مرتضی ممیز؛ از سبک و سیاق لهستانی تا گرافیک ایرانی

اول آذر ماه همزمان است با چهارمین سال روز درگذشت مرتضی ممیز، که از او با عنوان پدر گرفیک ایران یاد می‌شود. در همین زمان نمایشگاهی از مجموعه کارهای او با عنوان چاقو در آب نیز در خانه هنرمندان ایران بر پا شده است.

مرتضی ممیز متولد سال ۱۳۱۵ اولین کتاب‌های آموزشی هنر گرافیک را در ایران نوشت و شاگردان بسیاری تربیت کرد.

او همچنين از بنيانگذاران انجمن صنفی طراحان گرافيک ايران بود.

مرتضی ممیز در طول پنج دهه فعالیت مستمر خود توانست جوایز بین‌المللی معتبری کسب کند، که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به جایزه طراح شاعر در سال ۱۹۷۵ از فسیتوال کن اشاره کرد.

پدر گرافیک مدرن ایران پنجم آذر ماه سال ۱۳۸۴ بر اثر بیماری سرطان در تهران درگذشت.

در چهارمین سالمرگ مرتضی ممیز گفت‌وگویی کرده‌ایم با قباد شیوا، یکی از سرشناس‌ترین گرافیست‌های ایران و از او درباره جایگاه مرتضی ممیز پرسیده‌ایم

جايگاه ايشان مشخص است و جايگاه شخصيتی دارند. از نقطه نظر کاری، مرحوم مميز از همان دوران جوانی يک سليقه خاصی را که ناشی از سليقه گرافيک آن زمان غرب بود به ايران وارد کرد.

اين کار از طريق تصويرگری‌های بسيار زيبا که در حقيقت ناشی از دفرماسيون تصويری در غرب بود، برای کتاب هفته به سردبيری مرحوم شاملو انجام می شد. مردم به تصوير سازی زيبايی که آقای مميز برای قصه‌ها و مطالب آن کتاب انجام می‌داد عادت کرده بودند.

از آن پس مرحوم مميز به عنوان يک شخصيت خاص گرافيکی در ايران مشهور شد و از نقطه نظر شخصيتی زندگی خود را فدای هنر گرافيک کرد.

لوگوی استودیو ممیز
در سال ۱۳۴۷ رشته گرافيک در دانشکده هنرهای زيبا پايه‌ريزی شد و آقای مميز در اين دانشکده مشغول به تدريس شد و نگاه لهستانی خود را در گرافيک ايران از طريق تدريس وارد کرد. البته اين اواخر چرخشی داشت به طرف به وجود آوردن گرافيک ايرانی.

  • آقای شيوا در تهران نمايشگاهی برپا می شود با عنوان «چاقو در آب» که در واقع يک سری از مجموعه آثار آقای مميز به نمايش گذاشته می‌شود. اگر اين مجموعه را ديده‌ايد، لطفاً به ويژگی‌ها و مفاهيم موجود در آن بپردازيد.
اولين بار که با چاقو آثار هنری درست کردند، مربوط به سال‌های دهه ۶۰ بود و اين کار به وسيله اندی وارهول، يکی از طراحان و گرافيست‌های پيشرو پاپ آرت در آمريکا و در دنيا، انجام شد.

در همان سال ها آقای مميز آثاری را با چاقو به صورت سه بعدی خلق کرد و در نمايشگاهی در انجمن سابق ايران-آمريکا به نام «گنج گستره» به نمايش گذاشت. او چاقوها را در گلدان کاشته و يا در هوا آويزان کرده بود. اما مجموعه «چاقو در آب» ايشان را تا کنون نديده‌ام و منتظرم تا اين مجموعه را ببينم.