«مداخله چين در امور ايران»، اعتراض به مصاحبه با رضا پهلوی

در واکنش به انجام مصاحبه تلويزيون دولتی چين با شاهزاده رضا پهلوی، سفارت جمهوری اسلامی در پکن طی بيانيه ای شديد الحن، آنرا «بی سابقه و معنا دار» و مداخله در امور داخلی ايران خواند.

در بيانيه رسمی سفارت جمهوری اسلامی اقدام ياد شده «مغاير با نص صريح حقوق بين الملل و اصول سياست خارجی مسالمت آميز جمهوری خلق چين» معرفی شده است.

سفارت جمهوری اسلامی علاوه بر ارسال نامه اعتراض به وزارت خارجه چين، طی يک بيانيه مطبوعاتی جداگانه که خبرگزاری های رسمی جمهوری اسلامی، منجمله ايرنا، متن آنرا انتشار دادند، اقدام ياد شده را «ياد آور برگهای پوسيده تاريخ سياه استعمار آمريکا در خاورميانه و همراهی ( چين) با سياستهای غرب در ايران» خواند.

در بخشی ديگر از نامه رسمی اعتراضی سفارت جمهوری اسلامی در پکن از رضا پهلوی به عنوان فردی که طی سه دهه گذشته از «هيچ تلاشی حتی اقدام مسلحانه و تروريستی فروگذار نکرده و هيچ جايگاه و موقعيتی در داخل و خارج از ايران ندارد» ياد شده است.

در آغاز مصاحبه تلويزيونی ياد شده، مايک والتر مجری، برنامه شاهزاده رضا پهلوی را «فرزند پادشاه سابق ايران و يکی از برجسته ترين چهره های مخالف حکومت جمهوری اسلامی» معرفی کرد.

طی مصاحبه ياد شده رضا پهلوی ضمن تاکيد بر مواضع شناخته شده خود در مخالفت شديد با خشونت و بخصوص جنگ عليه ايران، سياست های دولت آمريکا در قبال جمهوری اسلامی را مورد انتقاد قرار داد و خواستار حمايت بين المللی از تامين آزادی های سياسی و اجتماعی و رعايت حقوق بشر در ايران شد.

اقدام بی سابقه و معنا دار

البته در «بی سابقه» خواندن اقدام تلويزيون دولتی چين و انجام گفتگو با شاهزاده رضا پهلوی، حق مطلب در بيانيه سفارت جمهوری اسلامی در پکن کاملا رعايت شده است. پريشانی خاطر رهبران جمهوری اسلامی و واکنش بی سابقه به اقدام ياد شده نيز دقيقا ناشی از بی سابقه بودن آن است.

چين طی سه دهه گذشته از متحدان سياسی جمهوری بشمار ميرفته و تاکنون در تعديل قطعنامه های توبيخی و يا تنبيهی شورای امنيت عليه ايران در کنار روسيه نقش فعالی ايفا کرده است. يکی از نگرانی جمهوری اسلامی تغيير تدريجی مواضع چين در قبال ايران است.
چين تا دو سال پيش از جمله خريداران عمده نفت خام ايران نيز بشمار ميرفت. بخش بزرگی بازار صادراتی نفت ايران در چين اينک به عربستان سعودی و عراق واگذار شده و ظرفيت خريد کالای چين از سوی ايران نيز بشدت کاهش يافته است.

چين مخالف تبديل شدن ايران به يک قدرت نظامی اتمی است و از همکاری های موشکی و اتمی ايران و کره شمالی نيز راضی نيست. دولت چنين بعد از انجام سومين آزمايش اتمی کره شمالی، به پيونگ يانگ اعتراض کرد.

رهبری حزب کمونيست چين بعد از ده سال، چند ماه پيش تغيير کرد و رهبران تازه دولت و حزب کمونيست آن کشور ضمن رقابت با آمريکا در شرق، از توسعه تجارت و حفظ مناسبات دوستانه با غرب حمايت ميکنند.

اصرار جمهوری اسلامی در ادامه برنامه های مشکوک اتمی و خودداری تهران از قبول خواسته های جامعه جهانی، در گذشته به سردی مناسبات تهران و مسکو منجر شده.

شکست احتمالی دور بعدی مذاکرات اتمی مابين ايران و گروه ۱+۵ ( اعضاء ثابت شورای امنيت بعلاوه آلمان) که قرار است در ۲۵ ماه فوريه جاری در قزاقستان برگزار شود ميتواند مناسبات سياسی جمهوری اسلامی با جمهوری خلق چين را به سرنوشت مناسبات انتقادی تهران-مسکو دچار سازد.

نگرانی ديگر جمهوری اسلامی از اقدام اخير چين ناشی از احساس اعمال فشار سياسی از جانب پکن با قرار گرفتن چين در کنار غرب و در مقابل ايران، و همچنين حمايت از مخالفان سياسی سرشناس جمهوری اسلامی است.

تدريس سياست خارجی به چين

در بخش ديگری از بيانيه تند سفارت جمهوری اسلامی در پکن، انجام مصاحبه تلويزيون دولتی چين با شاهزاده رضا پهلوی «مغاير با نص صريح حقوق بين الملل » قلمداد شده است. در بيانيه جمهوری اسلامی به هيچيک از اسناد رسمی که نقض آنهادر انجام مصاحبه تلويزيونی مورد اعتراض قرار گرفته اشاره ای نشده است.

برخلاف دعوی جمهوری اسلامی، ايجاد تماس و ارتباط با مخالفان حاکميت های سياسی، از جمله اقدامات متعارفی دولتهای جهان بشمار ميرود. باوجود دوستی نزديک ايران و آمريکا، پيش از انقلاب اسلامی، نمايندگان سفارت آمريکا در تهران با رهبران مذهبی مخالف دولت ارتباط نزديک داشتند.

هنگام اقامت آيت الله خمينی در نوفل دوشاتو در حومه پاريس، ضمن انجام چند ديدار سياسی وی با نمايندگان غربی، بيانيه های رهبر مذهبی مخالفان دولت وقت ايران از رسانه های دولتی و غير دولتی غرب انتشار می يافت.

مقايسه با دالايی لاما

در بخشی از بيانيه سفارت جمهوری اسلامی در پکن و به تلافی مصاحبه تلويزيونی با رضا پهلوی، تهديد به انجام اقدام مشابه و دعوت از دالايی لاما، رهبر بوداییان تبت شده است.
مقايسه شاهزاده رضا پهلوی با دالايی لاما در بيانيه رسمی سفارت ايران در پکن ناقض بخش ديگری از متن بيانه ای است که طی آن رضا پهلوی به «حمايت اقدامات خشونت آميز» متهم شده است.

دالايی لاما که با زور توسط دولتهای گذشته چين از کشور خود تبت رانده شده، از جمله سرشناس ترين رهبران مخالف اعمال خشونت در تامين هدف های سياسی و دست يافتن به آزادی و حقوق بشر است.

شايد چشمگير ترين نکته در بيانيه رسمی سفارت ايران در پکن تنظيم و ارسال شده، آموختن «سياست خارجی مسالمت آميز جمهوری خلق چين» به وزارت خارجه آن کشور است.
____________________

دیدگاه های مطرح شده در این نوشته الزاما بازتاب دیدگاه های رادیو فردا نیست.