مقام‌های ارشد امنیتی و اطلاعاتی ایالات متحده، از جمله رئیس سازمان اطلاعات دفاعی ایالات متحده، می‌گویند عراق و سوریه احتمالا طی سال‌های آینده، در پی درگیری‌های قومی و مذهبی، چندپاره خواهند شد و ممکن است خاورمیانه شکل تازه‌ای به خود بگیرد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس از قول ژنرال وینسنت استوارت، رئیس آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا، در یک نشست در روز ۱۹ شهریور ماه، نقل کرده است که عراق و سوریه در پی جنگ و تنش‌های قومی، ممکن است به مرز فروپاشی دائم برسند.
در هر دو کشور گروه موسوم به «حکومت اسلامی» بخش‌های زیادی را در کنترل خود گرفته است. در عین حال در سوریه کشور میان گروه‌های شورشی، افراطیون، کردها و دولت مرکزی تقسیم شده است. در عراق نیز دولت مرکزی کنترل همه بخش‌ها را در دست ندارد.
ژنرال استوارت می‌گوید دائما در این فکر است که آیا کردهای عراق به دولت مرکزی آن کشور باز می‌گردند.
در مورد سوریه نیز او می‌گوید «می‌توانم زمانی را در آینده ببینم که سوریه به دو یا سه بخش تقسیم شده است».
رئیس سازمان اطلاعات دفاعی آمریکا می‌گوید چنین چیزی هدف آمریکا نیست، اما احتمال رخ دادن آن رو به افزایش است.
جان برنان، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سی‌آی‌ای، از دیگر مقام‌های ارشد امنیتی‌ست که در همان نشست در مورد آینده خاورمیانه و احتمالات پیش‌روی آن سخن گفته است. به گفته او با وجود اینکه در هر دو کشور مرزهای پیشین سر جای خود قرار دارند، اما دولت‌های مرکزی کنترل کامل بر آنها ندارند و گروه موسوم به «حکومت اسلامی» در مرزهای هر دو کشور قرار گرفته است.
در عین حال به گفته آقای برنان، مردم در کشورهای عراق و سوریه دیگر بیشتر از هویت ملی خود، با هویت قومی و مذهبی، خودشان را شناسایی می‌کنند.
رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا می‌گوید «فکر می‌کنم خاورمیانه در آینده، طی یک دهه یا دو دهه پیش رو با تغییراتی روبه‌رو خواهد شد که شکل آن را بی‌شباهت به آنچه الان هست، تغییر می‌دهد».
در سوریه دولت مرکزی، به طور گسترده‌ای از علوی‌های نزدیک به خاندان اسد تشکیل شده است. جنگ داخلی آن کشور که با سرکوب اعتراضات عمدتا مسالمت‌آمیز به روش حکومت و دولت آن کشور آغاز شد، اکنون با بیش از ۲۵۰ هزار قربانی و میلیون‌ها آواره همچنان ادامه دارد.
در عراق نیز دولت مرکزی برای ماه‌ها با مشکلات ناشی از اعتراضات به سهیم نکردن گروه‌های غیر شیعه روبه‌رو بود که در نهایت به روی کار آمدن حیدر عبادی، نخست‌وزیر فعلی، با هدف سهیم کردن گروه‌های مختلف در هسته قدرت، انجامید.
مقام‌های ایران که از متحدان دولت‌های مرکزی در هر دو کشور عراق و سوریه به شمار می‌روند، بر لزوم حفظ یکپارچگی و تمامیت ارضی آنها تاکید کرده‌اند.
به گزارش آسوشیتدپرس سیاست رسمی دولت ایالات متحده نیز بر محور حفظ یکپارچگی عراق و سوریه متمرکز است. برای نمونه مقام‌های دولتی در برابر درخواست‌ها برای انتقال مستقیم تجهیزات به نیروهای کرد عراقی، مقاومت کرده‌اند و خواستار انتقال آن از طریق دولت مرکزی در بغداد هستند.
از سوی دیگر ائتلافی به رهبری آمریکا، حملاتی هوایی را علیه گروه حکومت خودخوانده اسلامی در عراق و سوریه، جایی که این گروه کنترل مناطقی را در دست دارد، انجام می‌دهند.
احتمال تجزیه کشورهای عراق و سوریه و فرضیه شکل‌گیری مناطق شیعه، سنی، کرد و علوی پیشتر نیز از سوی برخی تحلیلگران مطرح شده بود.