کارشناسان سازمان ملل و منابع غربی گفتهاند جمهوری چک جلوی انجام معاملهای برای ایران را، با هدف انتقال محمولهای بزرگ از فناوری حساس، که بالقوه میتواند در تاسیسات غنیسازی اورانیوم کاربرد داشته باشد، گرفته است.
خبرگزاری رویترز که این گزارش را ۲۳ اردیبهشت، منتشر کرده، میگوید این رخداد میتواند بازتاب نگرانیهای غرب در اعتماد به تهران پیرامون وفادار ماندن آن به یک توافق اتمی باشد.
توافقی که مقامهای ایرانی و شش کشور قدرتمند جهان در حال حاضر برای رسیدن به سندی نهایی برای آن، در حال مذاکره هستند و قرار است در نهایت راهی برای نظارت و توقف بخشی از برنامههای اتمی ایران در برابر برونرفت از تحریمها ارائه کند.
رویترز میگوید بخشی از مکتوبی را دیده است که در گزارش تازه مجمع کارشناسان کمیته تحریمهای ایران در شورای امنیت سازمان ملل مطرح شده است.
این مجمع میگوید ایران در ماه ژانویه تلاش کرده است کمپرسورهایی ساخت یک شرکت آمریکایی در جمهوری چک را بخرد که کاربردی دوگانه -هم در تجهیزات هستهای و هم غیرهستهای- دارند.
اولی هاینونن، سربازرس پیشین آژانس بینالمللی انرژی اتمی، گفته است این کمپرسورها، میتوانند به کار استخراج اورانیوم غنیشده از آبشارهای تاسیسات بیایند، و به ویژه در مورد غنیسازی بالا، مثلا غنیسازی ۲۰ درصدی، سودمند هستند.
ارزش این قرارداد ۶۱ میلیون دلار اعلام شده است.
ایران غنیسازی ۲۰ درصدی خود را بر پایه توافق ژنو، متوقف کرد.
یک مقام رسمی دولت جمهوری چک و یک دیپلمات غربی، که با جریان آشنا هستند، تائید کردهاند که ایران تلاش کرده است این محموله را بخرد و مقامهای چک جلوی آن را گرفتهاند.
مشخص نیست که آیا در جریان انجام این معامله نافرجام، واسطهای نیز نقش داشته است یا نه.
در عین حال اشارهای نشده است که این شرکت آمریکایی؛ «هاودن سیکیدی»، دست به انجام عمل اشتباهی در مورد انجام این معامله زده باشد.
مقامهای این شرکت در پراگ، پایتخت جمهوری چک، توضیحی در مورد این موضوع ندادهاند.
مجمع کارشناسان کمیته ویژه شورای امنیت در بخشی از گزارش خود گفته است «فراهمکننده و شرکت حملونقل در جریان این معامله، اسنادی غلط، برای پنهان کردن مبدا، مسیر و مقصد محموله، با هدف دور زدن کنترلهای صادراتی و تحریمی، ارائه کردهاند.»
توضیح بیشتری ارائه نشده است.
مقامهای ایرانی نیز هنوز واکنشی به گزارش منتشر شده نشان ندادهاند.