دو روز بعد از وقوع زلزله در آذربايجان شرقی، رئيس سازمان امداد و نجات هلال احمر در گفت و گو با خبرگزاری فارس از امداد رسانی به ۱۵۵ هزار حادثه ديده، اسکان ۵۰ هزار زلزله زده و همچنين درمان هزار و ۸۰ نفر خبر داد.
با اين وجود، مديرکل پزشکی قانونی آذربايجان شرقی « آمار رسمی متوفيان زلزله را ۱۶۹ نفر اعلام کرد و در گفت و گو با خبرگزاری فارس، تاکيد کرد که مطابق قانون متولی اعلام آمار مرگ در کشور سازمان پزشکی قانونی است و به گفته وی هيچ مسئولی نبايد در اين زمينه آمار بدهد. بهرام صمدی‌راد، بقيه آمار ارائه شده در مورد کشته شدگان زمين لرزه شنبه را از سوی وزارت بهداشت، سازمان مديريت بحران و هلال احمر بدون مستندات علمی دانست.
با اين که شبکه خبر صدا و سيمای جمهوری اسلامی از ظهر دوشنبه از آغاز بازسازی مناطق ويران شده و حل مشکلات تامين آب و برق در مناطق زلزله زده خبر می دهد و از قول مسوولان می گويد هيچ مجروح تخليه نشده‌ای در مناطق باقی‌نمانده است، اما يک خبرنگار مستقل که ساعاتی بعد از وقوع زلزله به منطقه رفته است به راديو فردا می‌گويد: « به خاطر راه‌ها و جاده‌‌های خاکی که از بين رفته‌اند، دسترسی به روستاها بسيار سخت است با اين‌حال تا جايی که راهی وجود داشت و امکان رفتن ما و داوطلبان برای کمک عبور می‌کرديم و از اين شرايط می‌گذشتيم.»
مسعود پزشکيان نماينده تبريز، آذرشهر و اسکو روز دوشنبه، در صحن علنی مجلس در سخنانی از ضعف ساختار مديريتی در استان آذربايجان شرقی انتقاد کرد و با اشاره به تخريب بيمارستان نوساز در اين منطقه گفت: مديريت بحران در منطقه به خوبی لحاظ نشده است.
وی از ارسال هشت هزار چادر برای اسکان خانواده های آسيب ديده در به منطقه خبر داد که به گفته وی عده ای سود جو تعدادی از اين چادرها رابه تبريز بازگرداندند و چادر در مناطق زلزله زده کم آمده است.
از سوی ديگر، خبرگزاری فارس روز دوشنبه اعلام کرد، جمعيت هلال احمر از ارسال محموله بشردوستانه ترکيه برای مردم زلزله زده آذربايجان شرقی خبر داده است. جمعيت هلال احمر روز يکشنبه، اعلام کرده بود با توجه به تجهيزات و توانمندی‌های موجود در کشور در حال حاضر به کمک‌های بين‌المللی برای مردم زلزله زده آذربايجان شرقی نيازی وجود ندارد.
از سوی ديگر يکی از موضوع های مطرح شده در ساعت های پس از زمين لرزه به خصوص در تابستان، شيوع بيماری های عفونی در منطقه است.
با اينکه رييس اداره بيماری‌های منتقله از آب و غذا و عفونت‌های بيمارستانی وزارت بهداشت در گفت و گو با خبرگزای ايسنا تاکيد کرده، هيچ گزارشی از بروز بيماری در مناطق زلزله‌زده دريافت نشده، اما رئيس اورژانس کشور به خبرگزاری ايلنا گفته است، يکی از مشکلات بهداشتی درمنطقه کمبود توالت‌های صحرايی بهداشتی و آب آشاميدنی سالم است که ممکن است خطر بروز بيماری‌های عفونی را افزايش دهد.
روز دوشنبه شيکه خبر همچنين اعلام کرد رئيس ستاد مديريت بحران کشور از موافقت دولت برای مقاوم سازی ۲۰ هزار واحد مسکونی در مناطق شمالغرب کشور خبر داده است.
اما اين مقاوم سازی چگونه انجام می شود؟ نويد افشار، متخصص سازه و زلزله مقيم بريتانيا در گفت و گو با راديو فردا درباره روش های پيشگيری و مقاوم سازی و هزينه آن می گويد: « آنچه بايد انجام شو شامل بهينه‌سازی ساختمان‌هايی است که قرار است ساخته شود و مقاوم‌سازی ساختمان‌های موجود است که هزينه بسيار بالايی می‌برد.»
وی به برنامه‌ريزی برای اين کار اشاره می‌کند که با هدف پايين آورد تلفات، ساختمان‌ها بايد طبقه‌بندی شوند. نويد افشار در اين طبقه‌بندی، ابتدا به ساختمان‌هايی با تجمع زياد مثل مدارس و مساجد اشاره می‌کند و پس از آن از ساختمان‌هايی با شريان‌های حياتی می‌گويد که در اثر خسارت به روند توسعه ملی صدمه می‌زند؛ مثل نيروگاههای اتمی، پل‌ها و سازه‌هايی که دولت هزينه زيادی برای آنها متقبل شود و بايد پيش از اين مقاوم‌سازی شده باشند: « بعد از اينها نوبت می‌رسد به ساختمان‌های مسکونی که بايد با مشارکتی بين مردم و دولت به مرحله مقاوم‌سازی برسد.»
بحث مقاوم سازی ساختمان های مسکونی در شمال غرب ايران در شرايطی به اوج رسيده که ترس از يک زلزله بزرگ در تهران با وجود آپارتمان های غيرمقاوم و انتقادهای برخی متخصصان همچنان وجود دارد.
با اين وجود، مديرکل پزشکی قانونی آذربايجان شرقی « آمار رسمی متوفيان زلزله را ۱۶۹ نفر اعلام کرد و در گفت و گو با خبرگزاری فارس، تاکيد کرد که مطابق قانون متولی اعلام آمار مرگ در کشور سازمان پزشکی قانونی است و به گفته وی هيچ مسئولی نبايد در اين زمينه آمار بدهد. بهرام صمدی‌راد، بقيه آمار ارائه شده در مورد کشته شدگان زمين لرزه شنبه را از سوی وزارت بهداشت، سازمان مديريت بحران و هلال احمر بدون مستندات علمی دانست.
با اين که شبکه خبر صدا و سيمای جمهوری اسلامی از ظهر دوشنبه از آغاز بازسازی مناطق ويران شده و حل مشکلات تامين آب و برق در مناطق زلزله زده خبر می دهد و از قول مسوولان می گويد هيچ مجروح تخليه نشده‌ای در مناطق باقی‌نمانده است، اما يک خبرنگار مستقل که ساعاتی بعد از وقوع زلزله به منطقه رفته است به راديو فردا می‌گويد: « به خاطر راه‌ها و جاده‌‌های خاکی که از بين رفته‌اند، دسترسی به روستاها بسيار سخت است با اين‌حال تا جايی که راهی وجود داشت و امکان رفتن ما و داوطلبان برای کمک عبور می‌کرديم و از اين شرايط می‌گذشتيم.»
مسعود پزشکيان نماينده تبريز، آذرشهر و اسکو روز دوشنبه، در صحن علنی مجلس در سخنانی از ضعف ساختار مديريتی در استان آذربايجان شرقی انتقاد کرد و با اشاره به تخريب بيمارستان نوساز در اين منطقه گفت: مديريت بحران در منطقه به خوبی لحاظ نشده است.
وی از ارسال هشت هزار چادر برای اسکان خانواده های آسيب ديده در به منطقه خبر داد که به گفته وی عده ای سود جو تعدادی از اين چادرها رابه تبريز بازگرداندند و چادر در مناطق زلزله زده کم آمده است.
از سوی ديگر، خبرگزاری فارس روز دوشنبه اعلام کرد، جمعيت هلال احمر از ارسال محموله بشردوستانه ترکيه برای مردم زلزله زده آذربايجان شرقی خبر داده است. جمعيت هلال احمر روز يکشنبه، اعلام کرده بود با توجه به تجهيزات و توانمندی‌های موجود در کشور در حال حاضر به کمک‌های بين‌المللی برای مردم زلزله زده آذربايجان شرقی نيازی وجود ندارد.
از سوی ديگر يکی از موضوع های مطرح شده در ساعت های پس از زمين لرزه به خصوص در تابستان، شيوع بيماری های عفونی در منطقه است.
با اينکه رييس اداره بيماری‌های منتقله از آب و غذا و عفونت‌های بيمارستانی وزارت بهداشت در گفت و گو با خبرگزای ايسنا تاکيد کرده، هيچ گزارشی از بروز بيماری در مناطق زلزله‌زده دريافت نشده، اما رئيس اورژانس کشور به خبرگزاری ايلنا گفته است، يکی از مشکلات بهداشتی درمنطقه کمبود توالت‌های صحرايی بهداشتی و آب آشاميدنی سالم است که ممکن است خطر بروز بيماری‌های عفونی را افزايش دهد.
روز دوشنبه شيکه خبر همچنين اعلام کرد رئيس ستاد مديريت بحران کشور از موافقت دولت برای مقاوم سازی ۲۰ هزار واحد مسکونی در مناطق شمالغرب کشور خبر داده است.
اما اين مقاوم سازی چگونه انجام می شود؟ نويد افشار، متخصص سازه و زلزله مقيم بريتانيا در گفت و گو با راديو فردا درباره روش های پيشگيری و مقاوم سازی و هزينه آن می گويد: « آنچه بايد انجام شو شامل بهينه‌سازی ساختمان‌هايی است که قرار است ساخته شود و مقاوم‌سازی ساختمان‌های موجود است که هزينه بسيار بالايی می‌برد.»
وی به برنامه‌ريزی برای اين کار اشاره می‌کند که با هدف پايين آورد تلفات، ساختمان‌ها بايد طبقه‌بندی شوند. نويد افشار در اين طبقه‌بندی، ابتدا به ساختمان‌هايی با تجمع زياد مثل مدارس و مساجد اشاره می‌کند و پس از آن از ساختمان‌هايی با شريان‌های حياتی می‌گويد که در اثر خسارت به روند توسعه ملی صدمه می‌زند؛ مثل نيروگاههای اتمی، پل‌ها و سازه‌هايی که دولت هزينه زيادی برای آنها متقبل شود و بايد پيش از اين مقاوم‌سازی شده باشند: « بعد از اينها نوبت می‌رسد به ساختمان‌های مسکونی که بايد با مشارکتی بين مردم و دولت به مرحله مقاوم‌سازی برسد.»
بحث مقاوم سازی ساختمان های مسکونی در شمال غرب ايران در شرايطی به اوج رسيده که ترس از يک زلزله بزرگ در تهران با وجود آپارتمان های غيرمقاوم و انتقادهای برخی متخصصان همچنان وجود دارد.