برج دیده‌بانی نوعی بنای بلند است که در بیشتر موارد کاربرد نظامی دارد. هدف از بر پا ساختن آن ایجاد یک فضای کما بیش امن برای دیده‌بان است که از آنجا ناظر بر اطراف خود باشد وبا گزارش مشاهدات خود به حفاظت و صیانت محدوده مورد نظر کمک کند.
در «برج دیده‌بانی»، از این پس، مروری داریم بر گزیده‌هایی از اخبار و رویدادهای نظامی و امنیتی ایران و دیگر کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای از جمله طرح و اجرای رزمایش‌ها، اظهار نظر‌های مقام‌های نظامی، پیشرفت‌ها و نوآوری‌ها در زمینه تولید ساز و برگ نظامی، معاملات و تکنولوژی‌های تازه تسلیحاتی، و گسترش نیرو‌ها.
سرتیپ جزایری و مقابله قاطعانه با آمریکا
سرتیپ پاسدار مسعود جزایری، معاون ستاد کل نیروهای مسلح، در واکنش به سخنان اخیر هیلاری کلینتون، نامزد احتمالی حزب دمکرات در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، مبنی بر مطرح بودن و اعتبار گزینه نظامی علیه ایران، گفت «ملت و نیروهای مسلح جمهوری اسلامی آماده مقابله قاطعانه با آمریکا است تا در یک نبرد واقعی و مستقیم بشریت را از شّر سیاست‌های جنگ طلبانه و سلطه گرایانه این کشور نجات دهد.»
جزایری در ادامه با اشاره به بحران سوریه آمریکا را به پشتیبانی از «داعش و تروریست‌های تکفیری» متهم کرد و اظهار داشت: «ائتلاف آمریکایی به اصطلاح ضد داعش تاکنون جز ایجاد چتر حمایتی برای تراتزیت سلاح، مهمات و تروریست‌های مزدور و اجاره‌ای به منظور تداوم جنگ علیه ملت و دولت سوریه پیامدی نداشته است.»
این در حالی است که آمریکا با حمایت‌های هوایی، تسلیحاتی و مستشاری از «نیروهای دمکرایتک سوریه» در جبهه رقه، پایتخت بالفعل داعش، امیدواراست که این شهر آزاد شود و در جبهه فلوجه در عراق نیز با پشتیبانی هوایی‌اش از یکانهای نظامی و شبه نظامی (حشد شعبی) این کشور هدف مشابهی را دنبال می‌کند. شماری از گروه‌های حشد شعبی وابسته به جمهوری اسلامی‌اند و جدا از حضور پاسداران در جبهه فلوجه، برخی از افسران ارشد پاسدار نیز در مدیریت و رهبری عملیات تهاجمی علیه داعش شرکت دارند.
آمریکا و کشورهای ائتلاف تا به امروز (۱۷ خرداد) یعنی در ۶۶۹ روز گذشته ۱۲۸۰۲ بار مواضع داعش را بمباران کرده‌اند. از این بمباران‌ها ۸۷۱۸ حمله در عراق و ۴۰۸۴ حمله در سوریه صورت گرفته و و یکانهای هوایی آمریکا به ترتیب ۶۸ و ۹۱ در صد حملات را در عراق و سوریه انجام داده است.
سپاه و ادعای ممنوعیت عبور برای ناو‌های آمریکایی
دریادار پاسدار علی فدوی، فرمانده نیروی دریایی سپاه، به تازگی گفت سپاه تیپ‌های واکنش سریع تشکیل خواهد داد و یکی از آن‌ها «یکان ویژه نیروی دریایی سپاه» (یکان تکاوران نیروی دریایی سپاه) خواهد بود.
به گفته علی فدوی یکی از وظایف یکان ویژه نیروی دریایی آموزش نیروهای مختلف داخل و خارج از کشور است که اعضای «محور مقاومت» را نیز در برمی‌گیرد.
«محور مقاومت» به آن دسته از شیعیان عراق، افغانستان، پاکستان، لبنان، سوریه و ایران گفته می‌شود که در حال حاضر مشغول جنگ در سوریه و عراق‌اند.
او در ادامه با اشاره به کنترل تردد ناو‌های آمریکایی در خلیج فارس تصریح کرد: «ما سال‌هاست اجازه عبور شناورهای نظامی آمریکا و متحدانش از برخی آبراه‌ها را نمی‌دهیم.... سال‌های طولانی است که شناورهای نظامی آمریکا و متحدان آن‌ها نمی‌توانند از آبراههای مشخص‌شده‌ای که بر روی نقشه است، استفاده کنند.»
اجازه ندادن و ایجاد محدودیت برای ناو‌های آمریکایی و همپیمانان غربی‌اش، آنگونه که فدوی می‌گوید محلی از اعراب ندارد و خود بزرگنمایی صِرف است. ناو‌ها و کشتی‌هایی که درتنگه هرمز در آمد و شد هستند از مسیر‌های از پیش تعیین شده و ثابتِ ورودی و خروجی که روی نقشه دریایی به وضوح ترسیم شده استفاده می‌کنند. این مسیر‌ها که با هدف جداسازی ترافیک دریایی دراغلب آبراههای باریک تعیین می‌شود در راستای مقررات «سازمان بین المللی دریانوردی» است.
بعد از عبور از تنگه هرمز دو مسیر تعیین شده دیگر نیز در آبهای ایران وجود دارد. یکی مسیر ورودی به خلیج فارس که از شمال تنب و شمال جزیره فارور می‌گذرد و دیگری مسیر خروجی که از جنوب تنب و جنوب فارور عبور می‌کند. ناو‌ها و کشتی‌هایی که در حال تردد به بنادر ایران نباشند به ندرت از این مسیر‌ها استفاده می‌کنند. اما ناو‌های آمریکایی یا هم پیمانانش که مقصد آن‌ها پایگاه دریایی بحرین و یا دیگر بنادر کشورهای عربی است، متعاقب عبور از تنگه هرمز و ورود به خلیج فارس راه خود را به طرف جنوب غربی تغییر می‌دهند و با عبور از جنوب جزیره ابو موسی و جنوب جزیره سّری به طرف بندر مورد نظر حرکت می‌کنند. به عبارت دیگر، این ناو‌ها نه نیازی دارند که وارد آبهای ساحلی ایران شوند و نه مجبورند که از مسیر‌های یاد شده در آبهای ایران استفاده کنند.
بدیهی است که در چنین شرایطی ایجاد محدودیت و ندادن اجازه به ناو‌های آمریکایی و یا دیگر کشورهای غربی اصلاً مطرح نیست.
نفت‌کش‌های خارجی و ترابری نفت ایران
به گزارش خبر گزاری رویترز بیش از ۲۰ نفت کش غول پیکر (سوپرتانکر) اروپایی و آسیایی با حمل نفت ایران به این کشور اجازه می‌دهند تا سریع‌تر از آنچه تحلیلگران انتظار داشتند صادرات خود را افزایش دهد.
ایران تا ماه آوریل سال جاری برای یافتن شرکایی جهت حمل نفت خود با مشکل مواجه بود، اما امضای موافقتنامه‌های بیمه موقت موجب شده تا اکنون بیش از یک سوم نفت خام صادراتی خود را با نفت کش اجاره کنندگان کشتی ها‌های خارجی حمل کنند.
با این همه، برخی از کشتی داران بین المللی کماکان به دلیل برخی محدودیت‌های دولت آمریکا از حمل نفت ایران امتناع می‌کنند.
بر پایه آمارهای بارگیری بندری و آمارهای کشتیرانی، دستکم ۲۱ نفت کش خارجی با ظرفیت نزدیک به ۲۵ میلیون بشکه نفت در جریان دو هفته گذشته نفت خام یا نفت کوره ایران را بارگیری کرده‌اند یا در حال بارگیری در پایانه‌های جزیره خارگ و بندر ماهشهر‌اند.
رزمایش روسیه در دریای خزر
به گزارش رسانه «پورت نیوز» روسیه، این کشور رزمایش تازه‌ای را در شمال دریای خزر آغاز کرده است. در این رزمایش ناو گشتی یا کُروِت «ولگادونسک» و شماری دیگراز یکانهای شناور ناوگان روسیه در این دریا انواع تاکتیک‌های نظامی از جمله تیر اندازی به سوی هدف‌های زمینی، دریایی و هوایی را توام با عملیات تجسس و نجات و حفاظت از تاسیسات دریایی تمرین خواهند کرد.
روسیه که شمار یکانهای شناور آن در دریای خزر بیش از ۲۰۰ فروند است در اواسط اسفند ماه سال گذشته یک رزمایش بزرگ با شرکت بیش از ۵۰ فروند ناو و ناوچه برگزار کرد. همین کشور برای نخستین بار در ۱۵ مهر۱۳۹۴ از چهار ناو مستقر در دریای خزر ۲۶ موشک کروز در حمایت از ارتش سوریه شلیک کرد که از فراز خاک ایران عبور کردند.
رژیم حقوقی این دریا و مرز‌های آبی آن تاکنون مشخص نشده است و از این رو بهره برداری نظامی از این دریا، به رغم فضای مثبت حاکم بر آخرین اجلاس سران کشورهای حاشیه خزر در آستارا خان در مهر ماه ۱۳۹۳، می‌تواند مانعی برای تعیین رژیم حقوقی این دریا باشد.
عزیمت ناو هواپیمابر آیزنهاور به خلیج فارس
به گزارش وبگاه «نیوی تایمز» آمریکا، ناو هواپیمابر آیزنهاور و ناو گروه همراه آن روزاول ژوئن (۱۲ خرداد) برای یک ماموریت هفت ماهه به ناوگان پنجم آمریکا (شاخه دریایی فرماندهی مرکزی یا سنت کام) اعزام شدند. ماموریت اصلی ناو هواپیمابرآیزنهاور و یکانهای همراه آن کمک به عملیات‌های در حال اجرا علیه داعش خواهد بود.
ناو آیزنهاور جایگزین ناو هواپیما بر هَری ترومن خواهد شد که ماموریت هفت ماهه‌اش به سبب نیاز فزاینده به حمایت هوایی در چهار چوب «عملیات عزم ذاتی» به هشت ماه تغییر یافت. «عملیات عزم ذاتی» نام عملیاتی است که آمریکا در راستای ائتلاف ضد داعش انجام می‌دهد و در حال حاضر با توجه به عملیات آزاد سازی فلوجه در عراق و رقه در سوریه شدت یافته است.
الحاق ناو «میسترال» ساخت فرانسه به نیروی دریایی مصر
هفته پیش، ۱۳ خرداد، مصر اولین ناو تهاجمی آب‌خاکی یا ناو هلیکوپتر-بر نوع «میسترال» ساخت فرانسه را به نام جمال عبدالناصر تحویل گرفت و ناو بعدی از همین نوع قرار است سه ماه دیگر به نیروی دریایی مصر ملحق شود.
سال گذشته، فرانسه بعد از لغو قرارداد فروش این دو ناو به روسیه که به خاطر نقش روسیه در بحران اوکراین و انضمام شبه جزیره کریمه و همچنین فشار‌های ناشی از کشورهای عضو ناتو صورت گرفت، آن‌ها را به ارزش یک میلیارد دلار به مصر فروخت.
به گفته صدقی صبحی، وزیر دفاع مصر، ناو‌های مذکور «توان رزمی و کارآیی مصر را برای ماموریت‌های طولانی در دریا افزایش خواهد داد... و آن را به توان پیشرفته‌ای مجهز خواهد کرد تا با تروریسم در خشکی و دریا مبارزه کند.»
ناو نوع میسترال با وزن جابه جایی ۱۶۵۰۰ تن و طول ۱۹۹ متر و حداکثر سرعت ۱۸. ۸ گره (۳۳ کیلومتر) قابلیت حمل ۱۶ هلیکوپتر، ۷۰ تانک، ۴ قایق آب‌خاکی و دستکم ۴۵۰ تکاور را دارد و و مجهز به یک بیمارستان ۶۹ تخت خوابی است.
روبات مین روب و زیردریایی بدون سرنشین
شرکت «ساب» با همکاری «اداره حمایت فنی برای مبارزه با تروریسم» وابسته به وزارت دفاع آمریکا موفق شده است که یک روبات کنترل از راه دور برای مین روبی در دریا بسازد. این روبات که «زنبور دریا» نام گرفته است با ۹۰ کیلو وزن و ۱۷۰ سانتی متر طول دارای یک بازوی الکتریکی، سونار، رادار برای جمع آوری اطلاعات از محیط اطراف، دوربین‌های ویدیوئی و چراغ است. «زنبور دریا» می‌تواند تا عمق ۶۰ متری غوص کند و بوسیله یک شاخک فایبر آپتیک کنترل می‌کنند. «زنبور دریا» قابلیت آن را دارد که در شرایط دشوار مانند آبهای کم عمق یا گل آلود و یا در آب‌هایی با جریانهای قوی کشندی (جزر و مدی) عمل کند.
علاوه بر این، یک شرکت آمریکایی در سان دیه گو به نام «اوشن اِرُو» از ساخت یک زیر دریایی بدون سرنشین کوچک با نام «ساب ماران اس -۱۰» پرده برداری کرده است. این زیردریایی می‌تواند ۵۰ کیلو وزن حمل کند و تا عمق ۹ متری به زیر آب رود. این زیردریایی چند منظوره ودر عین حال ترکیبی است بدین معنی که می‌تواند روی آب حرکت کند و سپس با تا کردن بادبان و آماده سازی‌های دیگر، غوص کند. این زیر دریایی نیازی به کنترل دایمی و اپراتور ندارد و می‌تواند ماموریت خود را با توجه به برنامه و نرم افزار تعبیه شده در آن به طور خود کار انجام دهد.
از این زیر دریایی بدون سرنشین می‌توان برای مانیتور کردن اقیانوس، تعین محل تجمع ماهیان و کمک به صیادان، و اهداف نظامی بهره گرفت.