خبرگزاری رویترز از قول یک «مقام ارشد در خاورمیانه» آشنا با موضع ایران در قبال سوریه، نقل کرده است که نشانههایی دال بر احتمال توافق ایران برای انتقال قدرت در دمشق در پی یک دوره شش ماهه، وجود دارد.
مقام طرف گفتوگو با خبرگزاری رویترز که به نام او اشارهای نشده، هفتم آبان ماه، گفته است تهران ممکن است توافق کند در پی دورهای شش ماهه در سوریه، انتخاباتی برگزار شده و سرنوشت بشار اسد مشخص شود.
این سخنان در زمان گردهمایی وزیران خارجه کشورهایی مانند آمریکا، ایران، عربستان سعودی، روسیه یا ترکیه در وین، برای مذاکره در مورد بحران سوریه، مطرح شده است.
این نخستین حضور ایران در مذاکرات صلح سوریه است. مذاکراتی که موارد پیشین آن به هیچ نتیجه خاصی نرسید و جنگ سوریه نیز طی سالهای گذشته با بیش از ۲۵۰ هزار قربانی و میلیونها آواره ادامه داشته است.
قبل از گزارش رویترز در مورد احتمال توافق ایران با انتقال قدرت، یک مقام ارشد وزارت خارجه ایران گفته بود تهران نمیخواد بشار اسد را تا ابد در قدرت حفظ کند.
حسین امیرعبداللهیان در پایان مهر ماه، طی گفتوگویی با روزنامه گاردین گفت «ما تلاش نمیکنیم که اسد به عنوان رئیسجمهوری برای همیشه در قدرت باقی بماند، ولی ما در مورد نقشی که او در یکپارچگی ملی سوریه و مبارزه علیه تروریسم ایفا میکند، کاملا آگاهیم.»
پیش از او نیز علیاکبر ولایتی، مشاور بینالملل رهبر جمهوری اسلامی، در مصاحبهای با شبکه الجزیره گفته بود بشار اسد تا زمانی که در «راس قدرت» قرار دارد، برای جمهوری اسلامی «خط قرمز است». او افزوده بود «اگر روزی... ملت سوریه بدون هر نوع دخالت خارجی... دولت یا رئیسجمهور خود را تغییر دهد، این مسئله به خودشان برمیگردد».
تهران و مسکو، از مهمترین حامیان اسد، او و متحدانش را «خط مقدم» جنگ با «تروریسم» توصیف میکنند. ایران و روسیه از اسد در نبردها حمایت میکنند.
کشورهایی مانند عربستان سعودی، از مخالفان بشار اسد، در عین حال مخالف حملات هوایی روسیه در سوریه، هستند.
روابط پرفراز و نشیب عربستان و ایران، هر دو با نفوذی که در منطقه خاورمیانه دارند، با تنشهای مختلفی روبهرو است که به جز سوریه، بحران یمن نیز بر آن موثر است.
ریاض گفته است تهران باید برکناری اسد از قدرت را بپذیرد.
به گزارش خبرگزاری رویترز مقام آشنا با موضع ایران گفته است «مذاکرات برای مصالحه صورت میگیرد. و ایران آماده است که مصالحه را با نگه داشتن اسد برای شش ماه دیگر در قدرت، بپذیرد».
او افزوده است «انتخاب آینده، البته در نهایت به مردم سوریه باز میگردد».
روسیه، دیگر حامی بشار اسد، نیز گفته با انتخابات در سوریه موافق است.
مشخص نیست انتخاباتی که از آن سخن میرود قرار است به چه شکل و در کدام مناطق سوریه برگزار شود.
ایالات متحده پیشتر از توافق خود با حضور اسد در یک دوره گذار سخن گفته بود، هر چند واشینگتن همواره تاکید کرده است که در نهایت، او نباید نقشی در آینده سوریه داشته باشد.
در هر صورت به نظر نمیرسد هیچ یک از مقامهای خارجی انتظار تحولی چشمگیر را در مذاکرات وین داشته باشند.
آمریکا تاکید کرده است حضور ایران در مذاکرات به این خاطر است که هیچیک از کشورهای تاثیرگذار بر فرایند یافتن راهحل سیاسی، کنار گذاشته نشوند.
وزیر خارجه آلمان نیز میگوید مذاکرات روز جمعه، اگر فقط به توافق بر سر برخی اصول ختم شود هم، مذاکراتی موفق است و کسی انتظار ندارد تحول خارقالعادهای در آن رخ دهد.
اصول اولیهای که به نظر میرسد در وین مطرح میشوند، مواردی مانند حفظ تمامیت ارضی سوریه یا آمادهسازی فرایند گذار سیاسی و انتقال قدرت هستند.