اظهارات سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه، پیرامون برنامه‌های اتمی ایران، ضمن انعکاس بخشی از دشواری‌های موجود در مناسبات جاری تهران و مسکو، نشان داد که روند تصمیم گیری جامعه جهانی درقبال جمهوری اسلامی، علی رغم ایستادگی نسبی چین، هماهنگی و سرعت بیشتری یافته است.
هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا، یک روز پیش از طرح اظهارات اخیر لاوروف، تاکید کرد: «صبر جامعه جهانی در قبال ایران بی انتها نیست».
روز بعد، نیکلا سرکوزی رئیس جمهوری فرانسه، در جمع سفرای خارجی مامور در پاریس اظهار داشت: «اعمال تحریم های تازه علیه ایران، بمنظور وادار ساختن مسئولان دولت تهران به پذیرفتن خواست‌های نظام بین المللی، اجتناب ناپذیر است».
طرح نقطه نظر‌های یاد شده از سوی نمایندگان ارشد کشورهای عضو ثابت شورای امنیت، بخشی از فشارهای سیاسی جانبی، قبل از ورود شورا به مرحله نهایی طرح قطعنامه تازه ای علیه ایران است.
قطعنامه تازه شورای امنیت با استناد بر مفاد قطعنامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی، که در روز نوامبر سال ۲۰۰۹ با اکثریت آراء به تصویب رسید، تنظیم خواهد شد. به قطعنامه یاد شده کلیه اعضاء ثابت شورای امنیت ، منجمله چین، رای مثبت دادند.
خطوط اصلی قطعنامه بعدی شورای امنیت پس از برگزاری اجلاس ۲۵ ژانویه وزرای خارجه جامعه اروپا در بروکسل تدوین خواهد شد. در گذشته معمولا یکی از دو کشور اروپایی عضو ثابت شورای امنیت وظیفه تنظیم مفاد قطعنامه‌های پیشنهادی را تنظیم کرده اند.
خانم کاترین اشتن، گرداننده ارشد سیاست خارجی جامعه اروپا، که از ابتدای ماه دسامبر سال قبل جانشین خاویر سولانا شده است، پس از اجلاس بروکسل، ابتدا راهی واشینگتن خواهد شد و بعد از آن به مسکو و پکن سفر خواهد کرد. هدف اصلی سفر خانم اشتن به سه کشور یاد شده طرح نقطه نظر‌های جامعه اروپا و همچنین ایجاد هماهنگی بیشتر پیرامون نحوه بر خورد با ایران، نزد سه کشور عضو ثابت شورای امنیت است.
با توجه به جلب همراهی روسیه با کشورهای غربی ِ عضو ثابت شورای امنیت، ادامه اصرار چین به پرهیز از اعمال تنبیهات تازه و در عوض گشوده نگاه داشتن درهای دیپلماسی در مقابل ایران، تنها به انزوای چین در شورا منتهی خواهد شد. به علاوه، در صورت ادامه ایستادگی نیم‌بند در کنار تهران، ممکن است بقیه اعضاء شورا از چین بخواهند که مستقیما وارد عمل شده و ماموریت چانه‌زنی با تهران را خود بپذیرد.
در گذشته، جامعه اروپا از راه میانجیگری پنج ساله سولانا، و بعد دولت اوباما با توسل به دیپلماسی «آغوش باز در برابر مشت های باز شده و آمادگی برای گفت‌وگوی بدون پیش شرط » بخت های خود را در برابر تهران آزموده اند.
روسیه نیز که تا ماه سپتامبر سال گذشته متمایل به حمایت نسبی از دولت جمهوری اسلامی می‌نمود، علیرغم تلاش‌های آشکار و پنهان دیپلماتیک، قادر به جلب همکاری تهران نشد.
آشکار شدن طرح ایران برای ایجاد یک مرکز غنی سازی دوم در فردو-قم، و همچنین نپذیرفتن پیشنهاد مبادله 1200 کیلو گرم اورانیوم غنی شده ایران با سوخت اتمی، که قرار بود با مشارکت مسکو عملی شود، رهبران کرملین را از ادامه این تلاش‌ها باز داشت؛ موضوعی که لاوروف در گفت‌وگوهای اخیر خود از به نتیجه نرسیدن آن با ابراز تاسف یاد کرد.
با توجه به تجربه کمتر چین از سه گروه کشورهای یاد شده در عرصه روابط بین المللی، و به خصوص نداشتن اهرم‌های موثر برای اعمال فشار بیشتر بر تهران، انتظار نمی‌رود که نمایندگان پکن، حتی در صورت قبول ماموریت میانجیگری با تهران، بتواند در جلب همکاری جمهوری اسلامی به نتایجی بیشتر از مسکو دست یابند.
عامل دیگری که در این راه دست چین را برای ادامه حمایت از جمهوری اسلامی ضعیف‌تر می‌سازد، افزایش موج اعتراض های مردم ایران به جانبداری پکن از دولت ایران است.
گذشته از نگرانی‌های ناشی از منزوی شدن در شورای امنیت و همچنین عوارض رویارویی با اعتراض های داخلی مردم ایران (عاملی که به نظر می‌رسد در کاهش حمایت مسکو از تهران موثر واقع شد)، سابقه فعالیت چین در شورای امنیت نیز می‌تواند به تشخیص حرکت آینده آن کشور در شورا، هنگام طرح مسئله اتمی ایران یاری دهد.
چین تاکنون به منظور رد قطعنامه‌های حساس شورای امنیت هرگز از حق وتو استفاده نکرده و در ضمن از هر سه قطعنامه تنبیهی شورای امنیت علیه ایران نیز حمایت به عمل آورده است.
اصولا رفتار چین در جلسات رسمی شورای امنیت با رفتار آن کشور در جلسات گروه ۵+۱ همواره متفاوت بوده است. در جلسات گذشته گروه ۵+۱، که مجمعی غیر رسمی و مشورتی است، چین تا حدودی در کنار تهران ایستاده و در عین حال طی جلسات رسمی شورای امنیت در کنار سایر اعضاء ثابت قرار گرفته و علیه ایران رای داده است.
در جلسه بعدی شورای امنیت در مورد ایران نیز، که پس از برگزاری یک دور دیگر از جلسه گروه ۵+۱ و احتمالا در اواخر ماه فوریه آینده تشکیل خواهد شد، چین به همان راهی خواهد رفت که در گذشته پیموده است.
ریاست بعدی شورای امنیت را از ابتدای ماه فوریه، نماینده فرانسه عهده دار خواهد بود. پایان یافتن دوره ریاست ماهانه چین بر شورای امنیت، در انتهای ماه ژانویه جاری، پکن را برای قرار گرفتن در کنار سایر اعضاء شورا، و در مقابل تهران، در شرایط اخلاقی بهتری قرار خواهد داد.
با قطع امید جامعه جهانی از رسیدن به توافق با تهران در مورد برنامه‌های اتمی آن کشور، اینک توسل به تنبیه، تنها گزینه ای ایست که پیرامون آن اتفاق نظر بیشتری به و جود آمده است.
همزمان با اعمال تنبیهات تازه، که گفته می‌شود آسیب‌های آن دولت ایران را بیشتر هدف قرار خواهد داد تا مردم ایران را، اعلام خواهد شد که برای بازگشت دولت ایران به میز مذاکره، در دیپلماسی همچنان گشوده خواهد ماند.
هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا، یک روز پیش از طرح اظهارات اخیر لاوروف، تاکید کرد: «صبر جامعه جهانی در قبال ایران بی انتها نیست».
روز بعد، نیکلا سرکوزی رئیس جمهوری فرانسه، در جمع سفرای خارجی مامور در پاریس اظهار داشت: «اعمال تحریم های تازه علیه ایران، بمنظور وادار ساختن مسئولان دولت تهران به پذیرفتن خواست‌های نظام بین المللی، اجتناب ناپذیر است».
طرح نقطه نظر‌های یاد شده از سوی نمایندگان ارشد کشورهای عضو ثابت شورای امنیت، بخشی از فشارهای سیاسی جانبی، قبل از ورود شورا به مرحله نهایی طرح قطعنامه تازه ای علیه ایران است.
قطعنامه تازه شورای امنیت با استناد بر مفاد قطعنامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی، که در روز نوامبر سال ۲۰۰۹ با اکثریت آراء به تصویب رسید، تنظیم خواهد شد. به قطعنامه یاد شده کلیه اعضاء ثابت شورای امنیت ، منجمله چین، رای مثبت دادند.
خطوط اصلی قطعنامه بعدی شورای امنیت پس از برگزاری اجلاس ۲۵ ژانویه وزرای خارجه جامعه اروپا در بروکسل تدوین خواهد شد. در گذشته معمولا یکی از دو کشور اروپایی عضو ثابت شورای امنیت وظیفه تنظیم مفاد قطعنامه‌های پیشنهادی را تنظیم کرده اند.
خانم کاترین اشتن، گرداننده ارشد سیاست خارجی جامعه اروپا، که از ابتدای ماه دسامبر سال قبل جانشین خاویر سولانا شده است، پس از اجلاس بروکسل، ابتدا راهی واشینگتن خواهد شد و بعد از آن به مسکو و پکن سفر خواهد کرد. هدف اصلی سفر خانم اشتن به سه کشور یاد شده طرح نقطه نظر‌های جامعه اروپا و همچنین ایجاد هماهنگی بیشتر پیرامون نحوه بر خورد با ایران، نزد سه کشور عضو ثابت شورای امنیت است.
با توجه به جلب همراهی روسیه با کشورهای غربی ِ عضو ثابت شورای امنیت، ادامه اصرار چین به پرهیز از اعمال تنبیهات تازه و در عوض گشوده نگاه داشتن درهای دیپلماسی در مقابل ایران، تنها به انزوای چین در شورا منتهی خواهد شد. به علاوه، در صورت ادامه ایستادگی نیم‌بند در کنار تهران، ممکن است بقیه اعضاء شورا از چین بخواهند که مستقیما وارد عمل شده و ماموریت چانه‌زنی با تهران را خود بپذیرد.
در گذشته، جامعه اروپا از راه میانجیگری پنج ساله سولانا، و بعد دولت اوباما با توسل به دیپلماسی «آغوش باز در برابر مشت های باز شده و آمادگی برای گفت‌وگوی بدون پیش شرط » بخت های خود را در برابر تهران آزموده اند.
روسیه نیز که تا ماه سپتامبر سال گذشته متمایل به حمایت نسبی از دولت جمهوری اسلامی می‌نمود، علیرغم تلاش‌های آشکار و پنهان دیپلماتیک، قادر به جلب همکاری تهران نشد.
آشکار شدن طرح ایران برای ایجاد یک مرکز غنی سازی دوم در فردو-قم، و همچنین نپذیرفتن پیشنهاد مبادله 1200 کیلو گرم اورانیوم غنی شده ایران با سوخت اتمی، که قرار بود با مشارکت مسکو عملی شود، رهبران کرملین را از ادامه این تلاش‌ها باز داشت؛ موضوعی که لاوروف در گفت‌وگوهای اخیر خود از به نتیجه نرسیدن آن با ابراز تاسف یاد کرد.
با توجه به تجربه کمتر چین از سه گروه کشورهای یاد شده در عرصه روابط بین المللی، و به خصوص نداشتن اهرم‌های موثر برای اعمال فشار بیشتر بر تهران، انتظار نمی‌رود که نمایندگان پکن، حتی در صورت قبول ماموریت میانجیگری با تهران، بتواند در جلب همکاری جمهوری اسلامی به نتایجی بیشتر از مسکو دست یابند.
عامل دیگری که در این راه دست چین را برای ادامه حمایت از جمهوری اسلامی ضعیف‌تر می‌سازد، افزایش موج اعتراض های مردم ایران به جانبداری پکن از دولت ایران است.
گذشته از نگرانی‌های ناشی از منزوی شدن در شورای امنیت و همچنین عوارض رویارویی با اعتراض های داخلی مردم ایران (عاملی که به نظر می‌رسد در کاهش حمایت مسکو از تهران موثر واقع شد)، سابقه فعالیت چین در شورای امنیت نیز می‌تواند به تشخیص حرکت آینده آن کشور در شورا، هنگام طرح مسئله اتمی ایران یاری دهد.
چین تاکنون به منظور رد قطعنامه‌های حساس شورای امنیت هرگز از حق وتو استفاده نکرده و در ضمن از هر سه قطعنامه تنبیهی شورای امنیت علیه ایران نیز حمایت به عمل آورده است.
اصولا رفتار چین در جلسات رسمی شورای امنیت با رفتار آن کشور در جلسات گروه ۵+۱ همواره متفاوت بوده است. در جلسات گذشته گروه ۵+۱، که مجمعی غیر رسمی و مشورتی است، چین تا حدودی در کنار تهران ایستاده و در عین حال طی جلسات رسمی شورای امنیت در کنار سایر اعضاء ثابت قرار گرفته و علیه ایران رای داده است.
در جلسه بعدی شورای امنیت در مورد ایران نیز، که پس از برگزاری یک دور دیگر از جلسه گروه ۵+۱ و احتمالا در اواخر ماه فوریه آینده تشکیل خواهد شد، چین به همان راهی خواهد رفت که در گذشته پیموده است.
ریاست بعدی شورای امنیت را از ابتدای ماه فوریه، نماینده فرانسه عهده دار خواهد بود. پایان یافتن دوره ریاست ماهانه چین بر شورای امنیت، در انتهای ماه ژانویه جاری، پکن را برای قرار گرفتن در کنار سایر اعضاء شورا، و در مقابل تهران، در شرایط اخلاقی بهتری قرار خواهد داد.
با قطع امید جامعه جهانی از رسیدن به توافق با تهران در مورد برنامه‌های اتمی آن کشور، اینک توسل به تنبیه، تنها گزینه ای ایست که پیرامون آن اتفاق نظر بیشتری به و جود آمده است.
همزمان با اعمال تنبیهات تازه، که گفته می‌شود آسیب‌های آن دولت ایران را بیشتر هدف قرار خواهد داد تا مردم ایران را، اعلام خواهد شد که برای بازگشت دولت ایران به میز مذاکره، در دیپلماسی همچنان گشوده خواهد ماند.