اداره امنيت فدرال روسيه ( اف اس بی ) روز چهاردهم ماه مه اعلام کرد که يک ديپلمات آمريکايی را به خاطر تلاش برای به خدمت گرفتن يک مامور مبارزه با تروريسم دستگاههای امنيتی روسيه بازداشت کرده است.
اين ماجرا يکی از عجيب ترين رسوايی های جاسوسی درتاريخ معاصر است که روسيه به نوعی در آن دخالت داشته است.
اما « بوريس ولو دارسکی » يکی از ماموران کهنه کار بخش ضد اطلاعات ارتش اتحاد جماهیر شوروی که اکنون در شهر لندن سکونت دارد در مصاحبه ای با راديو اروپای آزاد/ راديو آزادی گفت که اين داستان کاملا ساختگی است.
راديو اروپای آزادی: اداره امنيت فدرال روسيه ادعا می کند « رايان کريستوفر فوگل » کارمند سفارت آمريکا در شهر مسکو را درحال ملاقات با فردی بازداشت کرده که وی قصد داشته او را برای جاسوسی به خدمت بگيرد. رسانه های روسيه تصاويری از اين ديپلمات همراه با وسايل به اصطلاح جاسوسی، مثل نقشه مسکو، يک پرگار و پول نقد را پخش کرده اند. آيا يک چنين داستانی می تواند باور کردنی باشد؟
بوريس ولودارسکی: هيچ کارشناس و فرد مطلعی نمی تواند اين ماجرا را باور کند. امروزه عمليات های اطلاعاتی و جاسوسی به شکلی کاملا متفاوت اجرا می شوند. معمولا پوشش خيلی خوبی دارند، تدارکات طولانی و فن آوری های بسيار پيچيده و پيشرفته ای را به خدمت می گيرند. اين ماجرايی که دولت روسيه ادعا می کند بيشتر شبيه يک کمدی ناشيانه ای است که از ماجراهای جاسوسی دهه ۱۹۷۰ ساخته شده باشد.
نکته اول اين است که جذب يا به خدمت گرفتن جاسوسان اصلا به اين شکل انجام نمی شود و هيچگاه در خود مسکو چنين کاری را نمی کنند . همه اين موارد در خارج از کشور روی می دهد . نکته دوم اين است که وسايل به اصطلاح جاسوسی که از اين ديپلمات آمريکايی کشف کرده اند مربوط به ۳۰ و حتی ۵۰ سال پيش است.
اين طور ادعا می شود که اين ديپلمات آمريکايی همراه خود نامه ای را حمل می کرده که به طرف مقابل صد هزار دلار در ملاقات اول و يک ميليون دلار برای هر سال همکاری پيشنهاد می کرده است. آيا يک چنين مبالغی با آنچه که معمولا برای جاسوسی در روسيه پيشنهاد می شود همخوانی دارند؟
من از بودجه هايی که مصرف می شود خبر دارم و يک چنين مبالغی غيرممکن اند. در درجه اول هيچگاه فردی که به دنبال جذب جاسوسی است به هنگام ملاقات با آن فرد چيزی را حمل نمی کند که وی را به خطر بياندازد. به همين خاطر نه پول و نه نامه ای حاکی از پرداخت پول و يا اشيايی مثل نقشه مسکو و يا کلاه گيس و عينک برای تغيير قيافه همراه خود نمی برد.
يک ميليون دلار ممکن است در مورد جذب يک مقام بسيار مهم و يا تشويق فردی به ترک روسيه هزينه شود ولی فقط پس از يک دوره طولانی همکاری چنين مبلغی پرداخت خواهد شد. صد هزار دلار هم هيچگاه به صورت نقد پرداخت نمی شود معمولا به يک حساب بانکی ناشناس در سوئيس و يا جای ديگری واريز می شود.
ولی تصاوير تلويزيونی اين ديپلمات آمريکايی را در حاليکه کلاه گيس به سر داشت نشان می دادند. اگر وی واقعا جاسوس نبوده مقامات روسيه چگونه توانسته اند يک چنين صحنه هايی را بسازند؟
به نظر من تنها دو توجيه منطقی وجود دارد. احتمالا کريستوفر فوگل مامور سازمان سيا بوده اما من فکر می کنم که يا دستگاههای امنيتی روسيه وی را عضو گيری کرده و يا تله خيلی جذابی برای وی گذاشته اند. من نمی توانم هيچ توجيه ديگری برای اين ماجرا پيدا کنم. به نظرم بعيد است که دستگاههای اطلاعاتی روسيه وی را جذب کرده باشند. چنين کاری خيلی پر مخاطره است. به نظر من به وی حقه زده اند و هويت وی به شکلی برملا شده است.
خبر دستگيری آقای فوگل درست همزمان با شروع جلسه پرسش و پاسخ سفير آمريکا در مسکو روی شبکه اجتماعی توئيتر اعلام شد. آيا می تواند ارتباطی بين اين دو ماجرا وجود داشته باشد؟
بله، کاملا ممکن است. اما به نظر من احتمال وجود ارتباط بين اين دو رويداد چندان مهم نيست. به نظر من بازداشت آقای فوگل يک اقدام تبليغی بسيار مهم در راستای سياست های دولت روسيه در مبارزه با چيزی است که آن را نفوذ عوامل اطلاعاتی خارجی توصيف می کند.
در عين حال می توان آن را واکنشی تلقی کرد به موارد متعددی از شناسايی عوامل اطلاعاتی و جاسوسی روسيه در آمريکا و اروپای غربی . از سال ۲۰۱۰ تاکنون يازده مورد از اين ماموران اطلاعاتی کشف شده اند و اين برای روسيه يک سرافکندگی بزرگ بود.
دولت روسيه به آقای فوگل اعلام کرده که هر چه سريعتر خاک روسيه را ترک کند. فکر می کنيد چه سرنوشتی در آمريکا در انتظار وی است؟
وی توسط بخش ويژه نهادهای اطلاعاتی مصاحبه و بازجويی و به قول معروف تخليه اطلاعاتی خواهد شد. آنها سعی خواهند کرد تمام جزييات ماجرا را از وی دريافت کنند و من مطمئن هستم که وی اعتراف خواهد کرد. پس از آن در مورد وی تصميم گيری خواهد شد و به احتمال زياد از نهادی که برای آن کار می کرده اخراج خواهد شد.
اين ماجرا يکی از عجيب ترين رسوايی های جاسوسی درتاريخ معاصر است که روسيه به نوعی در آن دخالت داشته است.
اما « بوريس ولو دارسکی » يکی از ماموران کهنه کار بخش ضد اطلاعات ارتش اتحاد جماهیر شوروی که اکنون در شهر لندن سکونت دارد در مصاحبه ای با راديو اروپای آزاد/ راديو آزادی گفت که اين داستان کاملا ساختگی است.
راديو اروپای آزادی: اداره امنيت فدرال روسيه ادعا می کند « رايان کريستوفر فوگل » کارمند سفارت آمريکا در شهر مسکو را درحال ملاقات با فردی بازداشت کرده که وی قصد داشته او را برای جاسوسی به خدمت بگيرد. رسانه های روسيه تصاويری از اين ديپلمات همراه با وسايل به اصطلاح جاسوسی، مثل نقشه مسکو، يک پرگار و پول نقد را پخش کرده اند. آيا يک چنين داستانی می تواند باور کردنی باشد؟
بوريس ولودارسکی: هيچ کارشناس و فرد مطلعی نمی تواند اين ماجرا را باور کند. امروزه عمليات های اطلاعاتی و جاسوسی به شکلی کاملا متفاوت اجرا می شوند. معمولا پوشش خيلی خوبی دارند، تدارکات طولانی و فن آوری های بسيار پيچيده و پيشرفته ای را به خدمت می گيرند. اين ماجرايی که دولت روسيه ادعا می کند بيشتر شبيه يک کمدی ناشيانه ای است که از ماجراهای جاسوسی دهه ۱۹۷۰ ساخته شده باشد.
نکته اول اين است که جذب يا به خدمت گرفتن جاسوسان اصلا به اين شکل انجام نمی شود و هيچگاه در خود مسکو چنين کاری را نمی کنند . همه اين موارد در خارج از کشور روی می دهد . نکته دوم اين است که وسايل به اصطلاح جاسوسی که از اين ديپلمات آمريکايی کشف کرده اند مربوط به ۳۰ و حتی ۵۰ سال پيش است.
اين طور ادعا می شود که اين ديپلمات آمريکايی همراه خود نامه ای را حمل می کرده که به طرف مقابل صد هزار دلار در ملاقات اول و يک ميليون دلار برای هر سال همکاری پيشنهاد می کرده است. آيا يک چنين مبالغی با آنچه که معمولا برای جاسوسی در روسيه پيشنهاد می شود همخوانی دارند؟
من از بودجه هايی که مصرف می شود خبر دارم و يک چنين مبالغی غيرممکن اند. در درجه اول هيچگاه فردی که به دنبال جذب جاسوسی است به هنگام ملاقات با آن فرد چيزی را حمل نمی کند که وی را به خطر بياندازد. به همين خاطر نه پول و نه نامه ای حاکی از پرداخت پول و يا اشيايی مثل نقشه مسکو و يا کلاه گيس و عينک برای تغيير قيافه همراه خود نمی برد.
يک ميليون دلار ممکن است در مورد جذب يک مقام بسيار مهم و يا تشويق فردی به ترک روسيه هزينه شود ولی فقط پس از يک دوره طولانی همکاری چنين مبلغی پرداخت خواهد شد. صد هزار دلار هم هيچگاه به صورت نقد پرداخت نمی شود معمولا به يک حساب بانکی ناشناس در سوئيس و يا جای ديگری واريز می شود.
ولی تصاوير تلويزيونی اين ديپلمات آمريکايی را در حاليکه کلاه گيس به سر داشت نشان می دادند. اگر وی واقعا جاسوس نبوده مقامات روسيه چگونه توانسته اند يک چنين صحنه هايی را بسازند؟
به نظر من تنها دو توجيه منطقی وجود دارد. احتمالا کريستوفر فوگل مامور سازمان سيا بوده اما من فکر می کنم که يا دستگاههای امنيتی روسيه وی را عضو گيری کرده و يا تله خيلی جذابی برای وی گذاشته اند. من نمی توانم هيچ توجيه ديگری برای اين ماجرا پيدا کنم. به نظرم بعيد است که دستگاههای اطلاعاتی روسيه وی را جذب کرده باشند. چنين کاری خيلی پر مخاطره است. به نظر من به وی حقه زده اند و هويت وی به شکلی برملا شده است.
خبر دستگيری آقای فوگل درست همزمان با شروع جلسه پرسش و پاسخ سفير آمريکا در مسکو روی شبکه اجتماعی توئيتر اعلام شد. آيا می تواند ارتباطی بين اين دو ماجرا وجود داشته باشد؟
بله، کاملا ممکن است. اما به نظر من احتمال وجود ارتباط بين اين دو رويداد چندان مهم نيست. به نظر من بازداشت آقای فوگل يک اقدام تبليغی بسيار مهم در راستای سياست های دولت روسيه در مبارزه با چيزی است که آن را نفوذ عوامل اطلاعاتی خارجی توصيف می کند.
در عين حال می توان آن را واکنشی تلقی کرد به موارد متعددی از شناسايی عوامل اطلاعاتی و جاسوسی روسيه در آمريکا و اروپای غربی . از سال ۲۰۱۰ تاکنون يازده مورد از اين ماموران اطلاعاتی کشف شده اند و اين برای روسيه يک سرافکندگی بزرگ بود.
دولت روسيه به آقای فوگل اعلام کرده که هر چه سريعتر خاک روسيه را ترک کند. فکر می کنيد چه سرنوشتی در آمريکا در انتظار وی است؟
وی توسط بخش ويژه نهادهای اطلاعاتی مصاحبه و بازجويی و به قول معروف تخليه اطلاعاتی خواهد شد. آنها سعی خواهند کرد تمام جزييات ماجرا را از وی دريافت کنند و من مطمئن هستم که وی اعتراف خواهد کرد. پس از آن در مورد وی تصميم گيری خواهد شد و به احتمال زياد از نهادی که برای آن کار می کرده اخراج خواهد شد.