روز یک شنبه، هفتم اردیبهشت ماه، علاوه بر پاپ ژان پل دوم، یکی از دیگر از رهبران خوشنام کاتولیک‌های جهان «قدیس» شد، چهره‌ای که از بسیاری جهات «تحولی انقلابی» را در بنیان کلیسا رقم زد و میراث دوران او بعد از سال‌ها تا به امروز همچنان بر جا مانده است: پاپ ژان بیست و سوم.
به نوشته خبرگزاری فرانسه، پاپ ژان بیست و سوم که در زمان حیات خود به «پاپ ژانِ نیک» معروف شده بود در تاریخ ۲۸ اکتبر ۱۹۵۸ (ششم آبان ۱۳۳۷) در سن ۷۷ سالگی به رهبری کاتولیک‌های جهان برگزیده شد، مقامی که در آن زمان از دید بسیاری به سطح «سرپرستی ساده» تنزل یافته بود.
به رغم شخصیت مصمم ژان بیست سوم در کسوت یک رهبر قدرتمند مسیحی، او کسی بود که روند نوگرایی را در دوران معاصر در کلیسا آغاز کرد و روابط میان کلیسای کاتولیک و یهودی‌مذهبان را بهبود بخشید، از این جهت کارنامه ژان بیست و سوم با رویکرد اصلاح طلبانه پاپ فرانسیس، رهبر فعلی کاتولیک‌ها، قابل مقایسه است.
آنجلا پانسا، مورخ و متخصص دوران رهبری پاپ ژان بیست و سوم در باره شباهت‌ها میان او و پاپ فرانسیس می‌گوید: «نوعی تداوم معنوی و ایدئولوژیک بین ژان بیست و سوم و فرانسیس وجود دارد».
کمتر از سه ماه از زمان برگزیده شدن ژان بیست و سوم به عنوان پاپ جدید، او تدارک برای برگزاری دومین شورای واتیکان را در دستور کار قرار داد، نهادی بین‌المللی که متشکل از اسقف‌های کاتولیک بود. شورا در اکتبر سال ۱۹۶۲ برگزار شد و بعد‌ها گذر زمان به مرور نشان داد که منشأ تحول‌های انقلابی در کلیسا می‌شود.
پیش از برگزاری شورا، ژان بیست و سوم نطقی تاریخی را در میدان «سن پیتر» ایراد کرد که موجب نگرانی شدید میان محافظه کاران مسیحی شد. پاپ نوگرا در سخنرانی خود از آرزویش برای از بین بردن فاصله میان کلیسا و پیروان آن گفت: «امشب نمایندگانی از سراسر جهان در این مکان گرد هم آمده‌اند و حتی ماه آسمان هم برای نظاره این رخداد به انتظار ایستاده، از شما می‌خواهم وقتی به خانه‌هایتان می‌روید کودکان خود را در آغوش بگیرید و ببوسید و به آن‌ها بگویید که این آغوش و بوسه پاپ است.»
ژان بیست و سوم نخستین پاپی بود که از باروهای بلند واتیکان خارج شد و از نواحی مختلف و بیمارستان‌های شهر رُم بازدید کرد و بدین ترتیب رسمی را بنیان نهاد که پس از او توسط جانشیانش ادامه یافت.
اما عمر پاپ ژان آن قدر کفاف نداد که بتواند پایان کار شورا به چشم خود ببیند و درگذشت او در سوم ژوئن ۱۹۶۳ (۱۳ خرداد ۱۳۴۲) در اثر ابتلا به بیماری سرطان معده نقطه پایان رهبری او بر کلیسای کاتولیک بود.
ژان بیست و سوم کمتر از دو ماه پیش از مرگ بیانیه‌ای معروف با عنوان «صلح بر روی زمین» را نه تنها برای کاتولیک‌ها که خطاب به «تمامی انسان‌های نیک‌خواه» جهان منتشر کرد. این متن که نوعی واکنش به اوضاع سیاسی وقت بود، هنگامی منتشر می‌شد که جهان کماکان در بحبوحه جنگ سرد به سر می‌برد.
مجله تایم پاپ ژان بیست و سوم را به عنوان «مرد سال ۱۹۶۲» برگزید و به دلیل نقشش در خاموش کردن آتش ناشی از بحران موشکی کوبا از او تقدیر کرد.
پانسا، تاریخدان متخصص دوران پاپ ژان بیست و سوم، در ادامه می‌گوید: «او می‌خواست در مقابل اتحاد شوروی هم دری باز کند، [کشوری که] آن زمان در غرب به عنوان امپراتوری شیطانی دیده می‌شد.»
این تاریخدان همچنین توضیح می‌دهد که ژان بیست و سوم با هدف «اتحاد کاخ سفید و کرملین» به بچه‌های نیکیتا خروشچف، رهبر اتحاد شوروی، و جان اف کندی، رئیس جمهوری ایالات متحده، تسبیح هدیه داد.
از منظر شخصی هم ژان بیست و سوم حاضر جواب و دارای قریحه طنز خوبی بود. او زمانی در پاسخ به یک خبرنگار که درباره تعداد کارکنان واتیکان پرسیده بود، جواب داد: «حدود نصفی».
از اقدام‌های حائز اهمیت دوران این پاپ، تصمیم شورای واتیکان مبنی بر جایز شمردن برگزاری مراسم عشاء ربانی به زبان‌هایی به جز لاتین بود.
پاپ ژان بیست و سوم در یکی از یادداشت‌ها خود نوشته بود: «آرزو دارم پنجره کلیسا را بگشایم تا شاید بتوانیم ببینیم که در جهان بیرون چه می‌گذرد و دنیا هم ببیند که داخل [کلیسا] چه خبر است.»
به نوشته خبرگزاری فرانسه، پاپ ژان بیست و سوم که در زمان حیات خود به «پاپ ژانِ نیک» معروف شده بود در تاریخ ۲۸ اکتبر ۱۹۵۸ (ششم آبان ۱۳۳۷) در سن ۷۷ سالگی به رهبری کاتولیک‌های جهان برگزیده شد، مقامی که در آن زمان از دید بسیاری به سطح «سرپرستی ساده» تنزل یافته بود.
به رغم شخصیت مصمم ژان بیست سوم در کسوت یک رهبر قدرتمند مسیحی، او کسی بود که روند نوگرایی را در دوران معاصر در کلیسا آغاز کرد و روابط میان کلیسای کاتولیک و یهودی‌مذهبان را بهبود بخشید، از این جهت کارنامه ژان بیست و سوم با رویکرد اصلاح طلبانه پاپ فرانسیس، رهبر فعلی کاتولیک‌ها، قابل مقایسه است.
آنجلا پانسا، مورخ و متخصص دوران رهبری پاپ ژان بیست و سوم در باره شباهت‌ها میان او و پاپ فرانسیس می‌گوید: «نوعی تداوم معنوی و ایدئولوژیک بین ژان بیست و سوم و فرانسیس وجود دارد».
کمتر از سه ماه از زمان برگزیده شدن ژان بیست و سوم به عنوان پاپ جدید، او تدارک برای برگزاری دومین شورای واتیکان را در دستور کار قرار داد، نهادی بین‌المللی که متشکل از اسقف‌های کاتولیک بود. شورا در اکتبر سال ۱۹۶۲ برگزار شد و بعد‌ها گذر زمان به مرور نشان داد که منشأ تحول‌های انقلابی در کلیسا می‌شود.
پیش از برگزاری شورا، ژان بیست و سوم نطقی تاریخی را در میدان «سن پیتر» ایراد کرد که موجب نگرانی شدید میان محافظه کاران مسیحی شد. پاپ نوگرا در سخنرانی خود از آرزویش برای از بین بردن فاصله میان کلیسا و پیروان آن گفت: «امشب نمایندگانی از سراسر جهان در این مکان گرد هم آمده‌اند و حتی ماه آسمان هم برای نظاره این رخداد به انتظار ایستاده، از شما می‌خواهم وقتی به خانه‌هایتان می‌روید کودکان خود را در آغوش بگیرید و ببوسید و به آن‌ها بگویید که این آغوش و بوسه پاپ است.»
ژان بیست و سوم نخستین پاپی بود که از باروهای بلند واتیکان خارج شد و از نواحی مختلف و بیمارستان‌های شهر رُم بازدید کرد و بدین ترتیب رسمی را بنیان نهاد که پس از او توسط جانشیانش ادامه یافت.
اما عمر پاپ ژان آن قدر کفاف نداد که بتواند پایان کار شورا به چشم خود ببیند و درگذشت او در سوم ژوئن ۱۹۶۳ (۱۳ خرداد ۱۳۴۲) در اثر ابتلا به بیماری سرطان معده نقطه پایان رهبری او بر کلیسای کاتولیک بود.
ژان بیست و سوم کمتر از دو ماه پیش از مرگ بیانیه‌ای معروف با عنوان «صلح بر روی زمین» را نه تنها برای کاتولیک‌ها که خطاب به «تمامی انسان‌های نیک‌خواه» جهان منتشر کرد. این متن که نوعی واکنش به اوضاع سیاسی وقت بود، هنگامی منتشر می‌شد که جهان کماکان در بحبوحه جنگ سرد به سر می‌برد.
مجله تایم پاپ ژان بیست و سوم را به عنوان «مرد سال ۱۹۶۲» برگزید و به دلیل نقشش در خاموش کردن آتش ناشی از بحران موشکی کوبا از او تقدیر کرد.
پانسا، تاریخدان متخصص دوران پاپ ژان بیست و سوم، در ادامه می‌گوید: «او می‌خواست در مقابل اتحاد شوروی هم دری باز کند، [کشوری که] آن زمان در غرب به عنوان امپراتوری شیطانی دیده می‌شد.»
این تاریخدان همچنین توضیح می‌دهد که ژان بیست و سوم با هدف «اتحاد کاخ سفید و کرملین» به بچه‌های نیکیتا خروشچف، رهبر اتحاد شوروی، و جان اف کندی، رئیس جمهوری ایالات متحده، تسبیح هدیه داد.
از منظر شخصی هم ژان بیست و سوم حاضر جواب و دارای قریحه طنز خوبی بود. او زمانی در پاسخ به یک خبرنگار که درباره تعداد کارکنان واتیکان پرسیده بود، جواب داد: «حدود نصفی».
از اقدام‌های حائز اهمیت دوران این پاپ، تصمیم شورای واتیکان مبنی بر جایز شمردن برگزاری مراسم عشاء ربانی به زبان‌هایی به جز لاتین بود.
پاپ ژان بیست و سوم در یکی از یادداشت‌ها خود نوشته بود: «آرزو دارم پنجره کلیسا را بگشایم تا شاید بتوانیم ببینیم که در جهان بیرون چه می‌گذرد و دنیا هم ببیند که داخل [کلیسا] چه خبر است.»