جهان واکنش نشان می‌دهد؛ «هیچ دولتی مالک سرنوشت مردمش نیست»

  • نادر صدیقی

روز عاشورا در تهران

اتحاديه اروپا و بريتانيا روز دوشنبه با انتشار اطلاعيه‌های جداگانه‌ای سرکوب تظاهرات معترضان در ايران و استفاده گسترده از خشونت را محکوم و خواستار احترام به حقوق آنها شدند و روسيه نيز خواستار خويشتنداری و اجتناب از تشديد درگيری‌ها در ايران شد.

یک روز پیش از آن نیز ايالات متحده، خشونت‌های جاری عليه معترضان در ايران را به شدت محکوم کرد و بار ديگر پشتيبانی خود را از مدافعان حقوق بشر اعلام کرد.

سازمان عفو بين الملل نیز روز دوشنبه با انتشار بيانيه ای کشته شدن هشت تا ۱۵ نفر در جريان رخدادهای روز عاشورا را محکوم کرد.

حتی برای نخستین بار روسیه نیز به رخدادهای خونین ایران واکنش نشان داده است؛ دولت روسيه روز دوشنبه در بیانیه‌ای ضمن ابراز نگرانی از روند ناآرامی‌ها در ايران خواستار خويشتنداری و مصالحه طرفين شد.

رخدادها و سرکوبی‌های خونین عاشورا که به کشته شدن دست کم هشت تن انجامیده است و در آن برای اولین بار از له کردن معترضان با خودروهای نیمه سنگین پلیس نیز استفاده شده است، در رسانه‌های جهانی به صورت گسترده بازتاب پیدا کرده و با واکنش‌های انقتادی مختلفی روبه‌رو شده است.

فیلم کوتاهی که حمله دو خودردوی پلیس به معترضان را نشان می دهد. دو نفر در پی این حمله کشته شدند.


اعتراض‌ها به خشونت علیه شهروندان ایرانی با واکنش تند و تهدیدآمیز مقام‌های ایران روبه‌رو شده است. وزیر خارجه ایران حتی بریتانیا را تهدید کرد که «اگر انگلیس دست از یاوه‌گویی‌های خود برندارد تودهنی خواهد خورد».

عباس میلانی، ایران‌شناس، مورخ و استاد دانشگاه ساکن آمریکا در باره واکنش‌های کشورهای غربی به رادیو فردا می‌گوید:
گمان می‌کنم اولین واکنش همین قدمی است که کشورهای غربی، انگلستان، اتحادیه اروپا، آمریکا، شخص آقای اوباما برداشته‌اند: اخطار به رژیم جمهوری اسلامی دایر بر این که دنیا بی‌طرف نیست، دنیا صرفا ناظر نخواهد بود، دنیا رژیم را در قبال مردم ایران مسئول می‌شناسد. می‌دانم که رژیم ادعا خواهد کرد که این‌ها دخالت در امور داخلی ایران است.

این موضوع با واکنش آقای متکی و سخنگوی وزارت امور خارجه ایران و دیگر مقام‌های جمهوری اسلامی روبه‌رو شد که دولت‌های غربی به ویژه بریتانیا و ایالات متحده را متهم به دخالت در امور داخلی خودشان کردند.

«ما در قرن بیست و یکم زندگی می‌کنیم. یعنی در قرنی که همه شهروند یک دنیا هستیم. هیچ دولتی در هیچ جای دنیا مالک مطلق سرنوشت مردمش نیست. همین رژيمی که الان به آمریکا می‌گوید که چرا ابراز نگرانی از وضعیت حقوق بشر در ایران می‌کنید، وقتی که مسلمان‌ها را در اروپای شرقی می‌کشتند، آمریکا را به عدم دخالت متهم می‌کرد.»
می‌دانید! همین رژیم سی سال پیش وقتی می‌خواست سر کار بیاید، خیلی از همین افرادی که الان این صحبت‌ها را می‌کنند، می‌دانند که حمایت آمریکا و انگلیس و فرانسه نقش اساسی داشتند در پیروزی این انقلاب. اگر فرانسه به شخص آقای خمینی پناهندگی نمی‌داد، اگر به او اجازه ورود به فرانسه را نمی‌داد، اگر کشورهای دیگر از آمریکا تا انگلستان اجازه به فعالیت طرفداران ایشان نمی‌دادند، چه بسا که اوضاع از لون دیگر می‌شد. اینها را اسناد الان کاملا روشن می‌کند. اگر آمریکا و انگلیس در سال ۱۹۷۸ به شاه بارها و بارها تذکر نمی‌دادند که استفاده از ارتش، خونریزی قابل قبول نیست و کشورهای غربی به ویژه آمریکا و انگلیس یک حکومت نظامی را نمی‌توانند بپذیرند... حرف‌ها تاثیر اساسی در تحولات ایران داشت.

برآمدن قدرت این آقایان تا حد زیادی در گرو همان سیاست‌ها بود. حالا که سی سال بعد سر قدرت نشسته اند و دارند به مراتب از خشونت بیشتری در زمان شاه با مردم برخورد می‌کنند، یک باره کشورهای دنیا، حق نظارت، حق خبرگزاری در مورد ایران ندارند، واضح است که کسی این را نمی‌پذیرد.

به گمان من حرفهای آقای متکی اعتراض‌های غیرقابل قبول کسانی است که دستشان به خون آلوده است و انتظار دارند دنیا چشمشان را ببندد و اجازه بدهد که هر رفتاری با مردم خودشان می‌خواهند، بکنند.

ما در قرن بیست و یکم زندگی می‌کنیم. یعنی در قرنی که همه شهروند یک دنیا هستیم. هیچ دولتی در هیچ جای دنیا مالک مطلق سرنوشت مردمش نیست. همین رژيمی که الان به آمریکا می‌گوید که چرا ابراز نگرانی از وضعیت حقوق بشر در ایران می‌کنید، وقتی که مسلمان‌ها را در اروپای شرقی می‌کشتند، آمریکا را به عدم دخالت متهم می‌کرد. از آمریکا انتظار داشت که در مورد بدرفتاری به مسلمین در بوسنی وارد عمل شود. و درست هم می‌گفت. شهروندان جهان هم حق دارند. ما در قرن بیست و یکم زندگی می‌کنیم.

آقای میلانی، اشاره کردید به این که تقیبح و محکومیت رفتار جمهوری اسلامی با مردم ایران گام اول بود. به نظر شما گام‌های بعدی چه باید باشد؟

من فکر می‌کنم که گام‌های بعدی ایجاد ممنوعیت برای سفر سران رژیم به دنیا است. به گمان من بلوکه کردن حساب‌های سران سرکوب و سران این فتنه است که میلیاردها دلار باید گفت پول را دزدیده‌اند و در بانک‌های خارجی گذاشته‌اند. بلوکه کردن آن حساب‌ها به گمان من گام بعدی است. اگر این رژیم در همین مسیر ادامه پیدا کند، به نظر من جهان باید، همانطور که به آفریقای جنوبی گفت، که حق ندارید سیاهان آفریقای جنوبی را به عنوان شهروند درجه دوم تلقی کنید، جهانیان به این رژیم هم خواهند گفت که حق نداری با مردم ایران این چنین رفتاری بکنی. مگر جهان صدام حسین را آزاد گذاشت که هر غلطی دلش می‌خواست با مردم خودش بکند؟ اتفاقا اگر دخالت نکند، اگر اظهار نگرانی نکند، اگر اقدام‌های جدی در جهت محدود کردن این خشونت برندارد، به نظر من از مسئولیت خودش کوتاهی کرده است. جهان قرن بیست و یکم جهان به هم پیوسته‌ای است. همانطور که مشترکا تصمیم می‌گیریم که جهان را بایستی از آلودگی نجات دهیم، جهان را باید از آلودگی استبداد هم نجات داد. مردم ایران شهروندان قرن بیست و یکم هستند و به اندازه هر شهروندی در هر جای دیگر حق دارند، ازجمله حق اعتراض.