«شيرهای ارم به جوخه آتش سپرده شدند»

  • نیوشا بقراطی
خبر غيرمعمول بود و دور از ذهن: «شيرهای ارم به جوخه آتش سپرده شدند.»

روز يکشنبه اعلام شد بيشتر شيرهای باغ وحش ارم تهران که مشکوک به ابتلا به بيماری مشمشه بودند با شليک گلوله به سر معدوم شده اند. تعداد اين شيرها ۹ قلاده اعلام شده که آماری کم سابقه - اگر نه بی سابقه - در تاريخ معدوم کردن حيوانات در باغ وحش به شمار می رود.

اکنون از غرش های ۱۷ شير ارم تنها ناله پنج شير باقی مانده و آن گونه که جاويد آل داوود، رئيس انجمن دفاع از حقوق حيوانات ايران، به راديو فردا می گويد آنها نيز احتمالا سرنوشت چندان بهتری را انتظار نمی‌کشند. به گفته او: « تقريبا يک ماه پيش دو شير بر اثر همين بيماری مردند و يک شير هم بعد از مرگ ببر سيبری مرد. امروز هم اعلام کردند که ۹ شير را کشته اند. پنج شير باقيمانده هم تحت نظرند که اگر علائم بيماری در آنها ديده شد معدومشان کنند.»



دليل اين اقدام، احتمال ابتلای اين شيرها به بيماری مشمشه اعلام شده؛ بيماری که در حيوانات تک سمی مانند اسب و قاطر و خر رايج است و می تواند به ديگر حيوانات نيز منتقل شود.

پرسش اينجا است که دراين شرايط آيا راه حل ديگری جز معدوم کردن شيرها وجود نداشت؟

جاويد آل داوود می گويد نه تنها اين بيماری قابل درمان است بلکه اصلا ابتلای اين شيرها به بيماری مشمشه نيز تاييد نشده بود. او می افزايد: « اين بيماری در گوشتخواران بيماری حادی نيست و قابل درمان است. حالا چه نقصی در درمان وجود داشته يا اين که نخواستند درمان کنند نمی دانم. شايد هم گفتند اگر بخواهيم اين شيرها را نگهداريم بهداشت باغ وحش به خطر می افتد و به اين دليل شيرها را معدوم کردند. البته در گزارشی که از دامپزشکی به دست ما رسيد اعلام شده تمام حيوانات باغ وحش را آزمايش کرده اند و هيچ کدام از حيوانات مبتلا نيستند و حتی تک سمی ها نيز نشانه های اين بيماری را نداشته اند.»

محمدرضا تابش، رئيس فراکسيون محيط زيست مجلس، نيز روز دوشنبه در واکنش به خبر معدوم کردن شيرهای تهران به خبرگزاری ايسنا گفته است: « اگر حيوانی مبتلا به مشمشه باشد اول بايد قرنطينه شود، تحت درمان قرار گيرد و اگر درمان موثر نبود معدوم شود» و اين که ابتلا به مشمشه تا دو روز پيش توسط موسسه تحقيقات رازی تاييد نشده بود.

اين بيماری که پيشتر نيز در نهم دی ماه جان ببر نر وارداتی از روسيه را در ارم گرفته بود به دليل خوراندن گوشت خر آلوده به اين ببر منتقل شده بود. ببر سيبری ارم همراه با جفت خود از روسيه وارد ايران شده بود تا به گفته مسئولان، نسل منقرض شده ببر مازندران با کمک آن احيا شود؛ رويايی که از ديد صاحب نظران زيست محيطی رويايی دور از ذهن و دست نيافتنی به شمار می رفت. رويايی که پيش از اين ببر نر را قربانی گوشت خر کرده بود اکنون ارم را با غرش ۹ گلوله سربی از غرش شيرها خالی کرده است. روشی که گذشته از همه چيز به گفته رئيس انجمن دفاع از حيوانات ايران به خودی خود محل بحث است.

آل داوود: «روش کشتن اين شيرها روشی غير انسانی بوده يعنی گلوله در سر اينها شليک کردند و آنها را کشتند، در حالی که می توانستند آنها را بيهوش کنند يا با دارو آنها را از بين ببرند. وقتی می توانند دست بيندازند در گردن شير و عکس بگيرند طبيعتا می توانند تمهيدی بينديشند و اين قدر خطرناک نبوده که نتوانند حداقل داروی بيهوشی تزريق کنند.»

گذشته از تمام اينها، خبر معدوم کردن ۹ شير در يک باغ وحش آن هم با گلوله، خبری نيست که هر روز در رسانه ها منتشر شود. از جاويد آل داوود می پرسيم چنين اقدامی تا چه حد به استانداردهای جهانی نزديک است و آيا سابقه ای از کشتن اين تعداد حيوان از يک نژاد در باغ وحش سراغ دارد؟

وی پاسخ می دهد: «يک مورد، زمانی بوده که بمب اتمی در هيروشيما انداختند و بعد از آن چنين فاجعه زيست محيطی وجود نداشته است.»

آن چه به گفته رئيس انجمن دفاع از حيوانات ايران از ۶۵ سال پيش و انفجار اتمی هيروشيما به اين سو تجربه نشده بود، روز ۲۶ دی ماه ۸۹ در ارم تهران تجربه شد تا رکوردی جديد را به نام ايران ثبت کند؛ سپردن ۹ شير به جوخه آتش.