بزرگداشت ابراهيم گلستان در جشنواره فيلم های ايرانی لندن

  • محمد عبدی

ابراهیم گلستان

دومين دوره جشنواره فيلم های ايرانی لندن که جمعه شب، هجدهم نوامبر افتتاح می شود، به مناسبت نود سالگی ابراهيم گلستان، برنامه ويژه ای را در بزرگداشت اين فيلمساز و نويسنده برجسته تدارک ديده است.

«تپه های مارليک» فيلمی از گلستان است که در کنار برنامه های ديگر جشنواره درباره او- به عنوان يکی از چهره های شاخص روشنفکری در ايران که تاثير زيادی بر نسلی از روشنفکران ايرانی داشته- به نمايش در می آيد.

تپه های مارليک که از معروف ترين مستندهای گلستان است در سال ۱۳۴۲ ساخته شده و درباره کاوش های باستانی در منطقه مارليک است. اين فيلم پانزده دقيقه ای که در جشنواره های جهانی هم تحسين شده، محصولی از کارگاه فيلم گلستان است که در همان دوران يکی از معروف ترين فيلم های تاريخ سينمای مستند ايران، «موج و مرجان و خارا» در آن خلق شد.

تنها فيلم ديگری که از اين فيلمساز به نمايش در می آيد، مستند جنجالی «گنجينه های گوهر» است که در سال ۱۳۴۵ به سفارش بانک مرکزی درباره جواهرات سلطنتی ساخته شد، اما متن آن مورد استقبال چندانی قرار نگرفت و از وزارت فرهنگ و هنراجازه نمايش نيافت و فيلم دچار تغييراتی شد.

«گنجينه های گوهر» به مانند غالب مستندهای گلستان، با ساختاری منسجم و تصاويری دقيق ساخته شده و حضور قدرتمند ادبيات گلستان را در حرف های راوی می توان حس کرد: حرف هايی دو پهلو که با نثری متفاوت و جذاب نوشته شده اند.

اما يکی ديگر از برنامه های جشنواره فيلم های ايرانی لندن در بزرگداشت گلستان، نمايش فيلم «خلوت خروس» است.

اين فيلم که توسط مسعود بهنود، روزنامه نگار و نويسنده باسابقه ساخته شده ، حاصل گفت و گوی بهنود با ابراهيم گلستان درباره موضوعات مختلف است. پيشتر بخش هايی از اين گفت و گو در شبکه تلويزيونی بی بی سی به نمايش درآمده بود و فيلم به طور کامل يک بار در برنامه ای در دانشگاه سوآز SOAS) ) به نمايش در آمد.

مسعود بهنود، نویسنده و روزنامه نگار، در جلسه پرسش و پاسخ شرکت خواهد کرد، اما ابراهيم گلستان به رغم اعلام مبهم جشنواره درباره جلسه پرسش و پاسخ که به نظر می رسيد با حضور اين فيلمساز خواهد بود، در اين برنامه شرکت نخواهد کرد و امکان دارد که مخاطبان پيام تصويری ای را از آقای گلستان شاهد باشند.

تقدير از مجتبی مير تهماسب، مستندساز ايرانی که هم اکنون در زندان به سر می برد، از ديگر برنامه های جشنواره است. دو فيلم مستند از ساخته های پيشين اين فيلمساز با نام های «ساز مخالف» و «صدای دوم» به همراه آخرين ساخته او،« اين فيلم نيست» (ساخته مشترک با جعفر پناهی) به نمايش در خواهد آمد و نام ميرتهماسب به عنوان داور جشنواره به شکل نمادين در ميان هيات داوران ديده می شود.

فيلم افتتاحيه جشنواره ،« سعادت آباد» ساخته مازيار ميری است که ازحدود يک ماه پيش در سينماهای تهران به اکران عمومی رسيده و هم اکنون در حال نمايش است. اين فيلم که پيشتر «راويولی» نام داشت، پنجمين فيلم سازنده اش است و درباره زندگی زناشويی در دوران معاصر و رابطه زوج هاست.

بجز سعادت آباد، هشت فيلم بلند ديگر در جدول برنامه های اين جشنواره قرار دارد که سه فيلم از ميان آنها پيشتر در لندن نمايش داشته اند: سوگ اولين ساخته مرتضی فرشباف( فيلمی تجربی و ديدنی که شخصيت های اصلی آن ناشنوا و لال هستند)، جدايی نادر از سيمين ساخته اصغر فرهادی(يکی از موفق ترين فيلم های ايرانی سال های اخير؛ درباره مفهوم قضاوت و وجدان)، سه زن ساخته منيژه حکمت(درباره سه نسل از زنان ايرانی؛ اختلاف ها و نقاط اشتراک).

چهار فيلم بلند ديگر برای اولين بار در لندن نمايش خواهند داشت:برخورد نزديک(اسماعيل ميهن دوست- که با جلسه پرسش و پاسخ با کارگردان همراه است)، ديگری(مهدی رحمانی)،چيزهايی هست که تو نمی دانی(فردين صاحب زمانی) و لطفاً مزاحم نشويد(محسن عبدالوهاب).

در بخش فيلم های مستند، سيزده فيلم به نمايش در می آيد که از ميان آنها بايد به فيلمی از پشت صحنه کپی برابر اصل آخرين فيلم عباس کيارستمی(ساخته حميده رضوانی) و فيلمی درباره فرخ غفاری فيلمساز متفاوت دهه سی و موسس سينماتک در ايران(ساخته پرويز جاهد)، اشاره کرد. ده فيلم کوتاه و هشت فيلم انيميشن هم در بخش های مختص به خود نمايش خواهند داشت.

جشنواره فيلم های ايرانی لندن تا بيست و ششم نوامبر ادامه خواهد داشت و هيات داوران شامل رخشان بنی اعتماد،مجتبی ميرتهماسب، مهدی نوروزيان،ويوکا ملگارد و جيمز ايوانز، يک فيلم را به عنوان فيلم برگزيده در هر بخش اعلام خواهند کرد.