چند ساعت پس از انتشار مصاحبه جو بایدن معاون رئیس جمهوری آمریکا با شبکه تلویزیونی ای بی سی که طی آن اعلام داشت «در صورت تصمیم اسراییل به حمله نظامی علیه ایران، آمریکا مانع از انجام آن نخواهد شد»، علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و روابط خارجی مجلس شورای اسلامی که در توکیو بهسر میبرد، تهدید کرد که حمله اسراییل با عکس العمل «واقعی و قاطع» ایران روبرو خواهد شد.
تاکنون مسئولان جمهوری اسلامی همواره امکان حمله نظامی اسرائیل علیه تاسیسات اتمی ایران را رد کرده و از آن بهعنوان یک حربه تبلیغاتی یاد میکردند و نه یک خطر جدی امنیتی. اما بهنظر میرسد اظهارات جدید بروجردی نشانه جدی تلقی کردن خطر حمله نظامی اسرائیل تلقی میشود.
اظهارات جو بایدن که از باتجربهترین مقامهای دولت آمریکا در روابط بین الملل و امور سیاست خارجی بهشمار میرود و همچنین زمان طرح مطالب یاد شده، به هیچ وجه نمیتواند تصادفی و بدون در نظر داشتن هدف خاص صورت گرفته باشد.
همزمان با بایدن، ژنرال مایک مولن، برجسته ترین فرمانده نظامی شاغل در ارتش آمریکا، نیز یاد آور شده است که حمله نظامی به ایران و همچنین دست یافتن ایران به سلاح هسته ای دارای عواقب غیر قابل پیشبینی در منطقه خواهد بود و نتیجه گرفته است : «از وقوع هر دو رویداد باید پیشگیری بهعمل آورد».
نظریات معاون رئیس جمهوری آمریکا و همچنین رئیس ستاد نیروهای مسلح آن کشور در زمانی مطرح شد، که قرار بود اوباما مذاکرات سیاسی خود را با سران کرملین در مسکو پیرامون مسئله ایران آغاز کند.
در نگاه آمریکا، کلید پیشگیری از حمله نظامی به تاسیسات اتمی ایران و تا حدود زیادی، باز داشتن ایران از دست یافتن به سلاح اتمی، در گروی همکاری روسیه است. جلب همکاری روسیه در مورد ایران هدفی است که اوباما با استفاده از تمامی تمهیدات دیپلماتیک در مسکو سعی در تامین آن خواهد کرد.
روسیه، بنا بر اظهارات اخیر مدودیف رئیس جمهور آن کشور، مدعی است که با بازگشت دوران جنگ سرد در روابط مسکو و واشینگتن موافق نیست و از «آغازی تازه» در مناسبات دو قدرت بزرگ هسته ای استقبال میکند.
اوباما ضمن حمایت از این نقطه نظر، قصد دارد طی مذاکرات جاری، از میزان تعهد روسیه به دوستی و هماهنگی با آمریکا مطلع شود.
برخلاف توافقهای اتمی که راه دست یافت به آن قبلا پیموده شده و اینک هموار تر از گذشته بهنظر میرسد، رسیدن به توافق کامل مابین واشنگتن در مورد ایران دارای دشواریهای متعددی است؛ عمق این دشواریها و حساسیت آن برای دو طرف در حدی است که علی رغم نقطه نظرهای اعلام شده کاخ سفید و کرملین برای دست یافتن به شروعی تازه در روابط دو کشور و پرهیز از تکرار دوران جنگ سرد، عدم دست یابی به توافقی بزرگ در مورد ایران، میتواند روابط روسیه با غرب را بهشدت تحت تاثیر قرار دهد.
انتظارات اوباما از رهبران کرملین را میتوان در سه بخش دسته بندی کرد:
تاخیر نامحدود در تکمیل راکتور اتمی بوشهر
هماهنگی بیشتر در شورای امنیت با غرب
متوقف ساختن تحویل سلاحهای دفاع موشکی پیشرفته
این در حالی است که روسیه، بهعنوان یک صادر کننده اسلحه و سازنده تاسیسات اتمی، نه تنها علاقمند به حفظ بازارهای بسیار سود آور خود در ایران است، که دولت کنونی ایران را مانعی در راه افزایش گسترش نفوذ آمریکا در منطقه تلقی میکند. به این دلیل قطع کامل حمایت از تهران و پیوستن به غرب علیه جمهوری اسلامی انتظاری نیست که تامین آن به ارزانی و یا سرعت و سهولت میسر شود.
برای روسیه، همکاری بیشتر در شورای امنیت و پیوستن به قطعنامههای تنبیهی گسترده تر علیه ایران، علیرغم مخالفتهای تبلیغاتی مقامهای روسی، ساده ترین راه همکاری با غرب است.
در مورد تاخیر در تحویل سلاحهای پیشرفته موشکی به ایران، مسکو به شرط دریافت امتیاز متقابل از آمریکا، منجمله اعلام تاخیر و یا عدم تعطیل طرح ایجاد شبکه دفاع موشکی در جمهوریهای چک و لهستان، آماده همکاری خواهد شد.
ادامه تاخیر در تکمیل و راه اندازی راکتور بوشهر، سخت ترین بخشی است که برای آماده سازی مسکو به همکاری، اوباما نیازمند اعمال فشار فوق العاده بیشتری است.
اینجا است که تمامی توان سیاسی و تبلیغاتی آمریکا برای قانع کردن روسیه به کار گرفته میشود و پیش از اوباما، معاون او اعلام میکند که کشورش قادر به باز داشتن اسرائیل از حمله نظامی به ایران نخواهد بود و متعاقبا رئیس ستاد ارتش آن کشور یاد آور میشود که باید از حمله نظامی به ایران و همچنین دست یافتن ایران به سلاح اتمی پیشگیری کرد.
در صورت وقوع حمله نظامی علیه ایران، راکتور بوشهر یکی از هدفهای اصلی خواهد بود. در سایت یاد شده هم اکنون بیش از هزار تن از کارکنان فنی و اتباع روسی مشغول به کاراند که بی تردید در صورت حمله مورد اصابت قرار خواهند گرفت. تلفات احتمالی صدها تن از اتباع روسی شاغل در بوشهر میتواند به سرعت شرایط جنگ سرد را در بدترین وضعیت ممکن، تجدید کند.
متقابلا دولت اسرائیل هم به شرایط خطرناکی استناد خواهد کرد که در صورت دست یافتن ایران به سلاح اتمی ممکن است دچارش شود. هدفی که اوباما در ارتباط با ایران، در مسکو تعقیب میکند، دقیقا در خط اظهارات مایکل مولن در مورد پرهیز از جنگ علیه ایران و پیشگیری از دست یافتن ایران به سلاح اتمی است.
احتمالا اوباما خطاب به پوتین و مدودیف یاد آور خواهد شد، که اسرائیل گزینه جنگ را به تجهیز اتمی ایران ترجیح میدهد و واشینگتن آنگونه که جو بایدن روز گذشته گفت، قادر به ممانعت از حمله نظامی نخواهد بود.
در حقیقت مسکو در صورت عدم همکاری با غرب شرایط تجدید جنگ سرد را غیر قابل اجتناب خواهد دید -هزینه ای که بعید است مسکو تحمل پرداخت آن را در توان خود ببیند.
تاکنون مسئولان جمهوری اسلامی همواره امکان حمله نظامی اسرائیل علیه تاسیسات اتمی ایران را رد کرده و از آن بهعنوان یک حربه تبلیغاتی یاد میکردند و نه یک خطر جدی امنیتی. اما بهنظر میرسد اظهارات جدید بروجردی نشانه جدی تلقی کردن خطر حمله نظامی اسرائیل تلقی میشود.
اظهارات جو بایدن که از باتجربهترین مقامهای دولت آمریکا در روابط بین الملل و امور سیاست خارجی بهشمار میرود و همچنین زمان طرح مطالب یاد شده، به هیچ وجه نمیتواند تصادفی و بدون در نظر داشتن هدف خاص صورت گرفته باشد.
همزمان با بایدن، ژنرال مایک مولن، برجسته ترین فرمانده نظامی شاغل در ارتش آمریکا، نیز یاد آور شده است که حمله نظامی به ایران و همچنین دست یافتن ایران به سلاح هسته ای دارای عواقب غیر قابل پیشبینی در منطقه خواهد بود و نتیجه گرفته است : «از وقوع هر دو رویداد باید پیشگیری بهعمل آورد».
نظریات معاون رئیس جمهوری آمریکا و همچنین رئیس ستاد نیروهای مسلح آن کشور در زمانی مطرح شد، که قرار بود اوباما مذاکرات سیاسی خود را با سران کرملین در مسکو پیرامون مسئله ایران آغاز کند.
در نگاه آمریکا، کلید پیشگیری از حمله نظامی به تاسیسات اتمی ایران و تا حدود زیادی، باز داشتن ایران از دست یافتن به سلاح اتمی، در گروی همکاری روسیه است. جلب همکاری روسیه در مورد ایران هدفی است که اوباما با استفاده از تمامی تمهیدات دیپلماتیک در مسکو سعی در تامین آن خواهد کرد.
روسیه، بنا بر اظهارات اخیر مدودیف رئیس جمهور آن کشور، مدعی است که با بازگشت دوران جنگ سرد در روابط مسکو و واشینگتن موافق نیست و از «آغازی تازه» در مناسبات دو قدرت بزرگ هسته ای استقبال میکند.
اوباما ضمن حمایت از این نقطه نظر، قصد دارد طی مذاکرات جاری، از میزان تعهد روسیه به دوستی و هماهنگی با آمریکا مطلع شود.
برخلاف توافقهای اتمی که راه دست یافت به آن قبلا پیموده شده و اینک هموار تر از گذشته بهنظر میرسد، رسیدن به توافق کامل مابین واشنگتن در مورد ایران دارای دشواریهای متعددی است؛ عمق این دشواریها و حساسیت آن برای دو طرف در حدی است که علی رغم نقطه نظرهای اعلام شده کاخ سفید و کرملین برای دست یافتن به شروعی تازه در روابط دو کشور و پرهیز از تکرار دوران جنگ سرد، عدم دست یابی به توافقی بزرگ در مورد ایران، میتواند روابط روسیه با غرب را بهشدت تحت تاثیر قرار دهد.
انتظارات اوباما از رهبران کرملین را میتوان در سه بخش دسته بندی کرد:
تاخیر نامحدود در تکمیل راکتور اتمی بوشهر
هماهنگی بیشتر در شورای امنیت با غرب
متوقف ساختن تحویل سلاحهای دفاع موشکی پیشرفته
این در حالی است که روسیه، بهعنوان یک صادر کننده اسلحه و سازنده تاسیسات اتمی، نه تنها علاقمند به حفظ بازارهای بسیار سود آور خود در ایران است، که دولت کنونی ایران را مانعی در راه افزایش گسترش نفوذ آمریکا در منطقه تلقی میکند. به این دلیل قطع کامل حمایت از تهران و پیوستن به غرب علیه جمهوری اسلامی انتظاری نیست که تامین آن به ارزانی و یا سرعت و سهولت میسر شود.
برای روسیه، همکاری بیشتر در شورای امنیت و پیوستن به قطعنامههای تنبیهی گسترده تر علیه ایران، علیرغم مخالفتهای تبلیغاتی مقامهای روسی، ساده ترین راه همکاری با غرب است.
در مورد تاخیر در تحویل سلاحهای پیشرفته موشکی به ایران، مسکو به شرط دریافت امتیاز متقابل از آمریکا، منجمله اعلام تاخیر و یا عدم تعطیل طرح ایجاد شبکه دفاع موشکی در جمهوریهای چک و لهستان، آماده همکاری خواهد شد.
ادامه تاخیر در تکمیل و راه اندازی راکتور بوشهر، سخت ترین بخشی است که برای آماده سازی مسکو به همکاری، اوباما نیازمند اعمال فشار فوق العاده بیشتری است.
اینجا است که تمامی توان سیاسی و تبلیغاتی آمریکا برای قانع کردن روسیه به کار گرفته میشود و پیش از اوباما، معاون او اعلام میکند که کشورش قادر به باز داشتن اسرائیل از حمله نظامی به ایران نخواهد بود و متعاقبا رئیس ستاد ارتش آن کشور یاد آور میشود که باید از حمله نظامی به ایران و همچنین دست یافتن ایران به سلاح اتمی پیشگیری کرد.
در صورت وقوع حمله نظامی علیه ایران، راکتور بوشهر یکی از هدفهای اصلی خواهد بود. در سایت یاد شده هم اکنون بیش از هزار تن از کارکنان فنی و اتباع روسی مشغول به کاراند که بی تردید در صورت حمله مورد اصابت قرار خواهند گرفت. تلفات احتمالی صدها تن از اتباع روسی شاغل در بوشهر میتواند به سرعت شرایط جنگ سرد را در بدترین وضعیت ممکن، تجدید کند.
متقابلا دولت اسرائیل هم به شرایط خطرناکی استناد خواهد کرد که در صورت دست یافتن ایران به سلاح اتمی ممکن است دچارش شود. هدفی که اوباما در ارتباط با ایران، در مسکو تعقیب میکند، دقیقا در خط اظهارات مایکل مولن در مورد پرهیز از جنگ علیه ایران و پیشگیری از دست یافتن ایران به سلاح اتمی است.
احتمالا اوباما خطاب به پوتین و مدودیف یاد آور خواهد شد، که اسرائیل گزینه جنگ را به تجهیز اتمی ایران ترجیح میدهد و واشینگتن آنگونه که جو بایدن روز گذشته گفت، قادر به ممانعت از حمله نظامی نخواهد بود.
در حقیقت مسکو در صورت عدم همکاری با غرب شرایط تجدید جنگ سرد را غیر قابل اجتناب خواهد دید -هزینه ای که بعید است مسکو تحمل پرداخت آن را در توان خود ببیند.