بهترين راه برای آغاز تماس با ايران پايان دادن به سياست عدم گفتگو است که می تواند کانال های متعددی برای تبادل نظر بين دو طرف را برقرار سازد بدون آنکه هر يک از طرفين را به عقب نشينی و يا امتياز دهی مجبور کند.
اين چکيده ديدگاه جيمز دابينز، اولين فرستاده ويژه دولت جورج بوش به افغانستان است که مقاله وی در تحليل راه های شکستن بن بست در مناسبات ايران و آمريکا در شماره سوم مارس روزنامه آمريکايی واشنگتن پست به چاپ رسيد.
جيمز دابينز می نويسد که «باراک اوباما، رئيس جمهوری آمريکا، با صراحت کامل از ضرورت گفتگوی آمريکا با ايران سخن می گويد و حکومت ايران نيز در موارد متعددی آمادگی خود را برای گفتگو اعلام کرده هر چند هميشه با بيانيه های مخدوش و پيش شرط های محدود کننده ای همراه بوده اند.»
به باور نويسنده، دولت باراک اوباما در حال بررسی اين نکته است که شايد کمی انتظار تا زمان روشن شدن نتايج انتخابات رياست جمهوری در ايران و پرهيز از تقويت موقعيت محمود احمدی نژاد کار درستی باشد. با اين اميد که شايد پيروزی محمد خاتمی شخصيت ميانه رو تر شرايط بهتری را برای گفتگو با ايران فراهم کند.
با اين همه جيمز دابينز تاکيد می کند: «تاخير در گشودن راه های گفتگو با ايرا ن يک ايراد اساسی دارد و آن اينکه همزمان برنامه های هسته ای آن کشور در حال پيشرفت است. اگر يکی از اهداف اصلی در سياست آمريکا در قبال ايران ممانعت از توليد سلاح هسته ای توسط آن کشوراست نبايد زمان را از دست داد.»
به اعتقاد جيمز دابينز ساده ترين و سريع ترين راه برای برقراری تماس با ايران – که به احتمال فراوان به موضوعی برای بهره برداری در انتخابات رياست جمهوری آن کشور نيز بدل نخواهد شد، توقف سياست عدم گفتگو با ايران است.
حدود سی سال است که ديپلمات های آمريکائی از گفتگو با همتايان ايرانی خود منع شده اند و در صورتيکه باراک اوباما تصميم به لغو اين سياست بگيرد وزير خارجه آمريکا با صدور فرمانی می تواند به ديپلمات های آمريکائی اجازه دهد که با نمايندگان ايران گفتگو کنند. اين گفتگو ها می تواند در حوزه های مشخصی و از طريق سفرا و نمايندگان آمريکا در سازمان ملل متحد ، کابل و يا فرستاده های ويژه آمريکا در امور پاکستان و عراق صورت بگيرد.
جيمز دابينز در تحليل خود در روزنامه واشنگتن پست می نويسد: « در يک چنين حالتی هر ديپلمات آمريکائيی می تواند در چهارچوب وظايف و اختيارات خاص خود با همتای ايرانی اش تماس بگيرد. اين روش حل نهائی بن بست در مناسبات دو طرف را به ارمغان نخواهد آورد و تمام مشکلات و سوء ظن ها در روابط دو کشور را برطرف نخواهد کرد.»
«تاخير در گشودن راه های گفتگو با ايرا ن يک ايراد اساسی دارد و آن اينکه همزمان برنامه های هسته ای آن کشور در حال پيشرفت است. اگر يکی از اهداف اصلی در سياست آمريکا در قبال ايران ممانعت از توليد سلاح هسته ای توسط آن کشوراست نبايد زمان را از دست داد.» جیمز دابینز،فرستاده ويژه دولت جورج بوش به افغانستان
به نوشته جيمز دابينز ايران و آمريکا در دراز مدت برای حل بن بست بايد يک کانال موثر و صاحب اختيارات تام برای تماس فراهم کنند. ولی تا آن زمان و حتی برای زمينه چينی برای يک چنين کانال موثری گفتگو و تماس بايد از کانال های مختلف به جريان بيافتد.
به نوشته جيمز دابينز برقراری تماس و گفتگو بين مقامات گوناگون دو کشور می تواند جزييات بيشتری را در مورد نيات و شرايط هر يک از طرفين روشن کند. علاوه بر اين يک چنين تماس هايی حداقل در کوتاه مدت می تواند زمينه را برای همکاری بين دو طرف در حوزه های معين از منافع مشترک فراهم کند حتی اگر اختلافات قديمی و اساسی کماکان حل نشده باقی بماند.
جيمز دابينز می نويسد:« حتی برقراری يک کانال محرمانه و قدرتمند برای حل اختلافات دو کشور در صورت برقراری گفتگو بين نمايندگان ديپلماتيک ايران و آمريکا در عرصه های گوناگون کار ساده تری خواهد بود. اگر قرار باشد پس از هر ديداری بين دو طرف يک کنفرانس مطبوعاتی برگزار شود بعيد است که مذاکرات دو طرف به نتيجه مشخصی برسد. در عين حال فراموش نکنيم که اگر هر دو طرف بخواهند از ابتدا بر تحقق تمام پيش شرط های خود تاکيد کنند ديالوگ واقعی هيچگاه آغاز نخواهد شد.»
به نوشته جيمز دابينز موقعيت برای تماس و يا حتی ديدار روسای جمهوری دو کشور ممکن است زمانی فرا برسد اما اين نقطه آغاز نيست. شکستن سدهای موجود بر سر راه تماس و گفتگوی مقامات مسئول در هر حوزه مشخص بين دو طرف و در مورد مسائل کوچک و کم خطر تر می تواند مناسبات دو کشور را از حالت «عدم گفتگو» به «حالت وجود تماس» منتقل کند.
اين روش می تواند روند تجديد مناسبات دو کشور را از هم اکنون به جريان بياندازد در حاليکه موارد مهمتر و مخاطره آميز تر از مسائل مورد مناقشه دو طرف می تواند به بعد از انتخابات رياست جمهوری ايران موکول شوند.