلیج فارس دقیقا نقطه مقابل کنشگران حقوق بشری بریتانیاست که کشورهای عضو شورای همکاری را ناقض حقوق بشر دانسته و به ویژه عربستان را در سرکوب مردم یمن مقصر می دانند. این اعتراض در حالی است که بنا به اعلام سردبیر نشریه الحیاة، بریتانیا و شورای همکاری به توافقی اصولی دست یافته اند که از این پس سالانه اجلاس مشترک بریتانیا- شورای همکاری را در سطح سران برگزار نمایند.
پیوند زدن امنیت خلیج فارس به امنیت بریتانیا از یک سو و اشاره به تهدیدهای تهاجمی تهران در منطقه از سوی دیگر دو نکته کلیدی اظهارات خانم می است که بر اساس آن استراتژی بریتانیا در منطقه خلیج فارس و خاورمیانه ترسیم شده است. از اظهارات خانم می چنین بر می اید که به رغم توافق هسته‌ای غرب با ایران، نگرانی‌ها از برهم خوردن امنیت منطقه توسط جمهوری اسلامی همچنان نقطه کانونی نگرش لندن به تهران است.
اما در همین اولین حضور نخست وزیر بریتانیا در اجلاس سران شورای همکاری، ترزا می در در سخنان خود جای تردید باقی نگذاشت که هدف از این دیدار نزدیک شدن لندن به شش کشور ثروتمند عرب است تا از طریق تحکیم مناسبات میان لندن و شورا، بریتانیا بتواند بر مشکلات ناشی از برونرفت از اتحادیه تا اندازه‌ای فائق آید.
او در سخنان خود خطاب به سران شواری همکاری خلیج فارس خاطر نشان ساخت که: «کشورهای شورای همکاری بزرگترین سرمایه گذار در بریتانیا و دومین بازار بزرگ صادرات بریتانیا به شمار می روند و از اینرو، معتقدم که امکان بزرگی برای توسعه روابط در سال‌های پیش رو وجود دارد.»
بنا به آمار موجود، صادرات بریتانیا به کشورهای شورای همکاری در سال ۲۰۱۴ بالغ بر ۱۶.۵ میلیارد دلار و میزان سرمایه گذاری این کشورها در بریتانیا بالغ بر ۲۰۰ میلیارد دلار بود.
اما، صرف نظر از صراحت کلامی که در سخنان نخست وزیر بریتانیا در خصوص توسعه روابط تجاری با شورای همکاری وجود داشت، بخش مهمی از سخنان خانم می متمرکز بر نکته‌ای بود که برای اعضای شورای همکاری دلگرم کننده بود: مقابله با تهدیدات ایران در منطقه.
ترزا می در این سخنان صراحت کلام را تا آنجا پیش برد که گفت «می خواهم به شما اطمینان بدهم که من از خطری که ایران متوجه خاورمیانه و منطقه می کند کاملا آگاهم. بریتانیا کاملا به همکاری استراتژیک با کشورهای خلیج فارس و همکاری با این کشورها برای برخورد با تهدید ایران متعهد است. طبق توافق هسته‌ای نگرانی از اینکه ایران طی دهه آینده دارای سلاح هسته‌ای شود متوقف شد. این برای امنیت منطقه بسیار مهم بود. اما ما باید باهمکاری شما اقدامات تهاجمی ایران در عراق، یمن و سوریه و کشورهای خلیج فارس را دفع کنیم.» او تا آنجا پیش رفت که در مصاحبه‌ای پیش از سفرش به منامه گفت:«امنیت کشورهای خلیج [فارس] امنیت ماست.» نخست وزیر بریتانیا همچنین تصریح کرد که همکاری با شورا در حد واگذاری کمک نظامی نخواهد بود و باید به همکاری برای جلوگیری از افراطی گری و تروریسم نیز منتهی شود.
اظهارات تند و تیز خانم می در حالی ابراز می شود که در هفته‌های اخیر ایران و بریتانیا با اعزام سفیر سطح مناسبات سیاسی خود را به عالی‌ترین سطح افزایش دادند. جالب اینکه بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران ، در واکنش به مواضع نخست وزیر بریتانیا در حضور سران شورای همکاری خلیج فارس تنها به این نکته بسنده که گفت این سخنان «نسنجیده» بود. جالب تر این که هنوز شاهد واکنش‌های تند از سوی مقامات طراز اول ایران نسبت به مواضع نخست وزیر بریتانیا نیستیم.
پیوند زدن امنیت خلیج فارس به امنیت بریتانیا از یک سو و اشاره به تهدیدهای تهاجمی تهران در منطقه از سوی دیگر دو نکته کلیدی اظهارات خانم می است که بر اساس آن استراتژی بریتانیا در منطقه خلیج فارس و خاورمیانه ترسیم شده است. از اظهارات خانم می چنین بر می اید که به رغم توافق هسته‌ای غرب با ایران، نگرانی‌ها از برهم خوردن امنیت منطقه توسط جمهوری اسلامی همچنان نقطه کانونی نگرش لندن به تهران است.
از اظهارات خانم می همچنین بر می آید که در تحلیل او تهران از پروژه هسته‌ای عقب نشینی کرده ولی از روش و منش انقلابیگری خود دست برنداشته است. از اینرو، خانم می در سخنان خود موضع دلگرم کننده‌ای را نسبت به کشورهای عرب گرفت تا مطمئن باشند در تقابل میان ایران و عرب، لندن بطور قطع جانب کشورهای عربی را خواهد گرفت.
------------------------------------------
یادداشت‌ها، آرا و دیدگاه‌های نویسندگان خود را بیان می‌کنند. آرا و دیدگاه نویسندگان، لزوما بازتاب نظری از سوی رادیو فردا نیست.