جریان انتقال گاز روسیه از مسیر اوکرائین به سمت اروپا به خاطر تشدید اختلاف بین روسیه و اوکراین بر سر بهای این محصول متوقف شده است.
روز چهارشنبه کشورهای اتریش، جمهوری چک، رومانی و اسلواکی نیز اعلام کردند که انتقال گاز به این کشورها متوقف شده و به این ترتیب شمار کشورهای اروپایی که گاز به آنها نمیرسد به ده کشور رسید. چند کشور اروپایی دیگر نیز اعلام کردهاند که انتقال گاز به آنها به دو سوم میزان سابق کاهش یافته است.
روسیه و اوکراین هر یک دیگری را در این مورد متهم میکنند.
با توجه به قطع کامل و یا کاهش شدید در میزان انتقال گاز، کشورهای اروپایی از روسیه و اوکرائین خواستهاند تا اختلاف خود را حل کرده و اجازه دهند که انتقال گاز به جریان افتد.
بلغارستان، که کاملا به گاز روسیه وابسته است، تحت تاثیر قطع کامل انتقال گاز مجبور شده مدارس را تعطیل کند و بسیاری از فعالیتهای اقتصادی را خود به حال تعلیق درآورد. سرگئی استانیشف، نخست ویز بلغارستان، روز سه شنبه در جریان یک کنفرانس خبری در صوفیه، از نارضایتی شدید دولت خود و بسیاری از کشورهای اروپایی سخن گفت.
آقای استانیشف گفت: «کاملا مشخص است که تمام اعضای اتحادیه اروپا و به خصوص کشورهای اروپایی جنوب شرقی قربانی اختلاف بین دولت اوکراین و شرکت گازپروم [روسیه] شدهاند. اوکراین و روسیه برای توافق در مورد بهای گاز در سال ۲۰۰۹ اختلاف شدیدی دارند ولی این برای ما قابل قبول نیست.»
از روز سه شنبه، ۳ خط لوله انتقال گاز روسیه که از اوکرائین عبور میکند کاملا بسته شدهاند و بامداد روز چهارشنبه نیز انتقال گاز در چهارمین و آخرین خط لوله متوقف شد.
مقامهای مسئول در امر انرژی در اوکرائین میگویند: روسیه مسئول این وضعیت بحرانی است. روسیه نیز در مقابل اوکرائین را مسئول توقف جریان انتقال گاز معرفی میکند.
تا کنون حداقل ده کشور اروپایی اعلام کردهاند که جریان انتقال گاز روسیه به کشورهای آنها قطع شده است. ترکیه و کشورهای منطقه بالکان نیز به همین ترتیب خبر دادند که دیگر گازی به آن کشورها نمیرسد.
در صربستان روز گذشته گزارشهایی منتشر شد حاکی از آنکه میزان انتقال گاز به منازل مسکونی کاهش داده شده تا در صورت طولانیتر شدن دوره توقف انتقال گاز، آن کشور بتواند به ذخایر خود اتکا کند.
در جمهوری بوسنی، آدیس سالکیچ، سخنگوی شرکت گاز سارایهوو، روز سهشنبه گفت اقدامهایی برای استفاده از سایر منابع انرژی آغاز شده است.
آدیس سالکیچ گفت: «تمام مصرفکنندگان بزرگ گاز و تمام آنهایی که میتوانند از سایر منابع انرژی استفاده کنند، از هماکنون استفاده از منابع دیگر و یا آمادگی برای استفاده از انواع دیگر سوخت را آغاز کردهاند.»
با وجود صحبتهای چند هفته گذشته در مورد تدوین و اجرای یک «سیاست انرژی یکسان برای اتحادیه اروپا» هماکنون هر کشور عضو این اتحادیه سیاست یکجانبهای را برای مقابله با بحران گاز در پیش گرفته است.
جمهوری چک – که دولت آن رئیس فعلی اتحادیه اروپا است – در حال انجام مذاکرات جداگانهای با روسیه است تا بتواند گاز مورد نیاز خود را از طریق خط لولههایی که از مسیر بلاروس و لهستان عبور میکند دریافت کند.
مجارستان نیز اعلام کرده که میزان گاز کارخانهها را محدود کرده تا بتواند ذخیره لازم برای تامین گاز مورد نیاز منازل مسکونی را تامین کند.
قرار است روسیه و اوکرائین مذاکرات خود را از روز پنجشنبه از سر گیرند، اما مشکلات جدی بین این دو کشور از هماکنون نشان میدهد که دور بعدی مذاکرات نیز بسیار دشوار خواهد بود.
دولت روسیه وعده داده که مسیرهای جدیدی را برای انتقال گاز به اروپا آماده کند؛ «مسیرهایی که دیگر لازم نیست از خاک اوکرائین عبور کند.»