تصاوير ثبت شده پس از بمبگذاری در مقابل محل اقامت سفير ايران در صنعا، حاکی از بروز انفجاری بزرگ است. در يکی از عکسها ديوارها ريخته، و محوطه جلوی ساختمان به کلی تخريب شده، و در عکسی ديگر، انفجار در ديوار اصلی ساختمان حفره ای بزرگ ايجاد کرده است. بنا بر گزارشها، سفير ايران دقايقی پيش از انفجار محل اقامتش را ترک کرده بود و وزارت کشور يمن تنها کشته شدن پسر محافظ سفير، و مجروح شدن ۱۷ تن که بيشتر کارمندان وزارت نفت يمن بوده اند را تاييد کرده است.
در همين باره رادیو فردا، با يونا کريگ iona craig خبرنگار مستقل گفتگو کرده است. خانم کريگ که از سال ۲۰۱۰ به عنوان خبرنگار ساکن يمن است و در سال ۲۰۱۴ مهمترين جايزه خبرنگاری در بريتانيا را به دليل پوشش اخبار يمن دريافت کرده است.
در مقايسه به رخدادهای مشابه در يمن و خصوصا در صنعا، ارزيابی شما از انفجار امروز چه بود؟
انفجار بسيار بزرگی بود و از چندين مايل دورتر شنيده شد.چنين بمبگذاری بزرگی شايد آخرين بار، در سال گذشته در حمله ای به وزارت دفاع يمن انجام شد. در آن حمله دو خودروی بمبگذاری شده منفجر شدند.
در ماه ژانويه حدود ۱۱ ماه پيش ايران سفارت را تخليه کرد. در طول سال گذشته يک ديپلمات ايرانی ربوده شد و يک ديپلمات ديگر که گفته می شد در مقابل ربوده شدن مقاومت می کرد، کشته شد. سفير جديد ايران در يمن، به تازگی به صنعا آمده و اعتبارنامه خود را تنها دو روز پيش به وزارت خارجه يمن تحويل داده است.
در نتيجه به نظر می رسد، اين جمله منتظر ورود سفير تازه ايران به صنعا بوده است. مشکل ايران در يمن اين است که به عنوان حاميان جنبش شيعه ِ حوثی ها در يمن ديده می شود؛ جنبشی که از اوايل امسال قدرت گرفته است. آنها از ماه سپتامبر کنترل صنعا را در دست گرفتند و حدودا دو ماه است که در مرکز يمن با نيروهای القاعده در حال مبارزه هستند. درنتيجه با توجه به تجربه های پيشين، اولين گروهی که به عنوان مظنون اين حمله به ذهن خطور می کند، القاعده است.
شما در صنعا هستيد، آيا اين رويکرد به ايران و حمايت از حوثی ها، موضوعيست که مردم عادی و افکار عمومی هم درباره آن صحبت می کنند؟
مسلما. به نظرم افکار عمومی اينجا بر اين باور است که ايران نقشی در حمايت از حوثی ها دارد. اما به نظرم آنچه که مشخص نيست اين است که اين حمايت تا چه حد است. من در تلاش برای تحقيق در اين زمينه بودم و اطلاعات بسيار سخت به دست می آيد. بسياری از مخالفان حوثی ها می گويند، حمايت ها در زمينه مالی و تسليحاتی و همچنين آموزش های نظامی و مشاوره های سياسی از تهران است.
همچنين ادعاهايی مطرح است مبنی بر اينکه ايران از استقلال طلب در جنوب يمن که از سال ۲۰۰۷ فعال است نيز حمايت می کند. در نتيجه رويکرد عموم اين است که ايران در يمن نقش بازی می کند، اما همانطور که گفتم،شواهد برای اثبات اين ادعا آنچنان در دست نيست.
دولت يمن در اين ميان چه می کند؟ ما پيشتر شنيده بوديم که دولت اين کشور چند باری اتهاماتی را عليه ايران و اقداماتش در يمن مطرح کرده بود.
بله دولت در ماههای گذشته چندباری درباره حمايت از حوثی ها انگشت اتهام را به سوی ايران نشانه گرفته است. اما خب از آن طرف هم اعتبارنامه سفيرتازه ايران را پذيرفتند. اما بايد بگويم که در حال حاضر دولت آنچنان مهم نيست و در موقعيت بسيار ضعيفی قرار دارد. اين حوثی ها هستند که تقريبا کنترل امنيت صنعا را بر عهده دارند، اگرچه اين در کنار ارتش انجام می شود، اما حوثی ها حرف اول را در حفظ امنيت صنعا می زنند.
در نتيجه درباره اين بمبگذاری اخير، بسياری حوثی ها را متهم می کنند. در هفته ها و ماههای اخير، در صنعا حملات کوچک توسط القاعده انجام شده بود. در ماه گذشته يک حمله بزرگتر در محل يک گردهمايی حوثی ها انجام شد که عليرغم اينکه به بزرگی حمله امروز نبود، اما کشته های بسيار بيشتری بر جا گذاشت. در نتيجه من حمله امروز را حمله ای عليه حوثی ها و هوادارانشان هم می بينند.
خانم کريگ، به عنوان سوال آخر می خواستم نگاهی به وضعيت يمن از منظر منطقه ای داشته باشيم. به نظر شما رقابت های منطقه ای مثلا بين ايران و عربستان سعودی، چه تاثير در وضعيتی امروز يمن دارد؟
وقتی درباره حوثی ها صحبت می کنيم اين مسئله ساز می شود. آنها شش جنگ با ارتش يمن داشتند و اين جنگها معمولا به عنوان جنگهای نيابتی ( پراکسی ) بين ايران و عربستان سعودی قلمداد شده است و عربستان سعودی در مقطع سالهای ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ در اين مناقشه نظامی به صورت مستقيم وارد شد.
اما از سال ۲۰۱۱ به بعد و برکناری صالح، وضعيت حمايت های عربستان تغيير کرده است و خصوصا در ماههای اخير با قدرت گرفتن حوثی ها. اين در حاليست که يمن در آستانه سقوط از لحاظ اقتصادی قرار دارد و به کمک عربستان سعودی احتياج دارد. اما رياض آشکارا علاقه ای به کمک به اين دولت جديد و به حوثی ها ندارد.
با در نظر گرفتن رويکرد منطقه ای درباره اين بمبگذاری در صنعا، بايد اين را هم اضافه کنم که تحولات روز گذشته در اين زمينه قابل توجه است. و آن اينکه اعلام شد که جنگنده های ايرانی مواضع داعش در عراق را هدف قرار داده اند. ممکن است اين تنها يک همزمانی بدون دليل خاصی باشد اما به هر حال در ساعت های پيش رو مشخص می شود که چه گروهی مسئوليت بمبگذاری امروز را بر عهده خواهد گرفت.