پایان سفر اردوغان به خاورمیانه بدون نشانه‌ای از پیشرفت در حل بحران قطر

از راست: امیر قطر، رئیس‌جمهوری ترکیه، پادشاه عربستان

رئیس‌جمهوری ترکیه که برای گفت‌وگو با سران عرب و میانجی‌گری میان قطر و کشورهای هم‌جوار آن به خاورمیانه رفته بود، بدون آن‌که نشانه‌ای از پیشرفت در این بحران دیده شود، به سفر خود پایان داد.

خبرگزاری دولتی قطر می‌گوید تمیم بن حمد آل ثانی، امیر آن کشور، در دیدار با رجب طیب اردوغان در مورد «وضعیت منطقه، به‌ویژه بحران خلیج [فارس] و تلاش‌ها برای حل آن و پیدا کردن راه‌حل دیپلماتیک» گفت‌وگو کرده‌است.

اردوغان، پیش از دیدار نهایی خود با امیر قطر، با رهبران کویت و عربستان نیز گفت‌وگو کرده بود.

در بیانیه منتشرشده از طرف سخن‌گوی رئیس‌جمهوری ترکیه، گفته شده آنکارا از تلاش‌ها برای حل بحران و نیز میانجی‌گری کویت در این روند، پشتیبانی می‌کند. ابراهیم کالین، سخنگوی آقای ادوغان، می‌گوید دولت آن کشور بر اهمیت اتحاد میان کشورهای اسلامی و احترام به تمامیت ارضی دیگری، تاکید کرده‌است.​

از سوی دیگر وزیر مشاور در امور خارجی امارات در توئیتر خود گفته است «دیدار رئیس‌جمهوری ترکیه هیچ نتیجه تازه‌ای نداشت و در رویکرد شتاب‌زده‌ای که کشور او (ترکیه) در پی گرفته بود، بهترین گزینه بی‌طرفی از سوی آنکارا است».

روزنامه ترکیه‌ای جمهوریت نیز با برشمردن مواردی مانند این‌که آنکار از آغاز بحران به حمایت از قطر پرداخته، با کشورهایی مانند مصر دچار اختلاف است، و روابطش با ایالات متحده، آلمان و یا اتحادیه اروپا با تنش روبه‌روست، این پرسش را مطرح کرده که آیا می‌تواند نقش میانجی را در وضعیت فعلی ایفا کند.

انور قرقاش، وزیر اماراتی گفته «بازنگری قطر» در سیاست خود «تاثیر بیشتری از تکرار دیدارها دارد». به نظر می‌رسد اشاره این مقام اماراتی به سفر مقام‌های ارشد دستگاه دیپلماسی آمریکا، آلمان، فرانسه، بریتانیا و در نهایت رئیس‌جمهوری ترکیه به خاورمیانه است که همگی در پیوند با بحران فعلی انجام شده و تا کنون نتیجه‌ای نداشته‌است.

دوحه، که امارات را در کنار عربستان، عامل اصلی در بحران فعلی می‌داند، چهار کشور عربی را متهم کرده با خواسته‌های خود عملا حاکمیت ملی قطر را نادیده می‌گیرند.

عربستان، مصر، امارات و بحرین، پیش از این فهرستی از شرایط خود را برای ازسرگیری روابط با دوحه فرستاده بودند که از جمله آن‌ها کاهش شدید روابط با ایران، تعطیلی شبکه الجزیره و یا برچیدن پایگاه نظامی ترکیه‌ بود. دوحه این شروط را رد کرد. چهار کشور در ۲۸ تیر ماه نسخه تازه‌ای از خواسته‌های خود را ارائه کردند که می‌گویند «اصولی شـش‌گانه» برای «مقابله با تروریسم و افراطی‌گری» است. امیر قطر، نیز گفته کشورش «به شرط احترام به حاکمیت» آن حاضر به مذاکره‌ است.

علاوه بر موضوع اعزام نیروهای ارتش ترکیه به قطر و رویکرد آنکارا و دوحه در مورد اپوزیسیون سوریه، ترکیه و قطر، هر دو از کشورهایی هستند که حامی جنبش اخوان‌المسلمین نیز به‌شمار می‌روند. عربستان و امارات، این جریان را یک «گروه تروریستی» می‌دانند.

خبرگزای دولتی ترکیه دوم مرداد ماه گفته از زمان قطع روابط و انسداد مسیرهای ورودی و خروجی چهار کشور به قطر، ترکیه اقدام به ارسال نزدیک به ۲۰۰ پرواز، شامل مایحتاج روزانه مانند مواد غذایی به قطر کرده‌است.