«برای چینی‌ها، ایران مسئله‌ای کوچک در فرمولی بزرگ است»

  • علیرضا کرمانی

سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت در چین

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران می گوید: «جمهوری اسلامی برای مبادله اورانیوم سه و نیم درصد با اورانیوم ۲۰ درصد غنی شده و سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران آمادگی دارد ولی شرایط مورد نظر ما باید تأمین شود.

اواسط زمستان گذشته، ایران، در جریان کنفرانس وین، نخست پذیرفت که نزدیک به ۷۰ درصد اورانیوم کم غنی شده خود را برای تولید سوخت رآکنور تهران، به روسیه و فرانسه بفرستد؛ اما اندکی بعد، مقام های ایرانی، اعلام کردند که کشورهای غربی، می خواهند با کلاهبرداری سیاسی مواد غنی سازی شده را از ایران بگیرند.



در آغاز گفت و گویی با «مه ئیر جاودانفر»، تحلیل گر مسایل خاورمیانه در تل آویو، می پرسیم: اعلام آمادگی دبیر شورای عالی امنیت ایران، در سفر به چین و نیز گفته های سخنگوی وزارت امور خارجه، به چه معناست؟

مه ئیر جاودانفر: هدف اصلی پیشنهاد آقای جلیلی این است که تحریم هایی را که دولت آمریکا به همراه کشورهای غربی علیه ایران در نظر دارند، مهار کند. او امیدوار است با این پیشنهادها هم برای دولت آمریکا اجرای تحریم ها علیه ایران سخت تر شود و هم پشتیبانی از این تحریم ها کمتر شود چون دولت ایران می خواهد بگوید حاضر به مذاکره است و این آمریکایی ها هستند که نمی خواهند مذاکره کنند.

آقای جاودانفر! به نظر شما ایران آمادگی معاوضه سوخت اتمی را دارد؟

ایران آمادگی معاوضه سوخت بر اساس شرایطی که آقای اوباما پیشنهاد کرده را ندارد و این مسئله برای کشورهای غربی قابل قبول نیست.

آقای جاودانفر! برای کشورهای غربی قابل قبول نیست تنها به این دلیل که ایران بر سر میز مذاکره پیشنهاد غرب را پذیرفته ولی بعد به آن عمل نکرده است؟

کشورهای غربی تقاضا دارند ایران ۷۵ درصد اورانیوم غنی شده خود را تحویل دهد تا توانایی تبدیل آن به بمب را نداشته باشد و در عین حال یک فضای اعتمادسازی به وجود آید تا دولت آمریکا بتواند دراین فضا با دولت ایران مذاکره کند.

آقای جلیلی در سفر به چین آمادگی ایران را برای تبادل اورانیوم در چهارچوب پیشنهادهای ایران ارائه کرده است. به نظر شما این مسئله برای دور کردن چین از مواضع کشورهای غربی است و مواضع چین در نشست آتی شورای حکام سازمان ملل را چگونه ارزیابی می کنید؟

مسئله معاوضه اورانیوم برای چینی ها کلیدی نیست به رغم این که چین در این زمینه از دیدگاه آقای اوباما پشتیبانی می کند. برای دولت چین مسایل خودش از جمله مناقشه با آمریکا مهم است و مسئله ایران یک عنصر کوچک در فرمول بزرگی است که استراتژیست های چینی برای رسیدن به منافع ملی چین دارند.

اخیراً دفاع چین از ایران کم رنگ تر شده است به خاطر مسایل داخلی خودش از جمله مسایل اقتصادی و منطقه ای. چین به اندازه کافی با آمریکا مشکل دارد و نمی خواهد بر سر ایران وارد دعوای جدیدی با آمریکا شود.

به نظر من دولت ایران با عدم همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی باعث شده شک چین افزایش یابد و خیلی ها پیش بینی می کنند چین از ایران پشتیبانی نکند. اگر این اتفاق رخ دهد مقصر دولت ایران است، چون همکاری خود را با آژانس کم کرده و تردیدها را درباره برنامه اتمی ایران افزایش داده است.