به تازگی «جوئل هانتر»، «مشاور معنوی» باراک اوباما، رئيس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا، حدود یک هفته‌ای را در ایران صرف گفت‌وگو درباره رواداری مذهبی با مقام‌های این کشور کرده است، کشوری که اغلب - بنابر آنچه گروه‌های حقوق بشری می‌گویند - به بدرفتاری با اقلیت‌های دینی معروف است.
هانتر، که خود یک کشیش ارشد در کلیسای نورث‌لند ایالت فلوریدا است، در رأس هیئتی مذهبی آمریکایی به تهران رفت. وی می‌گوید که به دعوت رهبران مذهبی ایرانی و نخبگان این کشور برای شرکت در یک کنفرانس به این کشور سفر کرده است.
نشست یاد‌شده «جهان عاری از خشونت و افراطی گری از منظر ادیان ابراهیمی» نام داشت و از چهارم خرداد امسال در تهران برگزار شد.
هانتر خود می گوید وظیفه دارد اوباما را کمک کند تا «به خدا نزدیک‌تر شود».
این مشاور رئیس جمهوری آمریکا می‌افزاید که درباره سفر خود به ایران به رئیس خود گزارش خواهد داد، سفری که، از جمله، بازدید از شهر مذهبی قم را نیز شامل می‌شد.
انتظار می‌رود که بازدید هانتر از ایران مورد انتقاد شدید محافظه‌کاران در تهران و واشینگتن قرار گیرد. منتقدان این سفر در آمریکا با هرگونه تعامل با نظام اسلامی ایران - که متهم به نقض گسترده حقوق بشر است - مخالف هستند.
پیشتر، یک سایت محافظه‌کار ایرانی در تاریخ ۱۱ خرداد ماه سفر مقام آمریکایی به ایران را مورد سؤال قرار داد و از مسئولین دولتی پرسید که آیا هماهنگی‌های لازم با دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی را به عمل آورده بودند.
سایت «جهان نیوز» در یادداشت خود پرسیده بود «آیا این سفر در راستای پروژه "بزک کردن آمریکا" از سوی طیف غربگرا برای فرستادن پالس‌های مثبت به مقامات آمریکایی است؟»
اما به رغم انتقادها، هانتر می‌گوید سفر یاد شده ارزشش را داشته است.
این مقام آمریکایی می‌گوید: «اینکه در میان ما آنهایی که می‌دانند صرفاً به دلیل انجام این گفت و گوها مورد سرزنش تندروها قرار می گیرند [باز هم به این امر مبادرت می ورزند]، این بخشی از تلاش ما برای پیش برد کارهاست.»
او اضافه می‌کند: «ما معتقدیم که این کار ارزشش را دارد چرا که با امتناع از صحبت کردن چه به عنوان دو کشور و چه به عنوان دو جامعه دینی، هیچ پیشرفتی حاصل نخواهد شد.»
راهی به سوی صلح
هانتر گفت که با رئیس مجلس ایران، مشاورین علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، مقام‌های فرهنگستان علوم ایران، رهبران مسیحی و یهودی ایران و روحانیون ارشد قم دیدار داشته است.
وی همچنین تصریح کرد که تندروی، خشونت دینی و صلح بر پایه ایمان برخی از موضوع‌های اصلی مذاکرات او با مقام‌های ایرانی بوده است.
هانتر در پاسخ به این پرسش که آیا در ملاقات‌های خود با مقام‌های ایران موضوع فشار بر روی اقلیت‌های مذهبی در این کشور، از جمله نوکیشان مسیحی، را مطرح کرده یا نه؛ گفت در «گفت و گو‌های حاشیه‌ای» به این مسائل اشاره کرده است.
احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امر حقوق بشر در ایران، در تازه‌ترین گزارش خود گفته است که اقلیت‌های مذهبی در جمهوری اسلامی، از جمله بهایی‌ها و مسیحیان به طور پیوسته هدف بدرفتاری‌هایی قرار می‌گیرند که ریشه در قانون و رویه کنونی ایران دارند. از طرف دیگر پیروان تصوف هم به طور فزاینده‌ای تحت فشار نظام اسلامی و روحانیون تندرویی هستند که صوفیگری را قرائتی انحرافی از اسلامی می‌دانند.
هانتر در ادامه گفت: «ما برای رویارویی با افراد بر سر مسائلی خاص به آنجا نرفتیم، اما... آنقدر رابطه ایجاد کرده‌ایم که بتوانیم این گفت‌وگوهای خاص را با آنها داشته باشیم، و همچنین در این باره صحبت کنیم که چه اقدام‌هایی را می‌توان انجام داد تا فضای بهتری [برای تعامل] ایجاد شود.»
کشیش هانتر همچنین افزود که پیش از انجام سفر به ایران آگاه بوده که مقام‌های رسمی ایران از این ملاقات برای مقاصد تبلیغاتی خود استفاده خواهند کرد، همانطور که اغلب ادعا کرده‌اند که تمامی شهروندان این کشور از حقوقی برابر برخودار هستند.
هانتر اذعان کرد «همه از سفر ما برای مقاصد تبلیغاتی و پروپاگاندا به نفع خودشان استفاده خواهند کرد، ولی طبیعت این کار همین است، سیاست همین است.»
تنش‌های رو به کاهش
هانتر در بخش دیگری گفت که به اعتقاد او رهبران مذهبی می‌توانند در کاهش تنش‌ها میان ایالات متحده و ایران نقش ایفا کنند.
یک مقام وزارت خارجه آمریکا: «ما چنین تلاش‌هایی را که با هدف پیشبرد رواداری میان ادیان و تقویت آزادی مذهبی انجام می‌شود، به عنوان یک اولویت در عرصه سیاست خارجی این وزارتخانه، ارج می‌نهیم.»
در پی انقلاب ۱۹۷۹ در ایران و بحران گروگان‌گیری در سفارت ایالات متحده در تهران، واشینگتن روابط سیاسی خود با تهران را قطع کرد. در طول ۳۵ سال گذشته، دو کشور بر سر شماری از مسائل با یکدیگر اختلاف داشته‌اند که پشتیبانی ایران از تروریسم و برنامه هسته‌ای جنجالی این کشور از جمله این موارد اختلاف نظر بوده است.
در طول هفته‌های اخیر، ایران و ایالات متحده، به علاوه دیگر قدرت‌های جهان، با هدف یافتن راه حلی ماندگار برای برون‌رفت از بحران فعالیت‌های حساس هسته‌ای ایران، بر سر میز مذاکره نشسته‌اند.
به گفته هانتر، موضوعاتی خاص، از قبیل خشونت و بدرفتاری مذهبی، تنها از طریق گفت‌وگوی میان رهبران دینی قابل حل است.
این مشاور اوباما همچنین گفت «ما معتقدیم که فصل مشترکی میان ما وجود دارد که از رهگذار همین اشتراک جوامع مذهبی‌مان، می‌توانیم نوعی ارتباط و اعتماد را پایه‌گذاری کنیم که انجام آن از توان سیاست خارج است، به باور ما تنها از طریق رهبری دینی یا تبادل رهبران دینی است که می توان میان دو کشور صلح را به شکلی موفقیت‌آمیز برقرار کرد.»
در همین حال، وزارت خارجه ایالات متحده در ایمیلی به رادیو اروپای آزاد / رادیو آزادی گفت که ایالات متحده از اقدام‌های مستقلانه چهره‌های مختلف مذهبی آمریکایی در جهات ایجاد گفت‌وگو بین ادیان با علمای مذهبی ایران آگاهی دارد.
این مقام وزارت خارجه آمریکا در این ایمیل نوشت «ما چنین تلاش‌هایی را که با هدف پیشبرد رواداری میان ادیان و تقویت آزادی مذهبی انجام می‌شود، به عنوان یک اولویت در عرصه سیاست خارجی این وزارتخانه، ارج می‌نهیم.»
این مقام در ادامه تصریح کرد که واشینگتن از سفر یک گروه کوچک کاتولیک آمریکایی به ایران در ماه مارس گذشته، خبر داشته، ولی - به گفته این مقام مسئول - سفر فوق «کاملاً مستقل از دولت ایالات متحده» انجام شده است.