«ایران به اندازه کافی سنگ اورانیوم ندارد»

ديويد آلبرايت

خبرگزاری آسوشيتدپرس می گويد بر پايه گزارش محرمانه ای که بدست آورده ايران تلاش دارد ۱۳۵۰ تن سنگ اورانيوم پالايش شده از قزاقستان خريداری کند.

آمريکا انتقال کيک زرد به ايران را نقض آشکار قطعنامه های شورای امنيت می داند و تهران اين خبر را بخشی از جنگ روانی عليه ايران را توصيف کرده است.

راديو فردا در اين رابطه گفت و گويی با ديوید آلبرايت بازرس پيشين سازمان ملل در امور هسته ای و مدير موسسه علوم و امنيت بين الملل در آمريکا داشته است.

هدف ايران از خريدن سنگ اورانيوم از قزاقستان چيست؟

ديويد آلبرايت: ارزيابی اين که ايران در قزاقستان چه برنامه ای را دنبال می کرده، مشکل است. گزارش آسوشيتدپرس می گويد ايران تلاش دارد مقدار قابل توجهی کيک زرد از قزاقستان بخرد.

با توجه به قطعنامه های شورای امنيت سازمان ملل متحد عليه ايران، خريد اين مقدار کيک زرد از قزاقستان از مجاری قانونی غيرممکن است و آنگونه که گزارش شده است، قرار بود اين کار از طريق واسطه و غيرقانونی انجام شود. به هرحال موضوع خريد کيک زرد از قزاقستان افشا شده و به باور من امکان عملی شدن اين معامله ديگر وجود ندارد.

بايد اضافه کنم ايران تجربه زيادی در قاچاق تجهيزات مورد نياز خود در زمينه هسته ای و نظامی دارد. ايران می خواهد سنگ اورانيوم و کيک زرد بخرد چون به اندازه کافی از اين مواد ندارد. به باور من ايران سنگ اورانيوم کافی برای مرکز فرآوری اصفهان ندارد.

اما در چند ماه گذشته ميزان توليد اورانيوم کم غنی شده ايران رو به افول بود، يا حداکثر ثابت بود. فکر می کنيد اين کار به علت اشکالات فنی سانتريفيوژها بود، يا اينکه ايران با کمبود مواد خام مواجه بود؟

ايران برای برنامه غنی سازی اش که در سطح محدودی است به اندازه کافی هگزافلورايد اورانيوم دارد. بنابراين خريد کيک زرد يا سنگ اورانيوم از خارج برای برنامه های درازمدت هسته ای است.

خريد کيک زرد از قزاقستان می تواند برای دو منظور باشد. يا ايران می خواهد ذخيره کيک زرد خود را افزايش دهد و در صورت گسترش برنامه هسته ای غيرنظامی اش از آنها بهره گيرد. يا اينکه می خواهد يک برنامه هسته ای مخفی به موازات برنامه فعلی اش داير کند و در نهايت سلاح هسته ای بسازد. مقدار سنگ اورانيومی که ايران می خواهد از قزاقستان بخرد قابل توجه است و با آن می توان بيش از ۱۰۰ سلاح هسته ای ساخت. ما دقيقا نمی دانيم که ايران چه هدفی را دنبال می کند.

ولی در هر صورت ايران برای تهيه مواد و تجهيزات هسته ای خود به راه های غيرقانونی و قاچاق متوسل می شود که در تضاد با قوانين بين المللی است. بنابراين در چنين شرايطی و با توجه به موانعی که ايران با آن روبروست، اين کشور در صورت دسترسی به مواد و تجهيزات هسته ای، سعی می کند که مقدار زيادی از آنها را ذخيره کند تا با کمبودهای آينده روبرو نشود.

اين يک واکنش طبيعی است. اگر گزارش آسوشيتدپرس در مورد خريد سنگ اورانيوم از قزاقستان درست باشد، فکر می کنم که خريد اين مواد برای برنامه هسته ای غيرنظامی باشد.

در همين رابطه، خبرگزاری «اينترپرس سرويس» به نقل از يک مقام پيشين سازمان اطلاعات مرکزی آمريکا (سی آی اِ) می گويد مدرک منتشر شده در روزنامه تايمز لندن، درباره آزمايش ماشه اتمی از سوی ايران، جعلی است. شما اين مدرک را که دو هفته پيش در اين روزنامه چاپ شد، ديده ايد. نظر شما درباره صحت و سقم اين مدرک چيست؟

من اين گزارش را ديده ام ولی پايه و اساس آن را نمی دانم. جز اين که يک مقام پيشين آمريکا نظر خود را در اين مورد بيان کرده است. صحت و سقم مدرک مربوط به ماشه اتمی بسيار مهم است و ما در موسسه علوم و امنيت بين الملل نتوانستيم صحت آن را تاييد کنيم. ما آن مدرک را از نظر فنی و تکنيکی بر پايه ترجمه انگليسی آن بررسی کرديم و در جريان کار از مقام های چند دولت خواستيم به ما بگويند آيا اين مدرک جعلی است يا نه. اما به ما گفته شد که بنظر نمی رسد مدرک ماشه اتمی جعلی باشد و در عين حال اضافه کردند که صحت آن را نيز نمی توانند صد در صد تاييد کنند.

ما در موسسه علوم و امنيت بين الملل مايليم که بحث در مورد اين مدرک ادامه يابد و صحت و سقم آن معلوم شود و در نهايت خواهان آن هستيم که آژانس بين المللی انرژی اتمی که يک نسخه اين مدرک را دارد، نظر خود را درباره آن صريحا اعلام کند و بگويد که اگر اين مدرک واقعی است، چه ارتباطی بين اقدام ايران برای آزمايش ماشه اتمی و ديگر فعاليت های هسته ای اين کشور برای ساختن سلاح هسته ای وجود دارد.