همایش شاهنامه در آمریکا؛ «نسخه جدیدی در بیروت پیدا شده»

  • امير مصدق کاتوزيان

حکیم فردوسی

در روزهای چهارم و پنجم خرداد در کنار دو سالانه ایران‌شناسی در آمریکا، که میزبان ایران‌شناسانی از سراسر جهان بود، همایشی نیز برای شاهنامه فردوسی برگزار شد.

این همایش با همکاری دانشگاه های کالیفرنیا در لس آنجلس و ایرواین در پردیس UCLA (دانشگاه کالیفرنیا) با شرکت شاهنامه شناسان، استادان و ایران‌شناسان، حسین ضیایی، جلال خالقی مطلق، محمود امیدسالار، ایرج افشار، نادر مطلبی کاشانی، امین بنانی، حمید دباشی، الگا دیویدسون، نسرین رحیمیه و احسان یارشاطر به علاوه تورج دریایی از جوانترین مورخان ایرانی و استاد تاریخ ایران باستان در دانشگاه ایرواین و صاحب کرسی باسکرویل در این دانشگاه برگزار شد.



آقای دریایی درباره این همایش می گوید: جمعیت خوب بود. کسانی که آمده بودند گوش کنند، در حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر می شدند که بستگی به روز سخنرانی و مطلب داشت. در حدود ۱۲ سخنران و گرداننده برنامه داشتیم.

  • چه مباحثی طرح شد؟

یک نسخه جدید شاهنامه در بیروت پیدا شده است به نام شاهنامه سن ژوزف. از لحاظ نوشتاری و حتی قدمت بسیار جالب است. می تواند به شاهنامه ای که دکتر خالقی مطلق تصحیح کرده، کمک کند. درباره این نسخه خطی صحبت شد. آقای دکتر یارشاطر درباره پیشگامانی که درباره شاهنامه تحقیق کردند، سخنرانی کردند. درباره همین نسخه سن ژوزف و نگاره ها و خطاطی آن سخنرانی شد. درباره شاهنامه شناسی در ایران و مخصوصا خراسان و دانشگاه مشهد یک سخنران از ایران (دکتر یاحقی) داشتیم.

آقای دریایی در پاسخ به این پرسش که حاصل همفکری شاهنامه شناسان از جهان چه بود، با اشاره به ضرورت گردآمدن پژوهشگران از همه جای جهان همکاری آنها را در این زمینه ارزشمند می داند.

  • نکاتی که دانشمندان احساس می کنند هنوز باید تحقیق شود و جوابی برای آن ندارند، کدام بودند؟

مهم‌ترین بحث درباره داشتن یک متن خوب از شاهنامه است. سعی می شود که یک متن آکادمیک و نزدیک ترین متن به زمان فردوسی پیدا کنیم.

آقای دریایی با اشاره به کوشش هایی که از دهه ۵۰ تاکنون در زمینه دستیابی به متن نزدیک به نوشته فردوسی شده از تلاش ها برای ترجمه این اثر به انگلیسی می گوید: «حالا می توانیم شروع کنیم به مطالعه درباره اسطوره، تاریخ و غیره که مثلا اگر در این داستان صحبت از گیو می شود، گیو چه پهلوانی است، کی آغاز می کند، چگونه ناپدید می شود؟ این مسائل هنوز یک مقداری مانده که باید درباره اش کار شود. شاید بیشتر مد نظر کسانی باشد که بخواهند درباره داستان های شاهنامه بیشتر بدانند.»-------