در حالیکه نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا در تلاش هستند تا به عنوان نامزد نهایی حزبشان، رقابت نهایی را آغاز کنند، گردهمایی مهم‌ترین لابی هوادار اسرائیل در آمریکا برگزار شد.
گردهمایی آیپک، با حضور حدود ۱۵ هزار یهودی رای‌دهنده در واشینگتن برگزار شده و نامزدهای مطرح ریاست جمهوری از جمله دونالد ترامپ از حزب جمهوری خواه و هیلاری کلینتون از حزب دمکرات در آن سخنرانی کرده‌اند. آقای ترامپ در جریان این سخنرانی گفته است در صورت انتخاب شدن، «اولویت اصلی‌اش، برچیدن» توافق اتمی با ایران خواهد بود.
درباره این اظهارات رادیو فردا نظر اسکات لوکاس، استاد مطالعات آمریکا در دانشگاه بیرمنگام، را جویا شده و ابتدا پرسیده که به نظر او تاثیر سخنرانی در گردهمایی آیپک در روند انتخابات چه خواهد بود؟
برای تحلیل آنچه در گردهمایی آیپک در این روزها شنیدیم، باید نگاه کنیم که کدام نامزد انتخابات صحبت می‌کند. در مورد دونالد ترامپ به نظرم طعنه آمیز که در چنین نشستی مدعی شد که بیشتر از هرکس درباره توافق اتمی با ایران می‌داند. چرا که افراد حاضر احتمالا کسانی بودند که با موشکافی این توافق را بررسی و تجزیه کرده‌اند و او به نظر نمی آید اطلاع دقیقی از جزییات این توافق داشته باشد. ترامپ به نظرم بیشتر برای جلب توجه و خبرسازی صحبت می‌کند و فکر نمی کنم نظر دقیقی دراین‌باره و برنامه دقیقی در این زمینه برای وقتی که رییس جمهور شود داشته باشد.
اما هیلاری کلینتون چطور؟ او از توافق اتمی ایران دفاع کرده اما می‌گوید «تهران برای کوچک‌ترین نقض این توافق باید حساب پس دهد و اگر لازم باشد در این زمینه از زور استفاده خواهد کرد».
موضوع کلینتون فرق دارد. او وزیر خارجه آمریکا بوده و به خوبی از جزییات توافق با خبر است. او بخشی از این مذاکرات در مراحل اولیه آن بوده، و بعدتر هم در جریان امور بوده است. در نتیجه وقتی اظهارنظری می‌کند، دقیق می‌داند از چه صحبت می‌کند. من فکر می‌کنم که او می‌داند که هزینه دیپلماتیک بر هم زدن چنین توافقی چه خواهد بود. هزینه‌های منطقه‌ای در خاورمیانه برای آمریکا در صورت رد چنین توافقی زیاد خواهد بود.
خانم کلینتون از حمایت کاخ سفید دمکراتی برخوردار است که به این توافق دست یافته است اما عموما اظهاراتی که درباره توافق مطرح می‌کند، تندتر از مواضع دولت کنونی آمریکاست.
من نمی‌گویم که نباید حرف‌های امروز کلینتون را باور کرد، اما فکر می‌کنم که ما نمی دانیم در صورتیکه او رییس جمهور شود چه خواهد کرد و چیزهای زیادی می‌تواند تغییر کند. به نظرم او اول دولت تشکیل می‌دهد و با وزارت خارجه‌ای کار خواهد کرد که کاملا به این توافق متعهد است. او همچنین با متحدان آمریکا که همراه این توافق بودند، کار خواهد کرد. اما به نظر من نگرانی اصلی کلینتون درباره زمینه ایران موضوع توافق اتمی نیست، بلکه موضوع او سوریه است. او نه تنها در گفته‌هایش، بلکه در عمل هم در مقایسه با اوباما در زمینه سوریه آدم سرسخت‌تری است. او بیش از سه سال است که می‌گوید باید بر فراز سوریه منطقه پرواز ممنوع تشکیل شود. در نتیجه او اگر رییس جمهور شود موضع سخت‌تری در مقابل ایران و روسیه خواهد داشت. در نتیجه به نظرم موضوع توافق اتمی، بیشتر در این روزها، و ژست گرفتن در جریان کارزار انتخاباتی است.
آقای لوکاس، در میان نامزدهای انتخابات، دیگر نامزد دمکرات برنی سندرز هم صحبت‌هایی در این زمینه مطرح کرده است. او به گردهمایی ایپک نرفته اما در متن سخنرانی‌اش که برای این نشست تهیه شده بود اگرچه درباره نقش ایران در بی ثباتی در خاورمیانه صحبت کرده، اما رویکرد نرم‌تری در مواجهه با ایران نشان داده است. به نظرتان اینگونه صحبت‌ها به کمپین او کمک می‌کند؟
ببینید اینکه آیا در کوتاه مدت به کمپین او کمک خواهد کرد، من فکر نمی‌کنم. او به نظر نمی‌آید که دیگر بتواند نامزد نهایی دمکرات‌ها باشد. البته من از این موضوع خوشحال نیستم چون از برخی سیاست های پیشروانه او خوشم می‌آید. به نظرم سندرز یکی از صادق‌ترین سیاستمدارانی است که آمریکا در دهه‌های اخیر به خود دیده است. اما آنچه او در این سخنرانی گفته، و هر چه به کنگره دمکرات‌ها نزدیک می شویم و سیاست های این حزب برای ۴ سال آینده باید تعیین شود، سندرز می‌خواهد بخشی از این جریان باشد و هوادارانش بخشی از این روند باشند. به نظرم او در بخشی از سخنانش درست می‌گوید که ایران از دلایل بی ثباتی در خاورمیانه است، اما در عین حال می گوید عربستان سعودی و اسراییل هم در این زمینه نقش ایفا می‌کنند. و معتقد است که باید به همه جوانب این مسئله رسیدگی شود و فقط نباید با رویکرد مصنوعی ِ متحد سفت و سخت ما اسراییل در مقابل دشمن درجه یک ما ایران، با مسئله برخورد شود. اما اینکه سندرز تا چه حد می‌تواند با این رویکرد پیش رود زمان روشن می‌کند، اما مطمئنا رویکرد او آلترناتیوی برای موضع‌گیرهایی بود که از کلینتون و ترامپ شنیدیم.