بانک جهانی در تازهترین گزارش سه ماهه مربوط به چشم انداز بازار کالا، پیش بینی خود در مورد قیمت نفت خام در سال ۲۰۱۶ را نسبت به گزارش قبلی خود تا ۱۴ دلار کاهش داد.
بر اساس این گزارش که سه شنبه ۶ بهمن ماه در سایت رسمی بانک جهانی منتشر شد، قیمت نفت در سال جاری میلادی ۳۷ دلار در هر بشکه خواهد بود. این نهاد بین المللی در گزارش قبلی خود که سه ماه قبل منتشر شده بود، پیش بینی کرده بود که قیمت نفت در سال ۲۰۱۶ حدود ۵۱ دلار باشد.
این کاهش بیانگر برخی عوامل عرضه و تقاضاست. این عوامل شامل بازگشت زودتر از زمان پیش بینی شدهٔ نفت ایران به بازار، تقویت تولید نفت آمریکا به دلیل کاهش هزینهها و افزایش کارایی، زمستان ملایم در نیمکرهٔ شمالی و رشد ضعیف اقتصادی در بازارهای نوظهور میباشد.
بر اساس این گزارش، قیمت نفت در سال ۲۰۱۵ حدود ۴۷ درصد کاهش یافته و انتظار میرود در سال ۲۰۱۶ نیز ۲۷ درصد کاهش یابد. با این وجود، بهبود نسبی در قیمت نفت در طول سال جاری به چند دلیل پیش بینی میشود.
دلیل نخست اینکه افت شدید قیمت نفت در ابتدای سال ۲۰۱۶ به نظر نمیرسد که کاملا در اثر محرکهای عرضه و تقاضا بوده باشد. دوم اینکه تولید کنندگان پرهزینه متحمل ضرر مداوم خواهند بود و تولید را کاهش خواهند داد. سوم اینکه تقاضا بر اثر رشد جزئی در اقتصاد جهانی افزایش خواهد یافت.
پیش بینی میشود بهبود مورد انتظار قیمت نفت کمتر از مقداری باشد که پس از افت شدید قیمت در سالهای ۲۰۰۸، ۱۹۹۸ و ۱۹۸۶ اتفاق افتاد.
«جان بافس» اقتصاددان ارشد و سرپرست نویسندگان گزارش چشم انداز بازار کالا میگوید: «قیمتهای پایین نفت و کالا تا چند وقتی باقی خواهد ماند. اگرچه پیش بینی میشود قیمتها در طول دو سال آینده تا حدی افزایش یابند اما ریسک جدی افت قیمت هنوز باقی است.»
«جان بافس» اقتصاددان ارشد و سرپرست نویسندگان گزارش چشم انداز بازار کالا میگوید: «قیمتهای پایین نفت و کالا تا چند وقتی باقی خواهد ماند. اگرچه پیش بینی میشود قیمتها در طول دو سال آینده تا حدی افزایش یابند اما ریسک جدی افت قیمت هنوز باقی است.»
در کنار بازار نفت، انتظار میرود شاخص بهای دیگر کالاها نیز به دلیل عرضه زیاد مداوم در سال ۲۰۱۶ کاهش یابد. در مورد کالاهای صنعتی، کاهش تقاضا در بازارهای نوظهور باعث این امر میشود. در کل، بانک جهانی پیش بینی کرده است قیمت ۳۷ کالا از ۴۶ کالادر سال جاری بیشتر کاهش یابد.
بازارهای نوظهور اقتصادی منشا اصلی رشد تقاضای کالا از سال ۲۰۰۰ بودهاند. در نتیجه، دورنمای ضعیف شدن رشد در این اقتصادها بر قیمت کالاها اثر گذار است. کند شدن بیشتر در بازارهای نوظهور منجر به کاهش رشد تجارت و تقاضای جهانی کالا خواهد شد.
«آیهان کوز» مدیر گروه دورنمای توسعه بانک جهانی میگوید: «قیمتهای پایین کالا مانند شمشیر دو لبه است چون مصرف کنندگان در کشورهای وارد کننده سود میبرند در حالیکه تولید کنندکان در کشورهای صادرکننده ضرر میکنند. رشد اقتصادی در اثر واردات کالاهای کم قیمت در کشورهای وارد کننده زمان بر است اما صادرکندگان ضرر را به سرعت احساس میکنند.»
قیمت کالاهای غیر انرژی پیش بینی میشود در سال ۲۰۱۶ حدود ۳. ۷ درصد کاهش یابد. برای مثال، قیمت فلزات پس از اینکه ۲۱ درصد در سال ۲۰۱۵ کاهش یافت به دلیل کاهش تقاضا در اقتصادهای نوظهور ۱۰ درصد در سال ۲۰۱۶ افت خواهد کرد. قیمت محصولات کشاورزی، تقریبا در همهٔ گروهها ۱. ۴ درصد کاهش خواهد یافت که نشانگر پیش بینی تولید کافی علیرغم نگرانی از صدمات ال نینو، ذخایر مطمئن، هزینههای انرژی کم و تقاضای ثابت برای سوخت زیستی است.