رابرت پاول، از سردبیران مجله بریتانیایی اکونومیست در مورد تاثیر تحریم‌ها بر تهران، رشد سرمایه‌گذاری خارجی در ایران و مذاکره ایران با چین برای جایگزینی یوان به جای دلار و یورو در قیمت گذاری نفت، به پرسش‌های رادیو فردا پاسخ داده است.
بر اساس گزارش سال ۲۰۱۰ کنفرانس توسعه و تجارت سازمان ملل، آنکتاد، ايران از نظر «رشد» سرمايه‌گذاری خارجی رتبه ششم را دارد. چه عواملی موجب چنين رشدی شده است؟
به اعتقاد من اگرچه که ايران رتبه ششم را در اين جدول داراست، اما بدون شک از نظر سرمايه‌گذاری جايی ميان شش کشور برتر جهان ندارد. ميزان سرمايه‌گذاری خارجی ايران در سال ۲۰۰۹ نصف مصر و حدود يک سوم قطر بوده است که مطمئنا بخشی از اين رشد ناشی از سرمايه‌گذاری استات اويل نروژ در ميدان‌های گازی پارس شمالی و سينوپک چين در صنايع نفتی ايران بوده است. همچنين ممکن است بخشی از اين رشد هم ناشی از خريد سهام‌های شرکت‌های ايرانی که به تازگی خصوصی شده‌اند توسط شرکت‌های خارجی باشد.
آيا اين امر بدان معناست که تحريم‌ها عليه ايران کارساز نبوده است؟
تحريم‌ها بدون شک تأثيرگذار بوده‌اند. به عنوان مثال من در سفری که به دوبی داشتم با مردم ساکن دوبی گفت‌و‌گويی داشتم و آنها اظهار کردند که اکنون ورود کالا از دوبی نيز دشوارتر شده است.
بسياری از شرکت‌های خارجی نظير زيمنس و دايملر آلمان و لوک اويل روسيه به فعاليت‌های اقتصادی خود در ايران پايان داده‌اند و برخی ديگر نظير رپسول اسپانيا تصميم گرفته‌اند تا فعاليت خود را در ايران متوقف کنند که اين به معنای افت پروژه‌های صدور گاز ايران است.
ايالات متحده، اتحاديه اروپا و برخی از کشورهای ديگر اکنون تحريم‌های يکجانبه‌ای را عليه ايران اعمال کرده‌اند. آيا به نظر شما اين تحريم‌ها می‌توانند ايران را به تغيير سياست در برنامه هسته‌ای خود وادارند؟
اين محتمل است که تحريم‌ها موجب تغيير رفتار ايران شوند. در واقع شرکت‌های ايرانی، به خصوص شرکت‌های متعلق به سپاه پاسداران، جايگزين شرکت‌های خارجی شوند که از سرمايه‌گذاری در ايران دست کشيده‌اند. در واقع قرار بر اين نيست که نتايج تحريم‌ها يکپارچه باشند. به عنوان مثال يادآوری می‌ىکنم که تحريم‌های يک‌جانبه آمريکا عليه کوبا اکنون بيش از ۵۰ سال است که ادامه دارد، اما رژيم کوبا را تضعيف نکرده است.
آيا چيزی تحت عنوان «تحريم هوشمند» که فقط به تضعيف دول می‌انجامد و به مردم آسيبی نمی‌رساند، وجود خارجی دارد و آيا چنين چيزی در واقعيت قابل اجرا است؟
تا آن‌جا که من اطلاع دارم واژه تحريم‌های هوشمند در مورد تحريم‌هايی که عليه عراق در زمان صدام حسين اعمال شده بود، به کار برده می‌شد. تحريم‌های ایران تاکنون بسيار کمتر از تحريم‌های عراق در سال ۲۰۰۳، طاقت‌فرسا بوده است و بنابراين قابل مقايسه نيست.
شما مذاکرات ايران با چين برای جايگزينی يوان به جای دلار و يورو در معاملات نفتی ایران را واقع‌بينانه ارزيابی می‌کنيد؟
فروش نفت ايران به يوان، امر محتملی به نظر نمی‌رسد، اما اين امکان وجود دارد که چين از اين پس به ازای بهای نفت ايران، به سرمايه‌گذاری در اين کشور دست بزند و به عبارتی با ايران به داد و ستد بپردازد. مشکل عمده‌ای که برای قيمت‌گذاری نفت ايران به يوان پيش پای جمهوری اسلامی قرار دارد اين است که پول چين در بازار، با صورت آزادانه قابل تعويض نيست و به همين دليل تهران به راحتی نخواهد توانست يوان را به ريال، دلار، يورو و ساير ارزها تبديل کند.
بر اساس گزارش سال ۲۰۱۰ کنفرانس توسعه و تجارت سازمان ملل، آنکتاد، ايران از نظر «رشد» سرمايه‌گذاری خارجی رتبه ششم را دارد. چه عواملی موجب چنين رشدی شده است؟
به اعتقاد من اگرچه که ايران رتبه ششم را در اين جدول داراست، اما بدون شک از نظر سرمايه‌گذاری جايی ميان شش کشور برتر جهان ندارد. ميزان سرمايه‌گذاری خارجی ايران در سال ۲۰۰۹ نصف مصر و حدود يک سوم قطر بوده است که مطمئنا بخشی از اين رشد ناشی از سرمايه‌گذاری استات اويل نروژ در ميدان‌های گازی پارس شمالی و سينوپک چين در صنايع نفتی ايران بوده است. همچنين ممکن است بخشی از اين رشد هم ناشی از خريد سهام‌های شرکت‌های ايرانی که به تازگی خصوصی شده‌اند توسط شرکت‌های خارجی باشد.
آيا اين امر بدان معناست که تحريم‌ها عليه ايران کارساز نبوده است؟
تحريم‌ها بدون شک تأثيرگذار بوده‌اند. به عنوان مثال من در سفری که به دوبی داشتم با مردم ساکن دوبی گفت‌و‌گويی داشتم و آنها اظهار کردند که اکنون ورود کالا از دوبی نيز دشوارتر شده است.
بسياری از شرکت‌های خارجی نظير زيمنس و دايملر آلمان و لوک اويل روسيه به فعاليت‌های اقتصادی خود در ايران پايان داده‌اند و برخی ديگر نظير رپسول اسپانيا تصميم گرفته‌اند تا فعاليت خود را در ايران متوقف کنند که اين به معنای افت پروژه‌های صدور گاز ايران است.
ايالات متحده، اتحاديه اروپا و برخی از کشورهای ديگر اکنون تحريم‌های يکجانبه‌ای را عليه ايران اعمال کرده‌اند. آيا به نظر شما اين تحريم‌ها می‌توانند ايران را به تغيير سياست در برنامه هسته‌ای خود وادارند؟
اين محتمل است که تحريم‌ها موجب تغيير رفتار ايران شوند. در واقع شرکت‌های ايرانی، به خصوص شرکت‌های متعلق به سپاه پاسداران، جايگزين شرکت‌های خارجی شوند که از سرمايه‌گذاری در ايران دست کشيده‌اند. در واقع قرار بر اين نيست که نتايج تحريم‌ها يکپارچه باشند. به عنوان مثال يادآوری می‌ىکنم که تحريم‌های يک‌جانبه آمريکا عليه کوبا اکنون بيش از ۵۰ سال است که ادامه دارد، اما رژيم کوبا را تضعيف نکرده است.
آيا چيزی تحت عنوان «تحريم هوشمند» که فقط به تضعيف دول می‌انجامد و به مردم آسيبی نمی‌رساند، وجود خارجی دارد و آيا چنين چيزی در واقعيت قابل اجرا است؟
تا آن‌جا که من اطلاع دارم واژه تحريم‌های هوشمند در مورد تحريم‌هايی که عليه عراق در زمان صدام حسين اعمال شده بود، به کار برده می‌شد. تحريم‌های ایران تاکنون بسيار کمتر از تحريم‌های عراق در سال ۲۰۰۳، طاقت‌فرسا بوده است و بنابراين قابل مقايسه نيست.
شما مذاکرات ايران با چين برای جايگزينی يوان به جای دلار و يورو در معاملات نفتی ایران را واقع‌بينانه ارزيابی می‌کنيد؟
فروش نفت ايران به يوان، امر محتملی به نظر نمی‌رسد، اما اين امکان وجود دارد که چين از اين پس به ازای بهای نفت ايران، به سرمايه‌گذاری در اين کشور دست بزند و به عبارتی با ايران به داد و ستد بپردازد. مشکل عمده‌ای که برای قيمت‌گذاری نفت ايران به يوان پيش پای جمهوری اسلامی قرار دارد اين است که پول چين در بازار، با صورت آزادانه قابل تعويض نيست و به همين دليل تهران به راحتی نخواهد توانست يوان را به ريال، دلار، يورو و ساير ارزها تبديل کند.