تکان های تازه مالی در منطقه يورو

سکه یک یورویی

فریدون خاوند، استاد اقتصاد در پاریس با رادیو فردا در مورد بحران اقتصادی در ایرلند گفتگو کرده است.

منطقه يورو، که شانزده کشور اروپايی را در بر ميگيرد، بار ديگر با تکان های شديد اقتصادی روبرو شده که عامل اصلی آن وضعيت مالی نگران کننده ای است که در ايرلند به وجود آمده. حتی رييس اتحاديه اروپا صحبت هايی را مطرح کرده حاکی از نگرانی شديد او برای آينده اين اتحاديه. چرا اين همه نگرانی و اصولا منطقه يورو، در شرايط کنونی، با چه چالش هايی روبرو هست؟

چند ماه پيش بحران مالی يونان، و ناتوانی اين کشور در مقابله با بدهی هايش، اروپا را تکان داد و امروز ما شاهد تکان های تازه ای هستيم در اتحاديه اروپا، به دليل وضعيتی که در ايرلند به وجود آمده است.

البته ايرلند و يونان با هم تفاوت های زيادی دارند، ولی در يک نکته مشترکند و آن عضويت در منطقه پولی اروپا است. يورو، پول هر دو کشور هست. شانزده کشور عضو منطقه يورو، جزء اتحاديه اروپا هستند که بيست و هفت کشور در آن عضويت دارند. بنا بر اين وقتی يکی از اعضای منطقه دچار مشکل ميشود، در درجه اول منطقه يورو متزلزل ميشود و بعد اين تزلزل منتقل ميشود به کل اتحاديه اروپا.



اقتصاد ايرلند در جريان بحران مالی سال های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ به شدت تکان خورد، دولت آن با يک کسر بودجه شديد دست به گريبان هست، بانک های اين کشور در وضعيت بسيار بدی هستند، برای آنها امکان دريافت تسهيلات از سوی بانک های خارجی بسيار دشوار شده و به کمک فوری نياز دارند.

يکی از پيآمد های اصلی بحران اقتصادی در ايرلند، فرو ريختن بهای مسکن است که در اين کشور که باعث شده است آنهايی که وام گرفته بودند برای صاحبخانه شدن، نتوانند اقساط بدهی های خودشان را باز پرداخت بکنند و همين مساله بانک های ايرلند را با تکان های شديد مالی روبرو کرده است.

هرمان وان رومپويی، رييس اتحاديه اروپا، که شخصيتی است خونسرد با گفته هايی بسيار حساب شده، ديروز به گونه ای بيسابقه هشدار داد که اگر مسايل مالی بعضی از کشور ها حل نشود، هم بقای منطقه يورو به خطر ميافتد و هم بقای اتحاديه اروپا...

موقعی که در عهد نامه ماستريشت پيشنهاد پول واحد اروپا مطرح شد، هدف اين بود که با ايجاد يورو اقتصاد کشور های عضو منطقه پولی اروپا تقويت بشود. ايرلند کشوری است کوچک با اقتصادی نسبتا محدود. چطور امکان دارد که تکان های مالی در اين کشور بقای منطقه يورو و اتحاديه اروپا را به خطر بيندازد؟

مشکل در آنجا ست که ايرلند تنها نيست. همين ديروز، فرناندو دوس سانتوس، وزير دارايی پرتغال هشدار داد که برای کشورش، اين خطر که زير حمايت شديد مالی اتحاديه اروپا قرار بگيرد، بسيار بالا است.

اسپانيا هم در وضعيت چندان درخشانی نيست. امکان اين که يک سلسله مشکلات مالی برای ايتاليا هم پيش بيآيد، کم و بيش جدی است. يونان هم هنوز از منطقه خطر خارج نشده و به نظر ميرسد بدهی هايش بيشتر از آنچيزی است که قبلا گفته ميشد. فرانسه البته در وضعيت بهتری است، ولی مصاحبه مطبوعاتی سه شنبه شب نيکلا سرکوزی رييس جمهوری فرانسه نشان داد که اين کشور هم برای جلوگيری از مشکلات آتی، مجبور است تصميم های دشواری بگيرد برای جلوگيری از افزايش بدهی های دولت.

در خارج از منطقه يورو، يک قدرت بسيار بزرگ اتحاديه اروپا يعنی بریتانیا تصميم های سختی گرفته است در جهت رياضت کشی اقتصادی...

مجموعه اين عوامل هست که در حال حاضر سنگينی ميکند بر اقتصاد منطقه يورو و کل اتحاديه اروپا.

برای مقابله با بحران مالی ايرلند، تاکنون چه تصميم هايی اتخاذ شده؟

نشست سه شنبه شب وزيران دارايی شانزده کشور عضو منطقه يورو، معروف به يورو گروپ، که در بروکسل تشکيل شد، به همين مساله اختصاص داشت. بر پايه آخرين گزارش ها اين نشست نتوانست تصميم مهمی بگيرد برای کمک به ايرلند.

قرار است روز چهارشنبه وزيران دارايی بيست و هفت کشور اتحاديه اروپا به همين مساله بپردازند.

مساله اين است که ايرلند، بر خلاف يونان که شش ماه پيش مصرانه خواستار کمک اتحاديه اروپا بود، در درخواست کمک از اين اتحاديه ترديد زيادی از خود نشان ميدهد و فکر ميکند که به تنهايی خواهد توانست با مشکلاتش مقابله کند. در عوض شرکای ايرلند در منطقه يورو از خود بی صبری نشان ميدهند و از آن می ترسند که در صورت فرو ريزی بانک های ايرلند، ديگر کشور ها با تکان های بسيار شديد مالی روبرو بشوند.

در اين ميان ايالات متحده آمريکا هم از سرايت بحران ايرلند به ديگر کشور های منطقه يورو نگران است و به اين کشور ها توصيه ميکند هر چه زود تر راهی پيدا کنند برای مقابله با بحران.

به نظر ميرسد که طی روز های آينده مذاکرات فشرده ای انجام خواهد گرفت بين مقام های ايرلندی، کميسيون اروپا، بانک مرکزی اروپا و صندوق بين المللی پولی برای مقابله با بحران.