آزمایش کلاهک هسته‌ای در ایران؟ گفت‌وگو با یک دانشمند فیزیک اتمی

موشک سجیل ۲- عکس مربوط به آزمایش مورد ادعای روزنامه گاردین نیست.

روزنامه بریتانیایی گاردین می‌گوید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از جمهوری اسلامی خواسته است درباره شواهدی توضیح دهد که دال بر آزمایش یک کلاهک هسته‌ای پیشرفته هستند.
روزنامه گاردین در گزارش اختصاصی خود که روز جمعه به چاپ رسید به «مدرکی منتشرنشده» استناد می‌کند که جزء پرونده‌ای است که آژانس انرژی اتمی در مورد برنامه هسته‌ای ایران تهیه کرده است.
روزنامه گاردین بریتانیا می‌گوید که دانشمندان ایران آزمایش‌هایی را برای ساختن کلاهک هسته‌ای انجام داده‌اند.

این روزنامه با استناد به «مدرکی منتشر نشده» که آن را جز پرونده هسته ای ایران در آژانس میداند ، می‌نویسد: دانشمندان ایرانی احتمالاً یک وسیله «انفجار درونی دومرحله‌ای» را آزمایش کرده‌اند که می‌تواند راه را برای تولید کلاهک هسته‌ای کوچک‌تر و ساده‌تر هموار کند.

فرانک بارنبی، دانشمند فیزیک هسته‌ای و کارشناس امور عدم گسترش سلاح‌های هسته‌ای، در گفت‌وگو با رادیو فردا در مورد مقاله گاردین نخست به این پرسش پاسخ می‌دهد که آیا ممکن است آزمایش ایران «آزمایش یک کلاهک هسته‌ای» باشد ؟



فرانک بارنبی: اين آزمايش به معنای آن نيست که ايران يک کلاهک هسته‌ای را آزمايش کرده است. سيستم انفجار درونی دو مرحله‌ای را می‌توان برای سيستم‌های غير هسته‌ای نيز با به کارگيری مواد منفجره قوی برای توليد امواج انفجاری هم اندازه و متقارن به کار برد.

برای انفجار درونی دو مرحله‌ای نيازی به ماده هسته‌ای نيست و اين کار را می‌توان با ماده منفجره غير هسته‌ای انجام داد.

  • به گزارش روزنامه گاردين، اطلاعات مربوط به آزمايش ايران از مدارک منتشر نشده آژانس بين‌المللی انرژی اتمی‌ به دست آمده است. برخی از کارشناسان معتقد هستند که اين مدارک منتشر نشده گزارش‌ها و اطلاعاتی است که برخی از کشورها درباره فعاليت‌های هسته ای ايران به آژانس می‌دهند و بازرسان با مطالعه و تجزيه و تحليل آن، نتيجه برداشت خود را در گزارش‌های رسمی‌آژانس منظور می‌کنند. استنباط شما چيست؟


خيلی امکان دارد اين طور باشد، گو اين که آژانس در گزارش‌های خود آورده که نشانه‌هايی از فعاليت‌های هسته‌ای ايران در زمينه نظامی‌ وجود دارد، البته آژانس توضيح مشروحی دراين مورد نداده است.

نکته مهم اين است که اگر ايران بخواهد کلاهک هسته ای برای موشک‌های بالستيک خود بسازد (و ما نمی‌دانيم قصد اين کار را دارد يا نه) آن وقت بايد کلاهک‌هايی بسازد که هم کوچک باشند و هم سبک.

برای اين کار نياز است که ايران از سيستم انفجار درونی دو مرحله ای استفاده کند تا کلاهک‌های هسته‌ای بسازد و بتواند آن را به راحتی در نوک موشک‌ها نصب کند که ممکن است ايران به دنبال اين کار باشد.

در گذشته آژانس فقط به نشانه‌هايی از فعاليت هسته‌ای ايران در حيطه نظامی‌ اشاره کرده نه يک آزمايش هسته‌ای. اگر تا به حال ايران اين کار را انجام داده بود، ما از آن آگاهی داشتيم.

  • روزنامه گاردين از قول برخی کارشناسان می‌گويد که آزمايش انفجار درونی دو مرحله ای ايران نشانه دسترسی اين کشور به تکنولوژی پيشرفته است. ارزيابی شما چيست؟

خير، همواره اين طور نيست. سيستم انفجار درونی دو مرحله‌ای در حيطه غير نظامی‌هم کاربرد دارد، اما يک سيستم انفجار درونی بيضوی و نه کروی که می‌تواند در يک کلاهک کوچک هسته‌ای جاگذاری شود سيستمی‌ کاملاً پيشرفته است. البته آمريکايی‌ها در دهه ۱۹۵۰ از اين سيستم استفاده می‌کردند.

به هر حال می‌توان انتظار داشت ايران چه از نظر سياسی تصميم به ساختن سلاح هسته‌ای گرفته باشد و چه نگرفته باشد، از چند دانشمند هسته‌ای بخواهد درمورد طرح کلاهک هسته‌ای مطالعه کنند و با استفاده از اطلاعات قابل دسترس برای عموم يا اطلاعات به دست آمده از مأمورين و جاسوسان، حيطه دانش خود را گسترش دهد و در صورت لزوم کلاهک هسته‌ای بسازد. به نظر من اين کاری است که دانشمندان ايرانی به دنبال آن هستند.