علیرغم محبوبیت بسیار پایین دو نامزد ریاست جمهوری آمریکا، انتظار می‌رود که اولین مناظره هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ در روز دوشنبه ۲۶ سپتامبر، از نظر تعداد بیننده رکورد مناظره‌های قبلی را بشکند و بین هشتاد تا صدمیلیون نفر را به تماشای رویارویی ۹۰ دقیقه‌ای این دو بکشاند.
در جامعه بسیار قطبی شده آمریکا و درحالی که تنها شش هفته به انتخابات مانده است، هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ، علاوه بر حضور در تجمعات انتخاباتی در شهرهای مختلف، به خصوص شهرهایی که رقابت نزدیک‌تری بین دو نامزد جریان دارد، میلیون‌ها دلار صرف تبلیغات تلویزیونی می‌کنند و نقاط ضعف یکدیگر را به رخ رای دهندگان می‌کشند. این تبلیغات منفی علیه یکدیگر عملا باعث شده است که مصاف رودرروی این دو و اینکه کدام یک می‌تواند به عنوان فردی که ویژگی‌ها و کاراکتر یک رئیس جمهور را از خود نشان بدهد، به یک کنجکاوی شدید در لایه‌های مختلف جامعه آمریکا تبدیل شود.
یکی از دلایل جذابیت این مناظره، اختلاف نظر جدی این دو نامزد بر سر تقریبا همه مسائلی است که به آنها می‌پردازند. از مهاجرت گرفته تا اقتصاد، امنیت، موضوع زنان، نیروهای نظامی، سیاست خارجی.
نکته دیگر فاصله بسیار نزدیک خانم کلینتون و آقای ترامپ در نظرسنجی‌هاست. یک نظرسنجی انجام شده توسط واشینگتن پست و ای.بی.سی از کسانی که در انتخابات شرکت می‌کنند، آن هم چند روز قبل از برگزاری مناظره اول، نشان می‌دهد که هیلاری کلینتون ۴۶ درصد و دونالد ترامپ ۴۴ درصد از آرای افراد را به خود اختصاص می‌دهند. این عددها به‌اندازه کافی گویای این هستند که رقابت نامزدهای انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا بسیار به هم نزدیک است. به همین جهت نامزدها انتظار دارند که بتوانند با استفاده از همه فرصت‌ها رقیب خود را به عقب برانند. سه مناظره انتخاباتی شاید بهترین فرصت برای ترامپ و کلینتون باشد که تا کنون با هم روی صحنه نرفته‌اند و علیرغم فاصله بسیار زیادی که در سیاست‌ها و شخصیت و سابقه حرفهای خود دارند، همدیگر را به صورت مستقیم محک نزده‌اند.
یکی از مسائلی که انتخابات پیش روی آمریکا با آن رویاروست، بی علاقگی رای دهندگان به دو نامزد است. برای همین بسیاری از طرفداران دو نامزد امیدوارند با برگزاری و حضور موثر در مناظره‌های انتخاباتی انرژی کافی را برای به پای صندوق رای آوردن هواداران جمهوری خواه و دموکرات ایفا کند.
طراحی مناظره برای مخاطب تلویزیونی
مناظره اول که روز دوشنبه در دانشگاه همفسترا در ایالت نیویورک برگزار می‌شود، ۹۰ دقیقه خواهد بود و به صورت کامل برای مخاطب تلویزیونی طراحی شده است. به این معنا که افراد کمی از نزدیک مناظره را تماشا خواهند کرد و به آنها گفته شده است که سکوت را رعایت کنند. نور بر روی تماشاگران نخواهد بود و بنابراین دیده نخواهند شد و میکروفونی در بین تماشاگران برای بازتاب صدایشان وجود نخواهد داشت.
کمیسیون مناظره‌های ریاست جمهوری قواعد این مناظره را تعیین می‌کند. نهادی که بی‌طرف و متشکل از جمهوری خواهان و دموکرات‌هاست.
در این نود دقیقه، که بین آن آگهی تبلیغاتی پخش نخواهد شد، زمانی که نامزدها صحبت می‌کنند، صفحه به دو بخش تقسیم می‌شوند و بینندگان می‌توانند واکنش نامزدی دیگر و حرکات بدن او را به حرفهای رقیبش ببینند. بنابراین واکنش‌های دست و صورت و شانه‌ها وسر می‌تواند انعکاس‌دهنده اعتماد به نفس، عصبانیت، و دیگر حس‌هایی باشد که از دید بینندگان دور نخواهد ماند.
تقریبا همه پیش‌بینی‌ها عددی بین هشتاد تا صدمیلیون بیننده را برای این مناظره پیش بینی می‌کنند. این عددی است که معمولا مسابقه بزرگ سال فوتبال آمریکایی به خود اختصاص می‌دهد. از سال ۱۹۶۰ تا کنون تنها یک بار و آن هم در سال ۱۹۸۰ در مناظره بین جیمی کارتر و رونالد ریگان، شمار بینندگان تلویزیونی از مرز هشتاد میلیون نفر گذشت. مناظره سال ۱۹۶۰ نیکسون و کندی هم بیش از هفتاد میلیون بیننده داشت. مناظره‌های باراک اوباما با جان مک کین در سال ۲۰۰۸ و با میت رامنی در سال ۲۰۱۲ بیش از شصت میلیون بیننده داشت.
در بسیاری از شهرهای آمریکا، شهروندان با ترتیب دادن میهمانی و یا پیش‌بینی حضور در مکان‌های عمومی خود را برای دیدن دسته جمعی این مناظره تاریخی آماده می‌کنند. در یک نظرسنجی که توسط نیویورک تایمز و شبکه سی.بی.اس انجام شده است، ۸۳ درصد از کسانی که برای رای دادن ثبت نام کرده‌اند گفته‌اند که مناظره را تماشا خواهند کرد.
اهمیت این مناظره آنچنان بالاست که علی رغم پخش نشدن تبلیغات در بین ۹۰ دقیقه مناظره، شرکت‌هایی مانند آئودی و یک شرکت آبجو سازی مکزیکی «تکاته»، آگهی‌هایی با تم انتخابات آمریکا برای قبل و بعد از برنامه تهیه کرده‌اند. این کاری‌ست که معمولا شرکت‌های بزرگ برای مسابقاتی مثل «سوبرباول» یا مسابقه بزرگ سال فوتبال آمریکایی انجام می‌دهند. همین موضوع نشان دهنده اشتیاق و کنجاوی زیادی است که طی هفته‌های گذشته پیرامون این مناظره ایجاد شده است.
این مناظره علاوه بر شبکه سراسری ان.بی.سی، بر تلویزیون، روی فیس بوک و همچنین توییتر نیز قابل مشاهده خواهد بود.
آماده‌سازی چند هفته‌ای برای مناظره
طی هفته‌های گذشته خانم کلینتون وقت زیادی را با مشاوران خود صرف آماده سازی برای این مناظره کرده است. صدها صفحه تحقیقات از آقای ترامپ، بررسی ویژگی‌های روانشناختی او، نگاه کردن فیلم‌های مناظره‌های قبلی، مرور کردن سیاست‌ها و سخنان مطرح شده توسط رقیب و ترتیب دادن چندین مناظره بدلی برای بالا بردن آمادگی روحی و همچنین اطلاعاتی در حین مناظره اصلی، از جمله اقدامات انجام شده توسط نامزدی دموکرات است.
از سوی دیگر، افراد نزدیک به کمپین آقای ترامپ می‌گویند که او نمی‌خواهد بیش از حد به آماده سازی برای مناظره بپردازد و برای همین حتی شنبه گذشته بار دیگر در یک تجمع انتخاباتی شرکت کرد. چرا که نقطه قوت ترامپ، مداخله‌های بسیار در بین صحبت کردن رقبا و همچنین استفاده از کلمات تند و گاه «توهین‌آمیز» و نیز طرح مباحثی که عملا ربطی به برنامه‌هاو سیاست‌هایش ندارد است، که به صورت طبیعی انجام می‌دهد. او همچنین سابقه نادیده گرفتن توصیه مشاوران خود را دارد و در لحظه می‌تواند کارهایی بکند که احتمالا کسی از افراد نزدیک به او توصیه نکرده و حتی ممکن است به ضرر او تمام شود.
ترامپ خود را استاد سخن‌وری می‌داند ولی در عین حال به گفته افرادی که با او کار کرده‌اند، تمرکز کردن بر روی موضوعی بیش از نیم ساعت، برای او خیلی دشوار است. همین موضوع یکی از نقاطی است که تیم خانم کلینتون روی آن متمرکز بوده است. منابع مختلف از اینکه در نهایت استقامت نامزدها برای جلو رفتن در یک ماراتن ۹۰ دقیقه‌ای چگونه خواهد بود، حساب زیادی باز کرده‌اند، جایی که نامزدها می‌توانند پس از مدتی به دلیل خستگی، عصبانیت و نگرانی از اجرا و یا نحوه ضعیف پاسخگویی، همه آنچه که در جلسات آماده‌سازی به آنها گفته شده را از یاد ببرند و به صورت غریزی به سوالات واکنش نشان بدهند و حرف‌هایی بزنند که می‌تواند برای آنها گران تمام شد.
تیم خانم کلینتون، با توجه به غیرقابل پیش بینی بودن آقای ترامپ، برای تکنیک‌های مختلفی که او در صحنه استفاده می‌کند برنامه ریزی خواهند کرد. مناظره‌های دوره مقدماتی البته در این میان خیلی کمک بزرگی است. مناظره‌هایی که در آنها ترامپ به نامزدهای دیگر توهین می‌کند، حرف آنها را قطع می‌کند، با حرکت سر و دست و صورت، تلاش می‌کند که توجه مخاطب را از آنچه رقیبش می‌گوید منحرف کند، از عدد رقم‌ها و اطلاعات غلط برای اثبات گفته‌هایش استفاده می‌کند و خلاصه همه موضوعاتی که باعث می‌شود نظم ذهنی حریفش را به هم بزند.
محورهای اصلی مناظره اول
سه محور اصلی سوالاتی که در مناظره اول انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مطرح می‌شود عبارتند از جهت‌گیری آمریکا برای آینده، برنامه برای رسیدن به شکوفایی اقتصادی و برنامه‌های مرتبط با امنیت بیشتر کشور.
مناظره به شش قسمت ۱۵ دقیقه‌ای تقسیم می‌شود و هر قسمت بر روی موضوعاتی که مجری انتخاب کرده متمرکز است. مجری هر یک از این شش قسمت را با یک سوال شروع می‌کند. هر نامزد دو دقیقه وقت دارد برای پاسخ دادن به پرسش‌ها. نامزدها فرصت خواهند داشت که به جواب یکدیگر هم واکنش نشان بدهند.
مسئولین کارزار انتخاباتی هیلاری کلینتون طی هفته‌های گذشته روی سخنانی که ترامپ پیش از این مطرح کرده تمرکز ویژه‌ای داشته‌اند و پیش بینی می‌شود حرفهای خلاف واقعی که او مطرح کرده است در این مناظره توسط هیلاری کلینتون مطرح شود. کمپین کلینتون از مسوولین برگزاری مناظره خواسته‌اند که مجری فکت‌های مطرح شده را کنترل و اگر خلاف واقع بود به نامزدها مطرح کند و از اینکه دروغی مطرح بشود بدون اینکه نسبت به آن واکنش داده شود خودداری کنند.
اداره کننده مناظره اول: لستر هولت
لستر هولت خبرنگار ۵۷ ساله شبکه ان.بی.سی که مجری برنامه شبانه اخبار این شبکه است مجری و اداره کننده اولین مناظره ریاست جمهوری آمریکا خواهد بود. او خبرنگار قدرتمندی است که در میان همکاران خود به عنوان کسی که در مصاحبه‌ها پیگیر سوالات خود است و اگر کسی از عدد و رقم اشتباهی استفاده کند، آن را مطرح خواهد کرد و به همین جهت با توجه به اینکه هم آقای ترامپ و هم خانم کلینتون، ممکن است از وقایع و رخدادها و اعدام و ارقام تصویری خلاف واقع ارائه کنند، او به تصحیح آنها اقدام خواهد کرد.
لستر هولت، طی روزهای گذشته از کارخود مرخصی گرفته است و با کمک چندین خبرنگاری که کمپین‌های انتخاباتی را پوشش می‌دهند به آماده سازی برای این مناظره پرداخته است. اگر چه هولت در رقابت‌های مقدماتی ریاست جمهوری مجری یکی از مناظره‌ها بود، اما این اولین بار است که یک مناظره در مرحله نهایی را بین دو نامزدی دموکرات و جمهوری خواه اداره خواهد کرد.
طی روزهای گذشته ترامپ تلاش کرده است که مشروعیت اداره کننده مناظره را زیر سوال ببرد. برای مثال او در یک پیام توییتری مدعی شد که لستر هولت دموکرات است. این درحالی است که آقای هولت به عنوان یک جمهوری‌خواه رای می‌دهد و این را مدارک او نشان می‌دهند.
در محافل روزنامه نگاری بحث بر سر اینکه آیا اداره کننده جلسه می‌تواند زمانی که نامزدها حرف اشتباهی می‌زنند آنها را تصحیح کنند یا نه موضوع مهمی بوده است. برای مثال اگر ادعایی مطرح شد که خلاف واقع بود آیا مجری می‌تواند صحبت نامزد را قطع کند و حرف گفته شده را تصحیح کند یا نه؟ جو عمومی در محافل روزنامه‌نگاری بر این است که با توجه به مخاطب بسیار گسترده این مناظره‌ها، خبرنگاران باید با مداخله مناسب، از اینکه نامزدها اطلاعات خلاف واقع به خورد مردم بدهند جلوگیری کنند.
در نهایت اینکه حتی پیش از مناظره اول، انتظاری که از هیلاری کلینتون می‌رود خیلی بالاتر نسبت به رقیب او است. دونالد ترامپ در یک سال گذشته آنقدر حرفهای تحریک‌آمیز و توهین آمیز و خلاف واقع زده است که اگر در این مناظره فقط یک رفتار معقول از خود نشان بدهد و لحن و سخنانی که می‌گوید را کنترل کند، برای او موفقیت بزرگی محسوب خواهد شد حتی اگر در جواب دادن به سوالات در خصوص جزییات برنامه‌هایش موفق نباشد. بنابراین باید دید خانم کلینتون تا چه حد می‌تواند او را با سوالات جدی و البته کوتاه و صریح در مورد سیاست‌هایش گیر بیاندازد و مجبور به پاسخی کند که آماده بودن رقیبش را برای رفتن به کاخ سفید زیر سوال ببرد.
به علاوه باید دید آیا دونالد ترامپ می‌تواند ۹۰ دقیقه تمام تحمل کند و به توصیه مشاورانش برای هدایت این مناظره عمل کند، یا به روش خود در مناظره‌های مقدماتی برمی‌گردد و به صورت غریزی به مناظره با خانم کلینتون، که در مناظره‌ها بسیار حرفهای و با نظم عمل می‌کند، می‌پرازد. زنی که نه تنها باید از کارنامه خودش دفاع کند، بلکه با توجه به اینکه همسرش نیز ۸ سال رئیس جمهور آمریکا بوده و با مسائل و رسوایی‌های متعددی روبه‌رو شده، باید جوابگوی او و سیاست‌هایش هم باشد. اگر چه تحلیلگران معتقدند که حمله به بیل کلینتون، می‌تواند یک استراتژی خطرناک و پر ریسک برای نامزدی جمهوری خواه باشد چرا که نه نام بیل کلینتون، بلکه نام هیلاری کلینتون روی برگه‌های رای گیری خواهد بود و چنین تاکتیکی بر ضد ترامپ عمل خواهد کرد.
-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ-ـ
امید معماریان روزنامه‌نگار و فارغ التحصیل کارشناسی ارشد روزنامه‌نگاری از دانشگاه برکلی کالیفرنیاست. او هم اکنون ساکن نیویورک است. نظرات مطرح‌شده در یادداشت‌ها، بازتاب دیدگاهی از رادیو فردا نیستند و آرای نویسنده خود را بیان می‌کنند.