«در پی ایجاد اندیشه‌ای فراگیر برای اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران»

  • علیرضا کرمانی

اوباما و مدودیف؛ مواضع آمریکا و روسیه طی ماه‌های گذشته به یکدیگر نزدیک تر شده است.

هيلاری کلينتون، وزير خارجه آمريکا روز جمعه گفت: فکر نمی کنم ايران پيش از تحريم های جديد پاسخ جدی بدهد و شايد بعد از تحريم های شورای امنيت، پاسخی درکار باشد.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، خانم کلينتون در جريان ديدار با ويليام هيگ، وزير خارجه جديد بريتانيا در واشينگتن و در يک کنفرانس خبری، به موضع متحد آمريکا و لندن درباره مسئله هسته ای جمهوری اسلامی اشاره کرد.

دميتری مدوديف، رئيس جمهوری روسيه نیز که روز جمعه در کاخ کرملين ميزبان رئيس جمهوری برزيل بود، پيش از ديدار آقای دا سيلوا از تهران گفت به نظر نمی رسد برزيل در تلاش برای دور کردن تحريم های بيشتر ايران، بتواند به موفقيتی برسد.



هوشنگ حسن یاری، استاد روابط استراتژیک در کالج نظامی – سلطنتی کانادا، در مورد دیدارها، گفته ها و تازه ترین مذاکرات کشورهای مختلف در مورد برنامه هسته ای ایران به رادیو فردا می گوید: معنای این گفت و گوها این است که غربی ها از جمله روسیه در پی ایجاد یک اندیشه فراگیر در مورد اعمال تحریم های جدید علیه ایران هستند. این وضعیت و آنچه که در جهان می گذرد، با برداشت ایران از وضعیت پرونده هسته ای خود کاملا در تضاد است.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم اعلام کرده است که وزیر خارجه آمریکا با معاون نخست وزیر چین گفت و گویی تلفنی داشته و اعلام شده است که پیشرفت بسیار خوبی در جهت تنظیم قطعنامه پیشنهادی تحریم علیه ایران، حاصل شده است.

بله. ببیند. چین تنها کشوری از اعضا گروه ۵+۱بود که سوالات جدی در مورد روند برخورد با ایران در زمینه پرونده هسته ای این کشور داشت. به این معنا که چین بیشتر طالب این بود که روش دیپلماسی، ادامه پیدا کند. و جامعه جهانی پیش از اینکه دیپلماسی کار خود را تا به آخر انجام نداده، وارد بحث تحریم نشوند.

منتها در هفته های اخیر دیده شد که چین هم به دلایل مختلف از جمله فشارها یا مذاکراتی که بین این کشور و روسیه انجام شده و یا مذاکرات متعددی که مقام های آمریکایی با مقامات چینی داشته اند، تا حد زیادی با کشورهای دیگر در مورد اعمال تحریم های جدید علیه ایران، هم‌داستان شده است.

بایستی دید که آیا چنین امری به تحقق خواهد پیوست؟ یا اینکه با در نظر گرفتن بحثی که این روزها مطبوعات در مورد پا درمیانی کشورها در زمینه پرونده هسته ای ایران مطرح می کنند، اتفاق دیگری خواهد افتاد؟ کدام یک از این روش ها در عرصه دیپلماسی جهانی غالب خواهد شد؟ اعمال تحریم؟ یا گشودن راهی برای خروج ایران از بن بست فعلی؟

آقای حسن یاری، نماینده آمریکا در سازمان ملل هم گفته است که امید داریم تا آخر ماه مه، پیش نویس قطعنامه جدید آماده شود. از سوی دیگر وزیر خارجه ایران می گوید که منتظر نتیجه مذاکره با برزیل و ترکیه با طرف های مبادله سوخت هستیم. شما تلاش ایران را چگونه ارزیابی می کنید؟

سفر آقای لولا به ایران مهم است. تصمیم گیری در مورد اینکه ایران بالاخره بر سر یک دو راهی روشنی قرار بگیرد؛ یا اینکه در مورد پرونده هسته ای خود همکاری کند و یا اینکه خودش نیز فدای این دیپلماسی شود.
سوالی که مهم است این است که موضع ترکیه در این مورد چیست؟ بسیار بحث شده که ترکیه چندان مایل به همکاری با برزیل و ایران نیست. بایستی دید که در نهایت ترکیه چه خواهد کرد؟

خبرگزاری ها خبر داده اند که وزیر خارجه ترکیه با خانم هیلاری کلینتون، گفت و گوی تلفنی داشته است تا نظر واشینگتن را درباره حضور ترکیه در مذاکرات برزیل با تهران بداند. گویا وزیر خارجه آمریکا به وزیر خارجه ترکیه گفته است که به نظر ما، دیپلماسی اخیر ایران، تلاش برای توقف تلاش های شورای امنیت و برای انحراف آن است. بدون اینکه نگرانی های جامعه جهانی را از برنامه های اتمی اش درک کند.

آنچه که غربی ها به دنبال آن هستند رفع نگرانی هایی در مورد کیفیت کار هسته ای ایران است. بنابر این از دید غربی ها آنچه که ایران انجام می دهد بیشتر، خرید زمان و اتلاف وقت است و نه نتیجه گیری برای رسیدن به یک راه حل که مسئله هسته ای را به عنوان یک بحران ازبین ببرد.

اما برای جلوگیری از صدور یک قطعنامه تحریم های تازه بر علیه ایران، فرصت چندانی نیست. گویا تنها دو هفته دیگر زمان باقی مانده است.

دقیقا. و به همین خاطر است که به نظر من سفر آقای لولا به ایران مهم است. تصمیم گیری در مورد اینکه ایران بالاخره بر سر یک دو راهی روشنی قرار بگیرد؛ یا اینکه در مورد پرونده هسته ای خود همکاری کند و یا اینکه خودش نیز فدای این دیپلماسی شود. که در این صورت پرونده هسته ای ایران به سوی تحریم های بیشتر و حتی احتمال برخورد نظامی جهت پیدا خواهد کرد.

بنابر این خیلی مهم است که ایران با سفر رئیس جمهور برزیل به طور روشن تری برخورد کند. تا اینکه پرونده هسته ای ایران از مسیری که درآن افتاده است - که مسیر تحریم و برخورد نظامی احتمالی است- وارد مرحله سازنده تری بشود. و هم ایران و هم منطقه و هم جهان از یک بحران عمیق و غیر قابل کنترل نجات یابد.