رامین جهانبگلو،استاد فلسفه در کانادا،با عبدالستار بن موسی، رئیس اتحادیه حقوق بشر تونس، از برندگان جایزه صلح نوبل ۲۰۱۵ در کنفرانس صلح در قرطبه اسپانیا گفتگویی در مورد چالش ها و چشم اندازهای دمکراسی جوان تونس انجام داده و آن را در اختیار رادیو فردا قرار داده است:
شما یکی از اعضای گروه چهارگانه گفت‌وگوی ملی تونس هستید که جایزه صلح نوبل در سال ۲۰۱۵ را از آن خود کردید. آیا خبر جایزه نوبل برای جامعه مدنی تونس و شما غاقلگیرکننده بود؟
جایزه نوبل برای جامعه تونس سورپریز نبود. مطمئنا، ما منتظر این جایزه نبودیم اما این جایزه ارزشگذاری برای تونس، چهارراه تمدن‌های مختلف، ارزشگذاری برای مردم تونس، مردمی صلح طلب و مدارا، ارزشگذاری برای نخبگان تونس، زنان، جوانان و جامعه مدنی مبارز و مستقل بود.
چگونه گفتگوی ملی در تونس پیروز شد ولی در کشورهای دیگر (بهار عربی) شکست خورد؟
عوامل مختلفی موجب موفقیت گفتگوی ملی در تونس شد. اولین عامل: جامعه مدنی تونس از سازمان‌های متعدد مبارزی تشکیل شده است. گروه چهارگانه تشکیل شده از سندیکای کار، سازمانی که با استعمارگران مقابله کرده و برای حقوق کارگران مبارزه، سازمان وکلا، یک سازمان مبارز و مستحکم، لیگ حقوق بشر در تونس، نخستین سازمان حقوق بشری در آفریقا و دنیای عرب و اتحادیه کارفرمایان که حضورشان ارزش اضافی برای گفتگوی ملی به ارمغان آورد.
سلفیسمی هم وجود دارد که علیه خشونت است. جهادگرایان موجب مشکلات زیادی در تونس و بسیاری دیگر از کشور‌ها شده‌اند.عبدالستار بن موسی، رئیس اتحادیه حقوق بشر تونس
دومین عامل برای پیروزی گفتگوی ملی: احزاب سیاسی که نفع و سود ملی را بالا‌تر از منافع حزبی قرار دادند. اسلام گرایان در قدرت متوجه شدند که گفتگو تنها راه حل است. پارلمان ملی قانون اساسی و رئیسش گفتگوی ملی را تسهیل کردند. تمامی این شرایط در دیگر کشورهای همسایه وجود نداست.
آیا می‌توان گفت که جامعه تونس کمتر از دیگر کشورهای عربی اسیر خشونت است؟
بله حتما. مردم تونس علیه خشونت و تروریسم هستند. حوادث اخیر در بنگوردان در جنوب کشور این امر را ثابت کرده و ارتش در کنار مردم است.
معنا و مفهوم گفتگوی ملی احزاب مذهبی را قانع کرد که وارد جنگ داخلی در تونس نشوند. در واقع اثر تکنیک مصالحه که از سوی انجمن‌های مدنی در جامعه تونس به کار گرفته شد.
بله احزاب مذهبی گفتگو را به خاطر فعالیت‌های فعالان جامعه مدنی پذیرفتند چرا که آن‌ها احزاب سیاسی را در مورد نتایج منفی خشونت متقاعد کردند.
تونس از هرج و مرج نجات یافته ولی در فضای بی‌نظمی بسر می‌برد. چگونه تونسی‌ها موفق می‌شوند دمکراسی جوانشان را تقویت کنند؟
برای تقویت دمکراسی جوان باید بدون درنگ و تاخیر نهاد‌ها و به ویژه دادگاه قانون اساسی و نهاد عالی قانونگذاری را فعال کرد. قوانینی را که مخالف آزادی هستند باید کنار گذاشت. همینطور برای گذار اقتصادی و اجتماعی باید سرمایه گذارها را تشویق کرد و راه حل‌های مناسب برای بیکاری پیدا کرد.
آزادی عقیده در قلب قانون اساسی تونس است. آیا به نظر شما، دستاورد مهمی در دنیای مسلمان است؟
آزادی عقیده دستاورد مهمی برای تونس و جهان عرب است. در واقع آزادی عقیده سرشت اسلام است.
آیا شما نگران سلفی‌های تونس و آینده سکولاریسم در تونس هستید؟
سلفی‌ها موجب نگرانی در تونس نیستند. سلفیسمی هم وجود دارد که علیه خشونت است. جهادگرایان موجب مشکلات زیادی در تونس و بسیاری دیگر از کشور‌ها شده‌اند. آن‌ها بنیاد خود را بر وهابیسم گذاشته و ترویج خشونت می‌کنند. اصلاحات در آموزش که توسط وزارت آموزش تونس آغاز شده و حفظ مساجد در مقابل تبلیغ جانبدرانه سیاسی کمک به مقابله با جهادگرایان می‌کنند.