خبرگزاری رویترز روز چهارشنبه ۲۰ آبان در گزارشی گفته است که کمپانیهای بزرگ نفتی برای بازگشت به ایران پس از رفع تحریمها، خواهان بهای بهتر و شرایط مناسبتر در قراردادهای جدید هستند.
نشریه «فارن افرز» چاپ نیویورک هم در مقالهای میگوید پس از برچیده شدن تحریمها، احتمال بازگشت سریع شرکتهای بزرگ نفتی به ایران و احیای صنایع نفت و گاز و پتروشیمی در این کشور ضعیف است.
رویترز میگوید که کمپانیهای نفتی باتوجه به تداوم قیمتهای پایین نفت و گاز اکنون توجه خود را به سودآوری متمرکز کردهاند و جمهوری اسلامی برای جذب آنها پس از رفع تحریمها باید قراردادهای پرسود با شرایط مناسب ارائه کند.
دولت ایران در شهریور ماه گذشته اعلام کرد که پیشنویس قراردادهای بینالمللی نفت و گاز را با هدف جلب سرمایهگذاران خارجی و جذب خریداران نفت آماده کرده ولی جزییات آن را تاکنون فاش نساخته است. [بیشتر بخوانید]
به گزارش رویترز، مدیرعامل شرکت فرانسوی توتال در کنفرانسی در ابوظبی گفته است که مساله، موضوع منابع و فرصتها نیست بلکه موضوع سودآوری است.
مدیر عامل توتال همچنین با تاکید بر موقعیت این شرکت در شناخت فرصتها در عرصههای نفت، گاز، پتروشیمی و بازاریابی گفته است که تمامی این عرصهها تابع شرایط مناسب قراردادها هستند.
نشریه آمریکایی فارن افرز چاپ نیویورک هم در مقاله مشروحی به قلم منصور کشفی، استاد دانشگاه در ایالت تگزاس و کارشناس انرژی فسیلی، در مورد بازگشت سریع کمپانیهای نفتی و سرمایه گذاران خارجی به ایران پس از رفع تحریمها، ابراز تردید کرده است.
دولت جمهوری اسلامی (ایران) آن پرستیژ بینالمللی را ندارد که شرکتهای نفتی علاقمند باشند در کشوری که مسئولیت سرمایهگذاری را نمیپذیرد، سرمایهگذاری کنند.منصور کشفی در گفتوگو با رادیو فردا
آقای کشفی در مقاله خود در فارن افرزبه دلایل چندی در این زمینه اشاره کرده و در گفتوگو با رادیو فردا هم میگوید: «به طور کلی صنعت نفت ایران به مقدار زیادی سرمایه احتیاج دارد تا باردیگر این صنعت بتواند تولیدات بیشتری داشته باشد و منافعی داشته باشد برای شرکتهایی که سرمایهگذاری میکنند. شما اطلاع دارید که فعلا نفت فراوان در دنیا هست و شرکتهای نفتی هم مقدار زیادی از سرمایهگذاری خودشان را در کشورهای مختلف کم کردهاند و به گفته آژانس بینالمللی انرژی، بیش از ۲۲۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۵ [میلادی] از سرمایهگذاریهای شرکتهای بزرگ مانند بیپی [بریتیش پترولیوم] و [رویال داچ] شل و دیگران کاسته شده؛ بنابراین کمپانیها خیلی احتیاط میکنند که کجا سرمایهگذاری بکنند. هیچ علاقهای ندارند بروند در جایی میلیاردها دلار سرمایه گذاری بکنند که ممکن است مثلا پانزده سال دیگر برگشتی برایشان داشته باشد».
آقای کشفی با اشاره به اشتیاق تمامی کشورهای تولید کننده نفت برای جلب و جذب سرمایهگذاران خارجی میگوید: «در کلیه کشورهای تولیدکننده نفت، تقاضا برای سرمایهگذاری هست، از عراق گرفته تا ونزوئلا و مکزیک، همه تقاضای سرمایهگذاری میکنند و باید اضافه کنم که دولت جمهوری اسلامی هم آن پرستیژ بینالمللی را ندارد که شرکتهای نفتی علاقمند باشند در کشوری که مسئولیت سرمایهگذاری را نمیپذیرد سرمایهگذاری کنند».
خبرگزاری رویترز در گزارش روز چهارشنبه اضافه کرده که وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران گفته است قراردادهای جدید آن، نه تنها با شرایط بسیار بهتری نسبت به قراردادهای موسوم به «بیع متقابل» است، بلکه از قراردادهای عراق هم که در سالهای ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ میلادی (پنج، شش سال گذشته) با کمپانیهای اروپایی امضا شد، بهتر خواهد بود.
ولی مدیر بخش گاز شرکت هلندی-بریتانیایی رویال داچ شل به خبرگزاری رویترز گفته است که امروزه قراردادهای بیع متقابل برای هیچکس جذابیتی ندارند.
منصور کشفی کارشناس انرژی مقیم آمریکا در بدبینی نسبت به ورود سریع کمپانیهای بزرگ نفتی اروپایی به بازار ایران دلایل دیگری را هم عنوان میکند. او میگوید: «در داخل ایران هم مشکلاتی هست و گروههایی فکر میکنند که اگر شرکتهای نفتی وارد ایران بشوند، فرهنگ غربی دوباره وارد ایران میشود؛ البته کشاکشی هست بین دولت آقای [حسن] روحانی و سران [سپاه] پاسداران که در واقع همان پادگان خاتم الابنیاست. در این سه، چهار سال گذشته که شرکتهای نفتی به خاطر تحریمها از ایران خارج شدند، قراردادهایشان داده شد به پادگان خاتم الانبیا؛ آقای روحانی شاید خیلی مایل باشد که شرکتهای نفتی وارد [ایران] بشوند و درها به سوی غرب باز بشود ولی، [فرماندهان] پاسداران در حال حاضر با ورود شرکتهای نفتی به ایران مخالفت میکنند، مگر شرکتهای دست دوم، سوم آسیای شرقی و کشورهایی که زیاد هم در صنعت نفت تجربه ندارند».
خبرگزاری رویترز در پایان گزارش خود به میزان صادرات نفت ایران نیز اشاره کرده و از قول مقامهای وزارت نفت گفته است که با لغو تحریمها، آنها قادر خواهند بود بر میزان تولید و صادرات نفت که اکنون اندکی بیش از یک میلیون بشکه در روز است، روزانه ۵۰۰ هزار بشکه اضافه کنند. ولی آقای کشفی در مقاله خود در فارن افرز این میزان را «خوشبینانه» توصیف کرده و گفته است در بهترین شرایط، افزایش تولید و صادرات ایران میتواند «روزانه حداکثر ۳۰۰ هزار بشکه نفت خام» باشد که آن هم «در نیمه دوم سال آینده میلادی» ممکن خواهد شد.