منابع دانشجويی از ايران خبر می‌دهند که با اعلام نتايج اوليه آزمون سراسری سال ۱۳۹۱ مشخص شده که تفکيک جنسيتی به صورت گسترده برای سال تحصيلی جديد اجرا شده است.
دانشجو نيوز، وبسايت خبری دانشجويان ايران گزارش می‌دهد که در سال تحصيلی جديد در بيش از ۶۰ دانشگاه ايران در بعضی از رشته‌ها داوطلبان به صورت تک‌جنسيتی پذيرش خواهند شد.
راديو فردا در اين‌باره با سجاد ويس‌مرادی، از اعضای سابق شورای عمومی دفتر تحکيم وحدت گفت‌وگو کرده است.
- آقای ويس‌مرادی دانشگاه‌هايی که در آنها تفکيک جنسيتی صورت گرفته، کدام‌ها هستند؟
شمار دانشگاه‌ها بسيار بالا است ولی اين طرح در دانشگاه‌های اراک، اصفهان، بوعلی‌سينای همدان يا دانشگاه بين‌المللی قزوين به صورت چشمگيری اعمال شده و به طور صد درصد رشته‌ها به صورت جداگانه برای دانشجويان دختر و پسر ارائه خواهد شد.
يک آمار ديگر هم که افزايش پيدا کرده اين است که تقريبا از هر شش رشته دانشگاهی، يک رشته امسال به صورت جدا و تفکيکی برای دانشجويان دختر و پسر برگزار می‌شود که نشان می‌دهد نسبت به سال گذشته رشد قابل توجهی داشته است.
مشخص هست که چه رشته‌هايی هستند که تفکيک جنسيتی در آنها اعمال شده است؟
اصلا نظم خاصی در نحوه تفکيک جنسيتی رشته‌ها مشخص نيست. آنچه با بررسی دفترچه‌های منتشر شده برای انتخاب رشته بدست می‌آيد اين است که روسای دانشگاه‌ها يا کسانی که تصميم‌گيرنده بودند کاملا به صورت سليقه‌ای و شخصی اين نحوه تفکيک جنسيتی را اعمال کردند. چون می‌بينيم که بعضی رشته‌ها در بعضی دانشگاه‌ها تفکيک شده‌اند و در بعضی دانشگاه‌های ديگر تفکيک نشده‌اند.
اين کاملا نشان می‌دهد که سليقه شخصی در اين امر دخيل بوده و طرح هدفمند و مشخصی نبوده و فقط در راستای يک سياست کلی است که روسای انتصابی دانشگاه‌ها می‌خواهند منويات مورد نظر رهبر جمهوری اسلامی مبنی بر اسلامی کردن دانشگاه‌ها را پيگيری کنند، خواسته‌اند اعلام کنند آمار ما برای تفکيک جنسيتی در دانشگاه‌ها بالا است.
- يعنی بخشنامه يا مصوبه خاصی از طرف وزارت علوم برای اعمال تفکيک جنسيتی صادر نشده است؟
بعيد می‌دانم که بخشنامه‌ای صادر شده باشه. تنها می‌دانيم که در ماه‌های گذشته اعلام شد برای دانشگاه‌ها کارنامه فرهنگی صادر خواهد شد. و يکی از معيارهای کارنامه فرهنگی هم بحث اسلامی کردن دانشگاه‌های کشور است.
به‌طور مثال در فروردين ماه دانشگاه علامه طباطبايی که نرخ بالايی در تفکيک جنسيتی دانشگاه‌ها د ارد، به عنوان دانشگاه برتر در اسلامی کردن دانشگاه شناخته شد. شايد در آن بحث کارنامه فرهنگی دانشگاه‌ها اين امر نکته مثبت داشته باشد اما نميشه گفت که بخشنامه مشخصی وجود دارد. به طور مثال در دانشگاه چمران اهواز ديديم که چهل و هفت رشته دانشگاهی به‌طور کامل تفکيک جنسيتی شده بود. وقتی اين امر با اعتراض داوطلبان مواجه شد، وزارت علوم بيانيه داد که اين دفترچه انتخاب رشته برای اين دانشگاه را اصلاح خواهد کرد تا داوطلبان زن هم بتوانند در اين رشته‌ها شرکت کنند.
- آقای ويس‌مرادی اشاره کرديد به دانشگاه چمران اهواز. به نظر شما اگر دانشجويان در دانشگاه‌های ديگر هم اعتراض کنند، آيا ممکن است که طرح تفکيک جنسيتی اعمال نشود يا دست‌کم اصلاح شود يا ربطی به اعتراض دانشجويان نخواهد داشت؟
قطعا موثرخواهد بود. ما تجربه‌های مختلفی در دانشگاه‌های ديگر داريم که نشان می‌دهد اعتراض دانشجويان موثر بوده است.
در دانشگاه بوعلی‌سينای همدان که چند رشته را در مقطع کارشناسی ارشد، تک‌جنسيتی کرده بودند، اعتراض دانشجويان موجب شد رييس دانشگاه قول بدهد در سال بعد اين وضعيت را اصلاح کند. در دانشگاه علم و صنعت هم در مقطع کارشناسی ارشد بسياری از رشته‌ها را تک‌جنسيتی کرده بودند که با اعتراض گسترده‌ای مواجه شد. در اين دانشگاه هم قول دادند اصلاحاتی انجام دهند و امسال تقريبا هيچ رشته‌ای به صورت تک‌جنسيتی در مقطع کارشناسی ارشد ارائه نشد. به نظرم اعتراض دانشجويان و فعاليت‌های صنفی‌شان می‌تواند در اين زمينه موثر باشد.
در سال گذشته تعدادی از دانشگاه‌ها تک‌جنسيتی شدند. در سال تحصيلی جديد تعداد دانشگاه‌هايی که طرح تفکيک جنسيتی را اعمال کردند، بيشتر بود. فکر می‌کنيد در نهايت ممکن است اين طرح در تمام دانشگاه‌ها فراگير شود؟
قطعا امکانات فيزيکی دانشگاه‌ها اين اجازه را نخواهد داد که در همه دانشگاه‌ها و رشته‌ها تفکيک جنسيتی برقرار بود. در تعدادی از دانشگاه‌های برتر تهران که در سطح کشور دانشگاه‌های سطح بالايی هم هستند، تفکيک جنسيتی صورت نگرفته و اين امر رقابتی را هم به نسبت رعايت کرده‌اند. دانشگاه شريف و دانشگاه تهران از جمله اين دانشگاه‌ها هستند. بنابراين بعيد می‌دانم که اين طرح به تمام دانشگاه‌ها و رشته‌ها کشيده شود.
فعلا به نظر می‌رسد اراده‌ای برای اين کار وجود ندارد. اما مشخص نيست در آينده چه خواهد شد. ممکن است جمهوری اسلامی سعی کند برای تنگ‌تر کردن فضا بر دانشجويان اين طرح را به طور کامل پياده کند. به نظر من با شرايط و امکانات فعلی و محدوديت‌های فيزيکی امکان اين کار وجود ندارد. اما ممکن است محدوديت‌های ديگری اعمال کنند. مثلا تبعيض جنسيتی قائل شوند. در خيلی از رشته‌ها می‌بينيم که دانشجويان دختر به مراتب کمتر از دانشجويان پسر پذيرش می‌شوند.
دانشجو نيوز، وبسايت خبری دانشجويان ايران گزارش می‌دهد که در سال تحصيلی جديد در بيش از ۶۰ دانشگاه ايران در بعضی از رشته‌ها داوطلبان به صورت تک‌جنسيتی پذيرش خواهند شد.
راديو فردا در اين‌باره با سجاد ويس‌مرادی، از اعضای سابق شورای عمومی دفتر تحکيم وحدت گفت‌وگو کرده است.
- آقای ويس‌مرادی دانشگاه‌هايی که در آنها تفکيک جنسيتی صورت گرفته، کدام‌ها هستند؟
شمار دانشگاه‌ها بسيار بالا است ولی اين طرح در دانشگاه‌های اراک، اصفهان، بوعلی‌سينای همدان يا دانشگاه بين‌المللی قزوين به صورت چشمگيری اعمال شده و به طور صد درصد رشته‌ها به صورت جداگانه برای دانشجويان دختر و پسر ارائه خواهد شد.
يک آمار ديگر هم که افزايش پيدا کرده اين است که تقريبا از هر شش رشته دانشگاهی، يک رشته امسال به صورت جدا و تفکيکی برای دانشجويان دختر و پسر برگزار می‌شود که نشان می‌دهد نسبت به سال گذشته رشد قابل توجهی داشته است.
مشخص هست که چه رشته‌هايی هستند که تفکيک جنسيتی در آنها اعمال شده است؟
اصلا نظم خاصی در نحوه تفکيک جنسيتی رشته‌ها مشخص نيست. آنچه با بررسی دفترچه‌های منتشر شده برای انتخاب رشته بدست می‌آيد اين است که روسای دانشگاه‌ها يا کسانی که تصميم‌گيرنده بودند کاملا به صورت سليقه‌ای و شخصی اين نحوه تفکيک جنسيتی را اعمال کردند. چون می‌بينيم که بعضی رشته‌ها در بعضی دانشگاه‌ها تفکيک شده‌اند و در بعضی دانشگاه‌های ديگر تفکيک نشده‌اند.
اين کاملا نشان می‌دهد که سليقه شخصی در اين امر دخيل بوده و طرح هدفمند و مشخصی نبوده و فقط در راستای يک سياست کلی است که روسای انتصابی دانشگاه‌ها می‌خواهند منويات مورد نظر رهبر جمهوری اسلامی مبنی بر اسلامی کردن دانشگاه‌ها را پيگيری کنند، خواسته‌اند اعلام کنند آمار ما برای تفکيک جنسيتی در دانشگاه‌ها بالا است.
- يعنی بخشنامه يا مصوبه خاصی از طرف وزارت علوم برای اعمال تفکيک جنسيتی صادر نشده است؟
بعيد می‌دانم که بخشنامه‌ای صادر شده باشه. تنها می‌دانيم که در ماه‌های گذشته اعلام شد برای دانشگاه‌ها کارنامه فرهنگی صادر خواهد شد. و يکی از معيارهای کارنامه فرهنگی هم بحث اسلامی کردن دانشگاه‌های کشور است.
به‌طور مثال در فروردين ماه دانشگاه علامه طباطبايی که نرخ بالايی در تفکيک جنسيتی دانشگاه‌ها د ارد، به عنوان دانشگاه برتر در اسلامی کردن دانشگاه شناخته شد. شايد در آن بحث کارنامه فرهنگی دانشگاه‌ها اين امر نکته مثبت داشته باشد اما نميشه گفت که بخشنامه مشخصی وجود دارد. به طور مثال در دانشگاه چمران اهواز ديديم که چهل و هفت رشته دانشگاهی به‌طور کامل تفکيک جنسيتی شده بود. وقتی اين امر با اعتراض داوطلبان مواجه شد، وزارت علوم بيانيه داد که اين دفترچه انتخاب رشته برای اين دانشگاه را اصلاح خواهد کرد تا داوطلبان زن هم بتوانند در اين رشته‌ها شرکت کنند.
- آقای ويس‌مرادی اشاره کرديد به دانشگاه چمران اهواز. به نظر شما اگر دانشجويان در دانشگاه‌های ديگر هم اعتراض کنند، آيا ممکن است که طرح تفکيک جنسيتی اعمال نشود يا دست‌کم اصلاح شود يا ربطی به اعتراض دانشجويان نخواهد داشت؟
قطعا موثرخواهد بود. ما تجربه‌های مختلفی در دانشگاه‌های ديگر داريم که نشان می‌دهد اعتراض دانشجويان موثر بوده است.
در دانشگاه بوعلی‌سينای همدان که چند رشته را در مقطع کارشناسی ارشد، تک‌جنسيتی کرده بودند، اعتراض دانشجويان موجب شد رييس دانشگاه قول بدهد در سال بعد اين وضعيت را اصلاح کند. در دانشگاه علم و صنعت هم در مقطع کارشناسی ارشد بسياری از رشته‌ها را تک‌جنسيتی کرده بودند که با اعتراض گسترده‌ای مواجه شد. در اين دانشگاه هم قول دادند اصلاحاتی انجام دهند و امسال تقريبا هيچ رشته‌ای به صورت تک‌جنسيتی در مقطع کارشناسی ارشد ارائه نشد. به نظرم اعتراض دانشجويان و فعاليت‌های صنفی‌شان می‌تواند در اين زمينه موثر باشد.
در سال گذشته تعدادی از دانشگاه‌ها تک‌جنسيتی شدند. در سال تحصيلی جديد تعداد دانشگاه‌هايی که طرح تفکيک جنسيتی را اعمال کردند، بيشتر بود. فکر می‌کنيد در نهايت ممکن است اين طرح در تمام دانشگاه‌ها فراگير شود؟
قطعا امکانات فيزيکی دانشگاه‌ها اين اجازه را نخواهد داد که در همه دانشگاه‌ها و رشته‌ها تفکيک جنسيتی برقرار بود. در تعدادی از دانشگاه‌های برتر تهران که در سطح کشور دانشگاه‌های سطح بالايی هم هستند، تفکيک جنسيتی صورت نگرفته و اين امر رقابتی را هم به نسبت رعايت کرده‌اند. دانشگاه شريف و دانشگاه تهران از جمله اين دانشگاه‌ها هستند. بنابراين بعيد می‌دانم که اين طرح به تمام دانشگاه‌ها و رشته‌ها کشيده شود.
فعلا به نظر می‌رسد اراده‌ای برای اين کار وجود ندارد. اما مشخص نيست در آينده چه خواهد شد. ممکن است جمهوری اسلامی سعی کند برای تنگ‌تر کردن فضا بر دانشجويان اين طرح را به طور کامل پياده کند. به نظر من با شرايط و امکانات فعلی و محدوديت‌های فيزيکی امکان اين کار وجود ندارد. اما ممکن است محدوديت‌های ديگری اعمال کنند. مثلا تبعيض جنسيتی قائل شوند. در خيلی از رشته‌ها می‌بينيم که دانشجويان دختر به مراتب کمتر از دانشجويان پسر پذيرش می‌شوند.