همه‌پرسی سرنوشت‌ساز بریتانیا؛ رقابت نهایی بر سر آرا

روز چهارشنبه، یک روز قبل از برگزاری همه پرسی سرنوشت ساز در مورد عضویت بریتانیا در اتحادیه اروپا، دیوید کامرون نخست وزیر این کشور و رهبران اردوی خروج از اتحادیه اروپا آخرین مرحله از کارزار تبلیغاتی خود را انجام دادند. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که هنوز هم میزان حمایت از دو اردو بسیار نزدیک خواهد بود.

به گزارش خبرگزاری رویترز، برگزاری این همه پرسی که آنرا می‌توان انعکاسی از رشد پوپولیسم در سایر کشورهای اروپایی و آمریکا تلقی کرد، روی آینده اتحادیه اروپا نیز تاثیر شگرفی خواهد داشت. پیروزی طرفداران خروج از اتحادیه اروپا می‌تواند بازار مالی را دچار تلاطم کند.

گزارش جمشید زند در مورد همه پرسی بریتانیا

دیوید کامرون روز چهارشنبه در مصاحبه‌ای با روزنامه فاینشنال تایمز گفت: «میزان حمایت از دو طرف بسیار نزدیک است و کسی نمی‌داند نتیجه همه پرسی چه خواهد بود.»

قتل جو کاکس نماینده حزب کارگر در پارلمان بریتانیا و از طرفداران باقی ماندن کشور در اتحادیه اروپا که یک هفته پیش روی داد، سئوالات و نگرانی‌هایی در مورد لحن و فضای کارزار تبلیغاتی مطرح کرده که به مرور خصمانه‌تر شده است.
مباحث دو طرف اساسا روی دو موضوع متمرکز شده است: اقتصاد و مسئله مهاجرت.

مرکز مالی لندن، صندوق بین المللی پول و بخش اعظم جامعه اقتصادی بریتانیا از باقی ماندن این کشور در اتحادیه اروپا حمایت کرده و می‌گویند خروج از اتحادیه باعث رکود اقتصادی، بیکاری و افزایش قیمت‌ها خواهد شد.

اردوی موسوم به برکزیت، طرفداران خروج از اتحادیه اروپا، می‌گویند با جدا شدن از این اتحادیه که یک نهاد سلطه گر است بریتانیا می‌تواند مهاجرت به این کشور را در کنترل خود بگیرد. این موضع آن‌ها در میان بسیاری از مردم طرفدار دارد.

در کارزار تبلیغاتی که به شدت خصمانه و شخصی شده است هر یک از طرفین دیگری را به دادن اطلاعات نادرست و ایجاد وحشت در میان رای دهندگان متهم می‌کند. طرفداران باقی ماندن در اتحادیه اروپا طرف مقابل را به ایجاد نفرت متهم کرده و در مقابل طرفداران خروج از اتحادیه اروپا می‌گویند طرف مقابل برای ترساندن رای دهندگان از پیامدهای اقتصادی خروج از اتحادیه «کارزار ایجاد هراس» به راه انداخته‌اند.

بوریس جانسون شهردار سابق لندن و از اعضای سر‌شناس حزب محافظه کار که جز رهبران اصلی اردوی خروج از اتحادیه اروپاست گفت: «این همه پرسی آخرین شانس ما برای حل این مسئله و بدست گرفتن کنترل امور کشوراست. اگر روز پنجشنبه به خروج از اتحادیه اروپا رای ندهیم ما در صندلی عقب اتومبیل زندانی خواهیم شد و ما را به سمتی خواهند راند که ما نمی‌خواهیم برویم و احتمالا راننده اتومبیل حتی زبان انگلیسی هم بلد نیست.»

آقای جانسون در سفر به نقاط مختلف کشور در سخنرانی‌های خود صراحتا به حسن ملی گرایی مردم متوسل شد و گفت همه پرسی روز پنجشنبه می‌تواند «روز استقلال» بریتانیا باشد.

نایجل فاراژ، رهبر حزب استقلال بریتانیا که همواره مخالف اتحادیه اروپا بوده است، در سخنرانی‌های خود بر ملی گرایی مردم بریتانیا تاکید کرده است. او گفت: «اتحادیه اروپا سرود ملی دارد، در حال ساختن نیروهای مسلح است، نیروی پلیس ویژه خود و پرچم خاص خودش را دارد. در روز همه پرسی مردم باید تصمیم بگیرند کدام پرچم مال آنهاست. و من می‌خواهم که ما با پاسپورت‌های بریتانیایی و زیر پرچم بریتانیا زندگی کنیم.»

دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا که تحت فشار حزب محافظه کار خود و رشد حزب استقلال بریتانیا چند سال پیش ناگزیر شد برگزاری این رفراندوم را بپذیرد، از رای دهندگان خواست به باقی ماندن بریتانیا در اتحادیه اروپا رای دهند.

او گفت: «اگر از اتحادیه اروپا خارج شویم کشور و توانایی خود برای پیشبرد اهدافمان در جهان را تضعیف خواهم کرد. پیام ما طرفداران باقی ماندن در اتحادیه اروپا داشتن کشوری نیرومند‌تر، امن‌تر و بهتر است. در این ساعاتی که از کارزار تبلیغاتی باقی مانده باید تمام تلاش خود را به کار ببریم تا مردم روز پنجشنبه در همه پرسی شرکت کنند.»

نظر سنجی‌ها نشان می‌دهند که افکار عمومی بریتانیا بشدت دچار اختلاف و میزان حمایت از دو اردو بسیار نزدیک است. نظرسنجی‌هایی که پس از قتل جو کاکس، نماینده حزب کارگر در پارلمان انجام شده نشان می‌دهد که میزان حمایت از باقی ماندن دراتحادیه اروپا کمی افزایش یافته ولی این برتری بسیار ناچیز است.
کار‌شناسان می‌گویند به خاطر اختلاف چشمیگر میان نسل‌های مختلف میزان شرکت مردم در همه پرسی نقش مهمی خواهد داشت. اکثر جوانان حامی باقی ماندن در اتحادیه اروپا هستند ولی معمولا در رای گیری کمتر شرکت می‌کنند. در مقابل اکثر افراد سالخورده که معمولا در رای گیری‌ها حضور فعال تری دارند، طرفدار خروج از اتحادیه اروپا هستند.

تحت تاثیر احتمال خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا ارزش برابری پوند استرلینگ در هفته‌های اخیر کاهش یافته هر چند روز چهارشنبه به بالا‌ترین نرخ خود از روز ۴ ژوئن رسید.

مراکز رای گیری روز پنجشنبه از ساعت ۶ بامداد تا ۹ شب به وقت گرینویچ باز خواهند بود. قرار است نتایج این همه پرسی پس از ساعت ۶ بامداد روز جمعه اعلام شود. ولی میزان شرکت مردم و نتایج آرا در بخش‌هایی از کشور احتمالا از نیمه شب پنجشنبه مشخص خواهد شد.

شماری از رهبران جهان از جمله باراک اوباما، آنگلا مرکل و رییس جمهور چین همینطور پیمان آتلانتیک شمالی ناتو و کشورهای مشترک المنافع از بریتانیا خواسته‌اند در اتحادیه اروپا باقی بماند.