توپ و میدان؛ ورزش در وعده‌های انتخاباتی

هم‌زمانی فصل انتخابات ریاست جمهوری دوره دهم با بالا گرفتن تب فوتبال (به دلیل دیدارهای مقدماتی جام جهانی ۲٠١٠ آفریقای جنوبی) بیش از دوره‌های گذشته توجه برخی علاقمندان را به برنامه‌های نامزدها در زمینه ورزش جلب کرده است.

گروه زیادی از کارشناسان و صاحب نظران ورزشی از سیاست‌های اعمال شده در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد در زمینه ورزش انتقاد می‌کنند؛ کارشناسان نتایج بدست آمده توسط تیم‌های ایرانی در المپیک پکن را ضعیف‌ترین نتایج در تاریخ دوره‌های مختلف ارزیابی کرده و سیاست‌های محمد علی آبادی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان تربیت بدنی را عامل این ناکامی می‌دانند.

اما در سوی دیگر مسئولین کنونی ورزش معتقدند که دوران «بسیار موفقی» داشته‌اند و با ارائه آمارهای متفاوتی از موفقیت در برنامه‌های توسعه ورزش توسط دولت نهم سخن می‌رانند.

بارز ترین نکته‌ای که منتقدان دولت نهم در زمینه سیاست‌های ورزشی اعمال شده بر آن انگشت گذاشته‌اند تاثیرپذیری و دخالت‌های سیاسی در مدیریت‌های ورزشی است. اوج این مشکل در جام جهانی فوتبال در دوره گذشته روی داد که رئیس سازمان تربیت بدنی که مقامی دولتی و سیاسی محسوب می‌شود اقدام به برکناری رئیس وقت فدراسیون فوتبال – محمد دادگان- کرد. این اقدام درست در روزهای صورت گرفت که تیم ملی فوتبال ایران هنوز یک بازی دیگر از سوی مسابقات خود در جام جهانی را پیش رو داشت.

این برکناری که طبق قوانین بین المللی حاکم بر فوتبال «غیرقانونی» و دخالت صریح «دولت و سیاست» در ورزش بود باعث بحرانی برای این ورزش پر طرفدار در ایران شد که ماه‌ها باز‌های فوتبال ایران از سوی فیفا به حالت تعلیق در آمد.

این تنها مورد از تصمیم‌های «سیاسی» در دوران چهار ساله دولت نهم نبود.

پیش از اوج‌گیری رقابت‌های انتخاباتی گروهی از صاحب نظران و تحلیل‌گران مسایل سیاسی در ایران، عملکرد ورزشی دولت نهم را پاشنه آشیلی برای این روزها منتهی به انتخابات دوره دهم می‌دانستند.

شاید از همین رو است که اکثریت نامزدهای حاضر در عرصه رقابت برنامه های مفصلی در زمینه ورزش ارائه کرده‌اند که وجه مشترک شان «جدا کردن سیاست از ورزش» است.

کارشناسان نتایج بدست آمده توسط تیم‌های ایرانی در المپیک پکن را ضعیف‌ترین نتایج در تاریخ دوره‌های مختلف ارزیابی کرده و سیاست‌های محمد علی آبادی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان تربیت بدنی را عامل این ناکامی می‌دانند.
رضایی و وزارتخانه ورزش

در انتهای هفته گذشته محسن رضایی یکی از نامزدهای حاضر به تشریح برنامه های خود در این زمینه پرداخت.

رضایی در گفت‌وگو با «راديو ورزش» پیرامون ساماندهی ورزش در کشور گفت: «ما تلاش خواهيم کرد تا اخلاق، صداقت و پاکی را در ورزش با خروج مسائل سياسي و تبليغی نهادينه کنيم. در اين صورت فضا براي ايثار و فداکاري آماده مي‌شود. ما نمی‌توانيم از ورزش به عنوان يک ابزار سياسی استفاده کنيم و انتظار داشته باشيم تا الگوی موفقی پدید آيد.»

محسن رضایی، نامزد دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران، با اشاره به «سیاسی شدن ورزش» گفت: «ما نخست باید صحنه ورزش را از مسائل سیاسی و تبلیغی خارج کنیم و بعد به مسائل اخلاقی بپردازیم. »

آقای رضایی همچنین گفت: «در کشور ما ورزش در یک بلاتکلیفی است، زیرا پاسخگو نیست. ما با تشکیل «وزارت ورزش» تلاش خواهیم کرد به مجلس که نمایندگان مردم هستند، پاسخگو باشیم.این وزارتخانه مکلف خواهد شد ورزش کشور را هدایت کند. تلاش خواهیم کرد تا کلیه امور تصدی‌گری را به باشگاه‌ها واگذار کنیم و گروه‌هایی تشکیل خواهیم داد که ورزش حرفه‌ای را از بالا تا پايین و در تمام سطوح ساماندهی کنند که با این کار در واقع یک سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها انجام داده‌ایم.»

در همین زمینه آرش میراسماعیلی رئیس کمیته ورزش رضایی نیز در نشستی خبری در اواخر هفته گذشته گفت که در صورت انتخاب رضایی سیاست «حذف افراد سیاسی از ورزش و روی کار آمدن صاحبان اصلی ورزش» اعمال خواهد شد.

موسوی و شورای عالی ورزش


در سوی دیگر پیش از رضایی، میرحسین موسوی یکی از نامزدهای اصلاح طلب حاضر در رقابت‌های انتخاباتی برنامه و رویکردهای ورزشی خود در صورت پیروزی در انتخابات را اعلام کرده بود.

بهروز صحابه رئيس کميته ورزش ستاد مرکزی موسوی چندی پیش و در جمع خبرنگاران ضمن تشریح برنامه‌ها، وعده داد که موسوی «رئيس سازمان تربيت بدنی» را «از جنس ورزش» انتخاب خواهد کرد.

وی «تشکيل شورای عالی ورزش» را از اولويت‌های برنامه دانست و گفت: «در اين صورت مسائل ورزش را می توان در اين شورا هماهنگ کرد و در تقابل و توازن با يکديگر قرار داد. تنها با اين کار می‌توان زمينه پيشرفت بيشتر در عرصه بين‌الملل را فراهم کرد. همچنين سياست‌گذاری و برنامه‌های ورزشی در سطح کلان بايد در شورای عالی ورزش بررسی شود. اين شورا بهترين جايگاه برای هماهنگی در تمام زمينه های ورزشی است.»

رئيس کميته ورزش ستاد مرکزی انتخابات موسوی با اشاره به تدوين سند راهبردی ورزش در زمان رياست جمهوری سيد محمد خاتمی در شورای عالی ورزش و دولت خاطرنشان کرد: «اين سند را در قالب لايحه در مجلس شورای اسلامی تصويب می کنيم تا ورزش ايران صاحب قانون شود و قانونمندانه به فعاليت‌های خود ادامه دهد.»


کروبی و برنامه‌های ویژه


از سوی دیگر مهدی کروبي دیگر نامزد اصلاح طلب نیز اعلام کرد که «برنامه ويژه‌ای برای فوتبال ايران دارم».

کروبی در یکی از سخنرانی‌های انتخاباتی خود در شهرکرد، ورزش را «غرور ملی» دانست و گفت: «در صورت پيروزی در انتخابات برنامه وِيژه‌ای براي تقويت فوتبال ايران و ورزش کشور تدوين کرده‌ام.»

وي با بيان اين که در رابطه با ورزش برنامه‌های وسيع دارد و نيروهای متخصص و باسابقه ورزشي در اين زمينه را به همکاری دعوت کرده است ، يادآور شد: « ورود مسايل سياسی در فوتبال و ورزش موجب کم‌رنگ شدن تخصص در آنها شده است و بايد افرادی ورزيده و متخصص در امر فوتبال و ورزش ايران تصميم‌گيری کنند. کسي را نبايد به عنوان سياسی کار بر فوتبال و مجموعه ورزش که روند تخصصي دارد، تحميل کرد.»


احمدی نژاد و کارنامه‌ای پیش روی دیگران


با اینکه محمود احمدی نژاد دیگر نامزد حاضر در رقابت‌ها برنامه جدیدی در زمینه ورزش اعلام نکرده است، اما کارنامه چهار ساله دوران ریاست جمهوری او، برای منتقدان وی فرصتی فراهم آورده تا رویکردهای کنونی حاکم بر ورزش را به چالش بکشند.

در روزهای آینده و با نزدیک شدن به روز انتخابات و هم‌زمانی آن با برگزاری سه دیدار حساس تیم ملی فوتبال ایران در راه جام جهانی ۲٠١٠ آفریقای جنوبی، فوتبال و سیاست بیش از گذشته در هم تنیده خواهند شد.

سه دیدار باقی مانده تیم ملی فوتبال ایران در روزهای ١۶ و ۲٠ و ۲۷ خرداد به ترتیب در پیونگ یانگ، تهران و سئول برگزار خواهد شد و انتخابات ریاست جمهوری نیز در روز ۲۲ خرداد صورت می‌پذیرد. روزی که احتمالا مشخص می‌شود توپ در زمین کدام‌یک از این چهار نامزد می‌افتد.