بانک سوخت هسته‌ای در قزاقستان؛ حمایت «کلی» ایران از یک پیشنهاد

نور سلطان نظربايف، رئيس جمهوری قزاقستان و محمود احمدی نژاد، رئيس جمهوری اسلامی ايران

محمود احمدی نژاد، رئيس جمهوری اسلامی ايران، روز دوشنبه در قزاقستان اعلام کرد که از پيشنهاد رييس جمهور قزاقستان برای تاسيس بانک سوخت هسته‌ای در قزاقستان حمايت می‌کند.

نور سلطان نظربايف، رئيس جمهوری قزاقستان، گفت کشورش به عنوان يکی از امضاءکنندگان معاهده منع گسترش سلاح‌های کشتار جمعی، حاضر است اين بانک سوخت هسته‌ای را در قزاقستان تاسيس کند.

به گفته رضا تقی زاده، تحليلگر مسايل سياسی در گلاسکو، قزاقستان به دلايل تاريخی استعداد انجام غنی سازی اورانيوم را دارد.

وی در اين باره به راديو فردا می‌گويد: « قزاقستان اگر چه فاقد زيرساخت‌های صنعتی است، اما به دليل اين که در دوران اتحاد جماهير شوروی -به عنوان يکی از ۱۵ جمهوری اتحاديه محل ذخيره سلاح‌های اتمی و مرکز پرتاب موشک‌های کشور منحل شده شوروی بوده، دارای يک مجموعه بسيار وسيع و نسبتا پيشرفته غنی سازی اورانيوم است. به علاوه ذخاير غنی اورانيوم نيز در اين کشور وجود دارد.»

ايران در گذشته اعلام کرده بود که در صورت تضمين دريافت سوخت هسته‌ای از خارج، موضوع متوقف کردن فعاليت‌های اتمی خود را بررسی می‌کند. با اين حال ايران با تغییراتی در بیان بارها تاکيد کرده است که توليد سوخت هسته‌ای و غنی سازی اورانيوم حق مسلم اين کشور است.

رضا تقی زاده هم موافقت ايران با پيشنهاد تاسيس بانک سوخت هسته‌ای را به معنای دست شستن ايران از غنی سازی اورانيوم نمی‌داند و در اين رابطه می‌افزايد:‌ « قبول پيشنهاد آقای نظربايف به هيچ وجه در گفته‌های آقای احمدی نژاد ديده نمی‌شود. آقای احمدی نژاد ضمن اين که از ايده ايجاد بانک حمايت می‌کند، نمی‌گويد که ما با پيوستن به اين بانک خودمان از غنی سازی اورانيوم دست بر می‌داريم. او اشاره می‌کند کشورهايی که دارای منابع اورانيوم و تکنولوژی غنی سازی آن هستند، می‌توانند در اين بانک شريک شوند.»

ايران و آمريکا از سال ۱۳۵۸ رابطه‌ای همواره متشنج داشته‌اند؛ رابطه‌ای که حضور باراک اوباما، رئيس جمهوری آمريکا، در صحنه سياسی آن کشور‌ممکن است در سردی فضای آن تاثیر بگذارد.

اما اين روزها، لحن اندکی ملايم‌تر مقام‌های تهران و واشینگتن و از سوی دیگر برنامه هسته‌ای ايران که آتش اختلافات را دامن می‌زند، روابط دو کشور را به چه سمت و سويی خواهد برد؟

رضا تقی زاده معتقد است: «‌ به نظر می‌رسد پذيرش ايران به عنوان دارنده تکنولوژی غنی سازی اورانيوم به صورت غير مستقيم امکان‌پذير باشد. حداقل انتظار آمريکا و شورای امنيت اين خواهد بود که ايران به پروتکل الحاقی بپيوندد و اين پروتکل در مجلس ايران به تصويب برسد و درنتيجه اجازه داده شود بازرسی‌های سرزده توسط بازرسان آژانس بين المللی انرژی اتمی، از تمام مراکز مشکوک صورت گيرد و ايران به هيچ وجه تبديل به يک قدرت نظامی اتمی نشود. »

باراک اوباما، رئيس جمهوری آمريکا، روز دوشنبه در پارلمان ترکيه با اشاره به اين که آينده از آن کسانی است که خلق می‌کنند نه ويران، خطاب به ايران گفت: « رهبران ايران بايد بين داشتن تسليحات هسته‌ای يا داشتن آينده‌ای بهتر برای مردم خود، يکی را انتخاب کنند.»

مقام‌های ایران بارها تاکید کرده‌اند، که برنامه اتمی ایران با اهداف صلح‌آمیز پیگیری می‌شود و هدف آن تولید سلاح هسته‌ای نیست، اما هنوز کشورهای غربی این اتهام را به ایران می‌زنند که در پی دستیابی به سلاح هسته‌ای است. در عین حال سه قطع‌نامه تحریمی نیز علیه تهران در شورای امنیت سازمان ملل متحد تصویب شده است، که در همه آن‌ها از ایران خواسته شده برای اعتمادسازی غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند.

مقام‌های رسمی ایران در پاسخ به قطع‌نامه‌ها و اتهام‌ها، همواره بر «حق» خود برای «غنی‌سازی اورانیوم» تاکید کرده‌اند.