کارنامه يکساله تحولات محيط زيست در ابران از جمله آتش سوزی در تالاب گندمان، از بين رفتن هشت هزار تن گندم در استان اردبيل و طوفان شن در سيستان از جمله وقایعی بودند که سال ۱۳۸۸ را مبدل به سال نه چندان خوشايندی برای محيط زيست ايران و هواداران آن ساخت.
فروردين:
سيل در شهرستان قم: به موجب اين سيل که در تاريخ يازدهم فروردين ماه و به جهت طغيان قم رود به وقوع پيوست، دو نفر کشته و چهار نفر مفقود شدند. اين سيل در حدود ۸۰ ميليون خسارت به اراضی و سازه‌های کشاورزی استان قم وارد آورد. پيش از اين کارشناسان شهرسازی بارها نسبت به ساخت و سازهای نابخردانه در بستر قم رود هشدار داده بودند.
ارديبهشت:
هشدار در مورد قطع درختان دره ديوين در همدان: دوستداران محيط زيست در مورد قطع بی‌رويه درختان دره ديوين واقع در الوند کوه به منظور خانه‌سازی، هشدار دادند.
خرداد:
بررسی کارنامه چهارساله دولت نهم: در تاريخ سيزدهم اسفند ايسنا طرح‌های توسعه‌ای دولت نهم را موجب نابودی برخی مناطق طبيعی ايران دانست.
اين مقاله به مواردی چند از اين طرح‌ها از جمله موافقت دولت با احداث جاده در پارک ملی لار، مصوبه احداث پتروشيمی در جنگل‌های سراوان گيلان، مصوبه دولت مبنی بر احداث جاده کنارگذر انزلی در ميانه تالاب بين‌المللی انزلی، مصوبه احداث جاده در پارک ملی خجير تهران، تعريض جاده پارک ملی گلستان،عدم پرداخت حقابه تالاب‌ها و درياچه‌ها برای پر کردن سدها و مصرف هرچه بيشتر مردم از آب که منجر به نابودی تالاب‌هايی چون بختگان و پريشان و اروميه و گاوخونی شد، اشاره کرد.
تير:
آسفالت دماوند: در هفدهم تيرماه عمليات آسفالت‌کاری مسيری هفت کيلومتری بر روی يکی از دامنه‌های دماوند که به بخش گوسفندسرای دماوند در ارتفاع ۲۹۰۰ متری منتهی می‌شود، آغاز شد.
اين اقدام موجبات نگرانی کارشناسان و علاقمندان به طبيعت را برانگيخت. در همين زمينه فدراسيون کوهنوردی و صعودهای ورزشی در تاريخ ۲۰ تيرماه نامه‌ای به وزير کشور نوشته و خواستار توقف اين عمليات شدند. اين اعتراضات در نهايت موجب شد تا آسفالت‌کاری متوقف شود.
لازم به ذکر است که در ۲۹ تيرماه سال ۱۳۸۷ نام دماوند به عنوان اولين ميراث طبيعی کشور ثبت شد و اسفنديار رحيم مشائی، رئيس سازمان ميراث فرهنگی کشور در مراسم ثبت دماوند، اين اقدام را منطق شکر نعمت خداوند خواند و بر اهميت حفظ و نگهداری از دماوند به عنوان نخستين اثر طبيعی ثبت شده کشور تاکيد کرد.
مرداد:
هشدار در مورد سروهای باغ فين: دوستداران محيط زيست بار ديگر در مورد خشک شدن درختان سرو چهارصد ساله باغ فين کاشان هشدار دادند. خشک شدن اين درختان اولين بار در سال ۱۳۸۶ و پس از از بين رفتن سه پايه از درختان اين باغ مطرح شد. محمد درويش، عضو هيئت علمی مؤسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع کشور، مشاوره غلط و روش‌های نادرست نگهداری را از عوامل اصلی اين واقعه معرفی کرد.
شهريور:
آتش سوزی در جنگل‌های دست‌کاشت کرج: در تاريخ اول شهريورماه، جنگل‌های دست کاشت حومه پل خواب کرج دچار سانحه آتش سوزی شدند و بر اثر اين آتش سوزی حدود دو هکتار از اين منطقه نابود شد.
نابودی ۳۰ هکتار جنگل در استان چهارمحال و بختياری: ۵ هزار اصله درخت در يک مساحت تقريبی ۳۰ هکتاری در منطقه صالح کوتاه، دهستان موگويی از توابع شهرستان کوهرنگ در استان چهارمحال بختياری به منظور احداث جاده نابود شدند.
آتش سوزی در تالاب گندمان: در تاريخ سی شهريورماه، تالاب ۱۲۰۰ هکتاری گندمان واقع در استان چارمحال بختياری دچار سانحه آتش‌سوزی شد و به گزارش حاميان محيط زيست حدود ۱۰۰ هکتار از اين تالاب از بين رفت. نيروهای امداد موفق شدند پس از دو هفته آتش سوزی را در سطح مهار کنند اما متاسفانه سطح زيرين تالاب تا چندين روز پس از آن همچنان در آتش سوخت. بر اثر اين آتش سوزی تعداد زيادی از لاکپشت‌ها و پرندگان منطقه از بين رفتند.
مهر:
به هدر رفتن گاز در پالايشگاهها و واحد های بهره برداری: در خبر ها به نقل از مسئولين شرکت ملی گاز ايران اعلام شد که در ايران روزانه ۴۴ ميليون متر مکعب گاز در مشعل پالايشگاهها و واحد های بهره برداری نفت بدون استفاده در هوا می سوزد. اين مقدار گاز برابر است با مصرف روزانه مردم ترکيه.
از بين رفتن هشت هزار تن گندم در استان اردبيل: به علت بارندگی‌ها، هشت هزار تن گندم در اصلان‌دوز مغان واقع در استان اردبيل فاسد شد.
همه ساله هنگام برداشت گندم و خريد گندم مازاد بر نياز کشاورزان استان اردبيل، به دليل کمبود سيلو بسياری از گندم های خريداری شده در فضاهای آزاد، روباز و غير استاندارد نگهداری و انبار می‌شود.
اجلاس جهانی تغييرات اقليمی کپنهاگ: در اواخر آذر‌ماه، محمود احمدی‌نژاد در اجلاس تغييرات اقليمی کپنهاگ شرکت کرده و بر استفاده از انرژی هسته‌ای به عنوان منبع انرژی تاکيد کرد و البته از منابع پاک ديگری نظير باد، خورشيد، امواج دريا و حرارت زمين نيز نام برد. وی همچنين پيشنهاد کرد که برای بهبود وضعيت اقليمی و زيست محيطی در جهان، سال ۲۰۱۱، سال اصلاح الگوی مصرف و کاهش آلودگی در جهان ناميده شود.
ٱبان:
آتش سوزی در تالابی در بوشهر: در تاريخ يازدهم آبان‌ماه، ۱۵۰ هکتار از تالاب ۲۰ هزار هکتاری حله واقع در استان بوشهر در آتش سوخت.
آذر:
قطع ۳۰۰۰ درخت بلوط و بنه کهنسال به منظور احداث جاده در استان چهارمحال و بختياری: مقامات اجرايی استان چهارمحال و بختياری از قطع ۳۰۰۰ اصله درخت بلوط بنه کهنسال به منظور گسترش جاده دسترسی به برخی روستاهای استان لرستان خبر دادند. پيش از اين، ۳۰۰۰ درخت ديگر به منظور احداث جاده دسترسی به روستای ۲۵ خانواری چين واقع در منطقه کوهرنگ بختياری، قطع شدند.
دی:
طوفان شن در سيستان: در بيست و يکم دی ماه به دنبال طوفان شن موسوم به بادهای موسمی ۱۲۰ روزه، ميزان غلظت گرد و خاک و آلاينده‌ها در سيستان به بيش از ۳۳ برابر استانداردهای جهانی رسيد.
بهمن:
احداث سد کارون ۴: اين سد که آن را بلندترين سد ايران لقب داده‌اند، تا کنون دوبار بر اثر رخداد سيل ويران شده و خسارتی حدود ۲۰۰ ميليون تومان را متحمل شده است. سد کارون ۴ در بهمن ماه راه‌اندازی شد. گفته شده بود که با به راه‌اندازی کامل اين سد حدود ۳هزار هکتار از اراضی جنگلی و مرتعی ناحيه را به زير آب خواهد برد و موجب نابودی ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار اصل درخت بلوط و بنه خواهد شد.
اسفند:
خشک شدن تدريجی هفتاد درصد از قنات‌های زنجان: عضو شورای مرکزی خانه کشاورزی استان زنجان اعلام کرد که با کاهش نزولات آسمانی در سال ۱۳۸۸، ۷۰ درصد از قنات‌های استان زنجان در سال جاری خشک شده است.
وی کاهش ميزان بارندگی در سال گذشته و همچنين برداشت‌های غيرمجاز و بی‌رويه آب را از عوامل مهم در از بين رفتن اين قنات‌ها دانست.
جاده سازی در جنگل ابر: ساخت جاده مناقشه برانگيز ارتباطی ميان علی آباد گلستان و شاهرود سمنان که از قلب جنگل ابر می‌گذرد، بارها تاييد و سپس طی اعتراض‌های دوستداران محيط زيست متوقف شد. نهايتا عمليات ساخت اين جاده، بار ديگر در تاريخ پنجم اسفند ماه تاييد شد.
نابودی ۳۱۴ هکتار از اراضی جنگی لرستان: در تاريخ سيزدهم اسفندماه، مدير کل منابع طبيعی و آبخيزداری استان لرستان با اشاره به نابودی درختان در اين استان اعلام کرد که تنها در روزهای تاسوعا و عاشورای امسال به منظور درست کردن آتش حدود ۳۱۴ هکتار از اراضی جنگلی اين استان نابود شد.
تخريب ده هکتار جنگل دست کاشت: جنگل وردآورد واقع در منطقه ۲۲ استان تهران به منظور ساختمان‌سازی تخريب شد.
فروردين:
سيل در شهرستان قم: به موجب اين سيل که در تاريخ يازدهم فروردين ماه و به جهت طغيان قم رود به وقوع پيوست، دو نفر کشته و چهار نفر مفقود شدند. اين سيل در حدود ۸۰ ميليون خسارت به اراضی و سازه‌های کشاورزی استان قم وارد آورد. پيش از اين کارشناسان شهرسازی بارها نسبت به ساخت و سازهای نابخردانه در بستر قم رود هشدار داده بودند.
ارديبهشت:
هشدار در مورد قطع درختان دره ديوين در همدان: دوستداران محيط زيست در مورد قطع بی‌رويه درختان دره ديوين واقع در الوند کوه به منظور خانه‌سازی، هشدار دادند.
خرداد:
بررسی کارنامه چهارساله دولت نهم: در تاريخ سيزدهم اسفند ايسنا طرح‌های توسعه‌ای دولت نهم را موجب نابودی برخی مناطق طبيعی ايران دانست.
اين مقاله به مواردی چند از اين طرح‌ها از جمله موافقت دولت با احداث جاده در پارک ملی لار، مصوبه احداث پتروشيمی در جنگل‌های سراوان گيلان، مصوبه دولت مبنی بر احداث جاده کنارگذر انزلی در ميانه تالاب بين‌المللی انزلی، مصوبه احداث جاده در پارک ملی خجير تهران، تعريض جاده پارک ملی گلستان،عدم پرداخت حقابه تالاب‌ها و درياچه‌ها برای پر کردن سدها و مصرف هرچه بيشتر مردم از آب که منجر به نابودی تالاب‌هايی چون بختگان و پريشان و اروميه و گاوخونی شد، اشاره کرد.
تير:
آسفالت دماوند: در هفدهم تيرماه عمليات آسفالت‌کاری مسيری هفت کيلومتری بر روی يکی از دامنه‌های دماوند که به بخش گوسفندسرای دماوند در ارتفاع ۲۹۰۰ متری منتهی می‌شود، آغاز شد.
اين اقدام موجبات نگرانی کارشناسان و علاقمندان به طبيعت را برانگيخت. در همين زمينه فدراسيون کوهنوردی و صعودهای ورزشی در تاريخ ۲۰ تيرماه نامه‌ای به وزير کشور نوشته و خواستار توقف اين عمليات شدند. اين اعتراضات در نهايت موجب شد تا آسفالت‌کاری متوقف شود.
لازم به ذکر است که در ۲۹ تيرماه سال ۱۳۸۷ نام دماوند به عنوان اولين ميراث طبيعی کشور ثبت شد و اسفنديار رحيم مشائی، رئيس سازمان ميراث فرهنگی کشور در مراسم ثبت دماوند، اين اقدام را منطق شکر نعمت خداوند خواند و بر اهميت حفظ و نگهداری از دماوند به عنوان نخستين اثر طبيعی ثبت شده کشور تاکيد کرد.
مرداد:
هشدار در مورد سروهای باغ فين: دوستداران محيط زيست بار ديگر در مورد خشک شدن درختان سرو چهارصد ساله باغ فين کاشان هشدار دادند. خشک شدن اين درختان اولين بار در سال ۱۳۸۶ و پس از از بين رفتن سه پايه از درختان اين باغ مطرح شد. محمد درويش، عضو هيئت علمی مؤسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع کشور، مشاوره غلط و روش‌های نادرست نگهداری را از عوامل اصلی اين واقعه معرفی کرد.
شهريور:
آتش سوزی در جنگل‌های دست‌کاشت کرج: در تاريخ اول شهريورماه، جنگل‌های دست کاشت حومه پل خواب کرج دچار سانحه آتش سوزی شدند و بر اثر اين آتش سوزی حدود دو هکتار از اين منطقه نابود شد.
نابودی ۳۰ هکتار جنگل در استان چهارمحال و بختياری: ۵ هزار اصله درخت در يک مساحت تقريبی ۳۰ هکتاری در منطقه صالح کوتاه، دهستان موگويی از توابع شهرستان کوهرنگ در استان چهارمحال بختياری به منظور احداث جاده نابود شدند.
آتش سوزی در تالاب گندمان: در تاريخ سی شهريورماه، تالاب ۱۲۰۰ هکتاری گندمان واقع در استان چارمحال بختياری دچار سانحه آتش‌سوزی شد و به گزارش حاميان محيط زيست حدود ۱۰۰ هکتار از اين تالاب از بين رفت. نيروهای امداد موفق شدند پس از دو هفته آتش سوزی را در سطح مهار کنند اما متاسفانه سطح زيرين تالاب تا چندين روز پس از آن همچنان در آتش سوخت. بر اثر اين آتش سوزی تعداد زيادی از لاکپشت‌ها و پرندگان منطقه از بين رفتند.
مهر:
به هدر رفتن گاز در پالايشگاهها و واحد های بهره برداری: در خبر ها به نقل از مسئولين شرکت ملی گاز ايران اعلام شد که در ايران روزانه ۴۴ ميليون متر مکعب گاز در مشعل پالايشگاهها و واحد های بهره برداری نفت بدون استفاده در هوا می سوزد. اين مقدار گاز برابر است با مصرف روزانه مردم ترکيه.
از بين رفتن هشت هزار تن گندم در استان اردبيل: به علت بارندگی‌ها، هشت هزار تن گندم در اصلان‌دوز مغان واقع در استان اردبيل فاسد شد.
همه ساله هنگام برداشت گندم و خريد گندم مازاد بر نياز کشاورزان استان اردبيل، به دليل کمبود سيلو بسياری از گندم های خريداری شده در فضاهای آزاد، روباز و غير استاندارد نگهداری و انبار می‌شود.
اجلاس جهانی تغييرات اقليمی کپنهاگ: در اواخر آذر‌ماه، محمود احمدی‌نژاد در اجلاس تغييرات اقليمی کپنهاگ شرکت کرده و بر استفاده از انرژی هسته‌ای به عنوان منبع انرژی تاکيد کرد و البته از منابع پاک ديگری نظير باد، خورشيد، امواج دريا و حرارت زمين نيز نام برد. وی همچنين پيشنهاد کرد که برای بهبود وضعيت اقليمی و زيست محيطی در جهان، سال ۲۰۱۱، سال اصلاح الگوی مصرف و کاهش آلودگی در جهان ناميده شود.
ٱبان:
آتش سوزی در تالابی در بوشهر: در تاريخ يازدهم آبان‌ماه، ۱۵۰ هکتار از تالاب ۲۰ هزار هکتاری حله واقع در استان بوشهر در آتش سوخت.
آذر:
قطع ۳۰۰۰ درخت بلوط و بنه کهنسال به منظور احداث جاده در استان چهارمحال و بختياری: مقامات اجرايی استان چهارمحال و بختياری از قطع ۳۰۰۰ اصله درخت بلوط بنه کهنسال به منظور گسترش جاده دسترسی به برخی روستاهای استان لرستان خبر دادند. پيش از اين، ۳۰۰۰ درخت ديگر به منظور احداث جاده دسترسی به روستای ۲۵ خانواری چين واقع در منطقه کوهرنگ بختياری، قطع شدند.
دی:
طوفان شن در سيستان: در بيست و يکم دی ماه به دنبال طوفان شن موسوم به بادهای موسمی ۱۲۰ روزه، ميزان غلظت گرد و خاک و آلاينده‌ها در سيستان به بيش از ۳۳ برابر استانداردهای جهانی رسيد.
بهمن:
احداث سد کارون ۴: اين سد که آن را بلندترين سد ايران لقب داده‌اند، تا کنون دوبار بر اثر رخداد سيل ويران شده و خسارتی حدود ۲۰۰ ميليون تومان را متحمل شده است. سد کارون ۴ در بهمن ماه راه‌اندازی شد. گفته شده بود که با به راه‌اندازی کامل اين سد حدود ۳هزار هکتار از اراضی جنگلی و مرتعی ناحيه را به زير آب خواهد برد و موجب نابودی ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار اصل درخت بلوط و بنه خواهد شد.
اسفند:
خشک شدن تدريجی هفتاد درصد از قنات‌های زنجان: عضو شورای مرکزی خانه کشاورزی استان زنجان اعلام کرد که با کاهش نزولات آسمانی در سال ۱۳۸۸، ۷۰ درصد از قنات‌های استان زنجان در سال جاری خشک شده است.
وی کاهش ميزان بارندگی در سال گذشته و همچنين برداشت‌های غيرمجاز و بی‌رويه آب را از عوامل مهم در از بين رفتن اين قنات‌ها دانست.
جاده سازی در جنگل ابر: ساخت جاده مناقشه برانگيز ارتباطی ميان علی آباد گلستان و شاهرود سمنان که از قلب جنگل ابر می‌گذرد، بارها تاييد و سپس طی اعتراض‌های دوستداران محيط زيست متوقف شد. نهايتا عمليات ساخت اين جاده، بار ديگر در تاريخ پنجم اسفند ماه تاييد شد.
نابودی ۳۱۴ هکتار از اراضی جنگی لرستان: در تاريخ سيزدهم اسفندماه، مدير کل منابع طبيعی و آبخيزداری استان لرستان با اشاره به نابودی درختان در اين استان اعلام کرد که تنها در روزهای تاسوعا و عاشورای امسال به منظور درست کردن آتش حدود ۳۱۴ هکتار از اراضی جنگلی اين استان نابود شد.
تخريب ده هکتار جنگل دست کاشت: جنگل وردآورد واقع در منطقه ۲۲ استان تهران به منظور ساختمان‌سازی تخريب شد.